مرتضی عبداللهی    20 ژانویه 2025

mortza1@yahoo.com

اندک مدتی پس از پایان مطالعه آخرین کتابی که همراه با برخی اطلاعات جدید و یا پیش از این غفلت شده درباره “شگفتی اکتبر”¹ (اکتبر سورپرایز)  1980 میلادی، داستان به تأخیر انداختن آزادی گروگان های سفارت آمریکا در تهران، نگذشته بود که جیمی کارتر، سی و نهمین رییس جمهور آمریکا، در سن صد سالگی درگذشت. کتاب مورد اشاره، ” لانه جاسوس ها: ریگان، کارتر، و تاریخ پنهانی خیانتی که کاخ سفید را ربود”²، نوشته روزنامه نگار محقق آمریکایی، “کریگ آنگر”³ است که در ماه اکتبر 2024 انتشار یافت. “کریگ آنگر”  اولین گزارش خود درباره ” اکتبرسورپرایز” را “درسال 1991،  زمانی که در سراسر کشور درباره آن صحبت می شد…”⁴ نوشت  و تا امروز، متناوبأ به تحقیق خود ادامه داده است. لازم به یادآوری است که زنده یاد بنی صدر در بهار سال 1980 برای افشای همین طرح پنهانی به واشنگتن سفر کردهبود کهاز جمله عوامل اصلی برای تشکیل کمیته های رسیدگی در مجالس سنا و نمایندگان آمریکا شد. شوربختانه، وی ار انگشت شمار افرادی است که در درازای حدود چهل سال گذشته، از تحقیق و افشای این خیانت دست نشسته است. جا دارد همین جا اشاره شود که در میان ایرانیان به غیر از زنده یاد بنی صدرو تنی چند از دوستان وی، و در آمریکا به غیر از چند تنی از جمله زنده یاد “رابرت پاری”⁵، به این طرح پنهانی بسیار تعیین کننده، چه برای ایران و چه برای آمریکا و جهان، نپرداختند. اگر در آمریکا سانسور و فشارهای رسانه ای برای انکار چنین دسیسه ای، از جمله به این بهانه که پذیرش این خیانت به مفهوم غیرقانونی بودن همه حکومت ها پس از ریاست جمهوری جیمی کارتر خواهد بود، مانع از ادامه تحقیق و افشای زوایای پنهان نگاه داشته آن می باشد، و اگر در درون ایران سانسور رژیم ولایت مطلقه، عمدتإ به این دلیل حاکمان جمهوری اسلامی خود در خیانت پنهانی برای به سرقت بردن انقلاب بزرگ مردم ایران نقش مستقیم داشته اند، عدم توجه و سکوت بسیار تر از بسیار محققین و دانشگاهیان ایرانی در خارج از کشور موجب شگفتی انگیز و توجیه ناپذیر است.

در این نوشته بر آن نیستم که به تمامی داستان ” اکتبرسورپرایز” و توافق پنهانی تیم انتخاباتی ریگان- بوش با خمینی و رهبران حزب جمهوری اسلامی برای به تأخیر انداختن آزادی گروگان ها تا پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در اوائل ماه نوامبر 1980، بپردازم. بلکه قصد این نوشته افشای اطلاعات تازه ای است که  پیش از این مطرح نشده بود، ( و اگر هم طرح شده نگارنده از آن بی اطلاع است)  در مورد شواهدی دال بر احتمال خرابکاری در “عملیات پنجه عقاب”⁶ (یا “عملیات طبس” آن گونه که ایرانیان می شناسند)، عملیات نظامی برای نجات گروگان ها در آوریل  1980   می باشد.

به نظر می رسد که واقعیت این است که اشغال سفارت آمریکا در تهران توسط “دانشجویان پیرو خط امام” و گروگانگیری کارمندان آن، بخشی از طرحی گسترده نه تنها برای جلوگیری از استقرار مردمسالاری در ایران و پی آمدهای اجتناب نا پذیرآن در منطقه، بلکه واکنش ساختار اقتصادی-سیاسی آمریکا برای بازسازی و حفظ سلطه بر جهان بود. اما برای درک بهتر مطلب و چرایی انتخاب کارتر به ریاست جمهوری، انقلاب ایران، پذیرش شاه به آمریکا به بهانه های ساختگی، گروگانگیری، ناکامی تلاشها برای آزاد سازی گروگانها چه در ایران و چه در آمریکا، و تلاش های نهایتا موفقیت آمیز برای به تأخیر انداختن آزادی گروگانها و پیروزی ریگان، باید تغییرشرایط حاکم بر روانشناسی مردم آمریکا،  و ساختار سیاسی حاکم از اوائل دهه 1960 تا  میانه دهه 1970، را بهتر شناخت.

