جرمی بودئن: یک مقام ارشد فلسطینی به بی بی سی گفت که حماس سه سرباز زن را در اولین روز آتش بس آزاد خواهد کرد. میانجی ها در دوحه تلاش می کنند تا آتش بس زودتر از موعد یعنی از پنجشنبه شب شروع شود. بر اساس توافق انجام شده قرار است آتش بس از روز یکشنبه (۱۹ ژانویه/۳۰ دی) به اجرا درآید.
تا زمان به اجرا درآمدن آتش‌بس، جنگی که با حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، ادامه دارد. دست‌کم ۱۲ فلسطینی در حملات هوایی اسرائیل به شمال غزه در زمان اعلام آتش‌بس کشته شدند.
ویدئوهایی از شمال غزه منتشر شده که نشان می‌دهد اجساد قربانیان را درحالی که در پارچه‌هایی پیچیده شده از آمبولانس‌ها بیرون می‌آورند و در بیرون بیمارستان در یک خط قرار می‌دهند.
این آتش‌بس یک دستاورد دیپلماتیک قابل توجه است و مدت‌هاست که به تأخیر افتاده است. نسخه‌های مختلفی از این توافق از زمانی که توسط جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا ، در ماه مه سال گذشته اعلام شد، روی میز قرار داشته است. حماس و اسرائیل هر یک دیگری را مسئول این تأخیرها می‌دانند.
در خان یونس در غزه، خبرنگاران بی‌بی‌سی شاهد رقص و سرود خوانی فلسطینی‌ها در واکنش به خبر آتش‌بس بودند.
اسرائیل اجازه ورود آزادانه خبرنگاران بین‌المللی را به غزه نمی دهد، بنابراین بی بی سی و سایر سازمان های خبری به خبرنگاران فلسطینی برای جمع آوری اخبار متکی هستند. گزارش دادن از جنگ ۱۵ ماه گذشته بدون آنها غیرممکن می بود. اسرائیل بیش از ۲۰۰ خبرنگار فلسطینی را در غزه کشته است.
ام محمد، یک زن فلسطینی سالخورده، به یکی از خبرنگاران ما گفت که احساس خوشحالی و آرامش می‌کند.
او می گوید: «درد، کمی کاهش یافته، گرچه هنوز وجود دارد. امیدوارم شادی غلبه کند. بگذارید زندانیان ما آزاد شوند و زخمی ها درمان شوند. مردم خسته شده اند.»
بجز زنده ماندن، چیز زیادی برای جشن گرفتن برای فلسطینی‌ها در غزه وجود ندارد. اسرائیل تقریباً ۵۰ هزار نفر را کشته است. بیش از ٢ میلیون نفر به دلیل اقدامات نظامی اسرائیل از خانه‌هایشان آواره شده‌اند.
اسرائیل در واکنش به حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که حدود ۱۲۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامیان اسرائیلی، را کشت، غزه را به ویرانه تبدیل کرده است. به گفته مقامات وزارت بهداشت غزه که تحت کنترل حماس قرار دارد، حملات اسرائیل تقریباً ۵۰ هزار نفر، شامل پیکارجویان و غیرنظامیان را کشته است. یک مطالعه اخیر در مجله پزشکی «لنست» نشان می‌دهد که این رقم ممکن است به شدت کمتر از واقعیت نشان داده شده باشد.
در تل‌آویو، این لحظه‌ای تلخ و شیرین برای خانواده‌ها و حامیان گروگان‌های اسرائیلی، زنده و مرده، بود. در مرحله اول آتش‌بس قرار است در ازای صدها بازداشتی و زندانی فلسطینی، ۳۳ زن و مرد مسن، بیماران و زخمی‌ها در ۶ هفته آینده آزاد شوند. اما سرنوشت بقیه گروگان ها به مذاکرات بیشتری بستگی دارد.
مذاکرات درباره مرحله دوم توافق، برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی باقی‌مانده در ازای زندانیان فلسطینی و خروج اسرائیل از غزه، قرار است شانزده روز پس از آغاز توافق شروع شود.
اولین چالش بزرگ، حفظ آتش‌بس است. دیپلمات‌های ارشد غربی نگران هستند که پس از مرحله اول که ۴۲ روز است، جنگ ممکن است از سر گرفته شود.
جنگ غزه پیامدهای عظیمی در سراسر خاورمیانه داشته است. اما این جنگ، همان طور که بسیاری نگران بودند، به یک جنگ فراگیر در منطقه منجر نشد. دولت جو بایدن مدعی اعتبار این موضوع است، اما این جنگ به تغییرات ژئواستراتژیک منجر شده است.
حماس هنوز قادر به جنگیدن است، اما به سایه ای از آنچه بود، تبدیل شده است. دیوان کیفری بین‌المللی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و وزیر دفاع پیشین او را به جنایات جنگی متهم کرده است. دادگاه بین‌المللی دادگستری نیز در حال بررسی پرونده ای است که توسط آفریقای جنوبی برای متهم کردن اسرائیل به نسل‌کشی ارائه شده است.
پس از مداخله حزب‌الله لبنان در جنگ، این گروه به شدت تحت تأثیر حملات اسرائیل قرار گرفت. این عاملی بود که به فروپاشی رژیم بشار اسد در سوریه منجر شد. ایران و اسرائیل به تبادل حملات مستقیم پرداختند که این حملات ایران را تضعیف کرد. شبکه هم پیمانان و نیروهای نیابتی این کشور که تهران آن را «محور مقاومت می نامد»، به شدت آسیب دیده است.
حوثی های یمن بخش عمده ای از کشتیرانی بین اروپا و آسیا را که از دریای سرخ عبور می‌کنند، متوقف کرده اند. اکنون گزارش ها می گویند که آنها آتش بس خود را اعلام کرده اند. از زمانی که آنها حملات به کشتیرانی را در اوایل جنگ آغاز کردند، گفته اند که تنها یک آتش بس در غزه آنها را متوقف می‌کند.
آتش بس علیرغم نقض های اجتناب‌ناپذیر می‌تواند با شانس، اراده سیاسی و تلاش دیپلماتیک سخت ادامه یابد. با شانس، این آتش‌بس می‌تواند کشتار را متوقف کند و گروگان های اسرائیلی و بازداشتی ها و زندانیان فلسطینی را به خانواده هایشان بازگرداند.
اما پس از ۱۵ ماه جنگ در غزه، درگیری که بیش از یک قرن ادامه داشته، همچنان به همان تلخی و غیرقابل حل بودن سابق باقی مانده است.
آتش‌بس به معنای پایان درگیری نیست. پیامدهای این همه تخریب و مرگ برای دست کم یک نسل احساس خواهد شد.
منبع: بی بی سی فارسی
مقالۀ جرمی بودئن، سر دبیر امور بین الملل در بی بی سی