از اوایل دهه 1960 میلادی جامعه آمریکا با جنبش “حقوق مدنی”⁷ برای رفع تبعیض بر علیه سیاهپوستان، جنگ ویتنام، جنبش عظیم جوانان بر علیه جنگ ویتنام، فشارهای اقتصادی ناشی از جنگ ویتنام و تضعیف نقش دلار به عنوان ارز مسلط جهانی، شکست حقارت بار در جنگ ویتنام، افتضاح واترگیت و استعفای ریچارد نیکسون از ریاست جمهوری،  و نهایتا اندکی پس از آن، درست چند سالی پیش از ریاست جمهوری کارتر، مهم ترین لحظات در تاریخ اطلاعاتی امنیتی آمریکا رخ داد و “عمیق ترین و تاریک ترین اسرار سیا یکی پس از دیگری افشا می شد”⁸.

این فرایند با گزارشی موسوم به “جواهرات خانوادگی”⁹ سیا در سال 1974 توسط “سیمور هرش”¹⁰ در نیویورک تایمز آغاز شد که نشان داد سازمان سیا دست به عملیات‌ اطلاعاتی داخلی و غیرقانونی گسترده‌ای علیه فعالین جنبش ضد جنگ و سایر فعالان در طول جنگ ویتنام زده بود. بلافاصله پس از آن، در ژانویه سال 1975، تحقیقات “کمیته چرچ”¹¹ در سنا، … و “کمیته پایک”¹²،  در مجلس نمایندگان، آغاز شد و طیف گسترده ای از اسرار کوچک و کثیف سیا را برای همگان افشا کرد.  ” از جمله آنها می توان به یک ربع قرن تلاش برای ترور در خارج از کشور، شنودهای غیرقانونی، آزمایش روی انسانها، جاسوسی برای ریچارد نیکسون در واترگیت و موارد دیگر اشاره کرد. سیا درسال  1949 در سوریه، سال 1953 در ایران، سال 1954 در گواتمالا، سال 1960 در کنگو، سال 1963 در جمهوری دومینیکن، سال 1963 در ویتنام جنوبی،  سال 1964 در برزیل، و سال 1973 در شیلی،  کودتا کرده بود.   هم چنین توطئه های سیا برای ترور رهبران خارجی در جمهوری دومینیکن، کوبا، شیلی، ویتنام و غیره هم وجود داشت”¹³.

پس از تحقیقات این دو کمیته، برای اولین بار، “کنگره عزم به مهار قدرت جامعه اطلاعاتی-امنیتی آمریکا کرد. در سال 1976، جرالد فورد، رئیس جمهور وقت، فرمانی اجرایی  مبنی بر ممنوعیت ترورهای سیاسی را صادر کرد  و در سال 1978،  قانون نظارت بر اطلاعات خارجی را تصویب کرد که برای اولین بار محدودیت های قانونی قابل توجهی  بر توانایی سیا، “اداره بازرسی فدرال”¹⁴ و “آژانس امینت ملی”¹⁵ برای استراق سمع و جاسوسی از شهروندان آمریکایی در کنگره تصویب شد”¹⁶.

“به منظور مهار بیشتر سیا، کارتر همکلاسی سابق خود در آکادمی نیروی دریایی، “استنسفیلد ترنر”¹⁷ را به عنوان رئیس سازمان سیا منصوب کرد. در اکتبر 1977، در آنچه به “کشتار هالووین” ¹⁸ معروف شده است ، ترنر 820 عامل سیا را   پاکسازی کرد، که بسیاری از آنها از مدیران عملیات ویژه یا “سیاه” و افسران اداره ضد جاسوسی بودند. در اوایل سال 1979، 250 نفر دیگر مشمول بازنشستگی شدند. در آن زمان، در مقاله‌ای در واشنگتن پست چنین آمد:” جامعه اطلاعاتی آمریکا در حال مرگ است” و مسئولیت آن را بر عهده “ترنر” گذاشت.و … مجله نیوزویک خواستار استعفای “ترنر” شد….”¹⁹

از اینرو، انتخاب کارتر به ریاست جمهوری در سال 1976 با شعار رعایت حقوق بشر، خود ناشی از این تغییر در روانشناسی جامعه آمریکا بود. از سوی دیگر، انقلاب مردم ایران نیز، علیرغم تلاشهای حکومت کارتر برای ممانعت از پیروزی انقلاب مردم ایران و حفظ سلطنت شاه،  بر خلاف تبلیغات بازماندگان و هواداران رژیم پیشین وباور نادرست بخشی از هم وطنان، از این تغییر در روانشناسی جامعه آمریکا ونیز تضعیف دستگاه های اطلاعاتی-امنیتی آمریکا، بهره برد. اما اربابان قدرت در ساختار سیاسی آمریکا و نیز عوامل اطلاعاتی- امنیتی بیکار ننشستند. در ماه اکتبر 1979، “پروژه عقاب”²⁰، که توسط “دیوید راکفلر”²¹، رییس “بانک چیس مانهاتان”²²، و “هنری کیسینجر”²³، تشکیل شد و تنی چند از عوامل اطلاعاتی ناراضی قدیمی سیا، از جمله کرمیت²⁴و آرچیبالد روزولت²⁵ ، که در کودتای مرداد 1332 بر علیه حکومت دکتر مصدق نیز دست داشتند، برای آوردن شاه سابق به آمریکا دست به کار شد. نکته قابل تأمل این است که این تلاشها، که مورد مخالفت و مقاومت کارتر قرار داشت²⁶، علیرغم هشدارهای مکرر سفارت آمریکا در تهران²⁷ و برخی از مقامات حکومت²⁸ درباره خطر تسخیر سفارت صورت گرفت و در نهایت شاه به آمریکا وارد شد و پس از چند روز سفارت آمریکا در تهران توسط “دانشجویان پیرو خط امام” اشغال و تسخیر شده و کارمندان به گروگان گرفته شدند.

از آنجا که درباره چگونگی طرح اشغال سفارت و گروگانگیری توسط تیم راکفلر-کیسینجر به اندازه کافی نوشته شده است و نیز از آنجا که موضوع این مقاله نیست، تنها به این واقعیت اشاره می کنم که آقای ریگان 8 روز پس از اشغال سفارت آمریکا بود که نامزدی خود برای انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر 1980 را اعلان کرد. در نتیجه لااقل تا آن زمان، ستاد انتخاباتی وی نمی توانسته نقشی در این طرح های پنهانی داشته باشد.

اما “جامعه اطلاعاتی آمریکا، که بسیاری از آنها پیش ازاین عمیقاً از دستگاه دولتی بیگانه شده بودند، از تلاش‌های دست‌پاچه کارتر در ایران وحشت زده شدند و آن را دلیل دیگری بر بی کفایتی او می دانستند و .. او را برای امنیت کلی آمریکا بسیار مخرب می دانستند. “سوزان کلاف”³⁹، منشی شخصی پرزیدنت کارتر، گفت: “شما نمی توانید خشم عظیم بر علیه دولت کارتر را در دستگاه های نظامی و اطلاعاتی تصور کنید… و نه تنها در سیا. این احساسات سال‌ها بود که در حال غلیان بودند”²⁹.

“بلافاصله پس از تسخیر سفارت آمریکا  تلاشها برای حل این مشکل به ویژه آزادی گروگانها، چه در آمریکا و چه در ایران، آغاز شد. اما ” کارتر از همان روزهای اولیه بحران گروگان‌ها می‌دانست که اگر دیپلماسی شکست بخورد، به گزینه‌های دیگری نیاز دارد.”³⁰

اما این تلاش ها به جایی نمی رسیدند. ” از دیدگاه کاخ سفید، بسیاری از ابتکارات آنها به جایی نرسیده بود. مأموریت رمزی کلارک، دادستان کل پیشین، و جی. ویلیام میلر، وزیر خزانه داری، برای سفر به ایران، و همچنین اقدامات اولیه ای که از طریق سازمان آزادیبخش فلسطین، صورت گرفته بود. قطع واردات نفت از ایران و مسدود کردن دارایی های ایران در ایالات متحده اثر چندانی نداشت. به نظر می‌رسید که هیچ چیز برای تشویق ایران برای مذاکره کارساز نبود.

کارتر مکرراً تلاش کرد تا از طریق برقراری ارتباط با رئیس جمهور بنی صدر، که آمادگی زیادی یرای آزادی گروگان ها داشت، اقدام کند، اما به طور فزاینده ای آشکار شد که بنی صدر نسبتاً ناتوان است”³¹.

اما ” در ساعات اولیه صبح روز اول آوریل، بنی صدر، رئیس جمهور ایران، اعلام کرد که گروگان های آمریکایی از شبه نظامیان جدا خواهند شد و تحت مراقبت و حمایت دولت  قرار خواهند گرفت. هرچند ممکن است این خبر آن چنان تکان دهنده به نظر نرسد، اما نشان دهنده پیشرفت واقعی بود. شبه نظامیان اسلامگرایی که گروگان ها را گرفته بودند، حتی بخشی از دولت هم نبودند و بنابراین به عنوان طرف مذاکره کاملا بی فایده بودند. با این حال، اگر رژیم خمینی گروگان ها را کنترل می کرد، ایران سرانجام در موقعیتی قرار می گرفت که بتواند به طور جدی مذاکره نماید.مهمتر از آن، سخنان بنی صدر نیز بخشی از یک توافق از پیش تعیین شده بود، عبارتی بی ضرر اما مورد توافق دوجانبه بین ایالات متحده و ایران که قرار بود یک سری پاسخ های مثبت بین دو رئیس جمهور ایجاد کند.اکنون که بنی صدر به قول خود عمل کرده بود، زمان آن رسیده بود که کارتر نیز وظیفه خود را انجام دهد. بنابراین در ساعت ۷:۱۳ صبح، زمانی غیرمعمول برای کنفرانس مطبوعاتی ریاست جمهوری، نوبت کارتر بود که سخنان بنی صدر را “گامی مثبت” توصیف کند. و همین هم شد. لا اقل در تئوری، کارتر نشان داد که آمریکا آماده انجام مذاکرات مستقیم است.اما یک مشکل وجود داشت. در ایران، رئیس جمهور می توانست توسط رهبر ایران، آیت الله روح الله خمینی، نادیده گرفته شود و این دقیقا همان چیزی است که اتفاق افتاد. کارتر بعدا گفت: ” بعدا رئیس جمهور بنی صدر به ما اطلاع داد که آیت الله خمینی تصمیم خود را تغییر داده است و گروگان ها آزاد نخواهند شد.³²

^” سرنوشت گروگان ها تمامی کشور ما را به هم ریخته بود. حتی با آنکه آمریکا درگیر تورمی دو رقمی بود، حل بحران گروگان‌گیری فوراً به تعیین‌کننده‌ترین مسئله در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی تبدیل شد. پس از ماه‌ها تلاش دیپلماتیک ناموفق برای آزادی گروگان‌ها، این اقدام  برای نجات گروگان ها، فرصت‌های سیاسی و نیز خطراتی عظیم، برای کاخ سفید کارتر به همراه داشت”.³³

” عملیات نجات مخاطره آمیزو دشوار و برنامه ریزی آنهم نیازمند زمان بود. بلافاصله پس از شروع بحران، کارتر با درخواست برژینسکی برای طرح یک ماموریت نجات برای گروگان ها موافقت کرد، اما او آن مأموریت را صرفاً به عنوان یک آماده سازی عاقلانه برای یک حادثه غیر محتمل در نظر داشت.”³⁴

” وهمه اینها به این معنا بود که کارتر به نقطه اول بازگشته است و چاره دیگری جز اجرای “عملیت نجات” وجود نداشت”³⁵.

” در ابتدا، کارتر به  عملیت نجات به عنوان آخرین راه حل فکر می کرد، اما در این زمان، کاخ سفید متوجه شده بود که بنی صدر در مقابل خمینی قدرت چندانی  ندارد. دیپلماسی شکست خورده بود.  در روز هفت آوریل، کارتر رسما روابط دیپلماتیک ایالات متحده را با ایران قطع کرد. و در جلسه شورای امنیت ملی در یازده  آوریل 1980،  سرانجام به آن عملیات چراغ سبز نشان داد. او آماده عمل بود”.³⁶

” کارتر بسیار نگران بود که هر اقدام نظامی او منجر به اعدام گروگان‌ها شود، اما اخبار از داخل ایران روشن می‌کرد که اوضاع قرار نیست تغییر کند. پیش از این به رئیس جمهور گفته شده بود که سیا با موفقیت محل فرودی را در یک نقطه دورافتاده در جنوب استان خراسان ایران شناسایی کرده است.”³⁷

” حتی در بهترین شرایط، “عملیات پنجه عقاب”  مأموریتی بسیار پیچیده و خطرناک بود – آنقدر خطرناک که یکی از عوامل اصلی اختلاف در داخل دولت بود. “سایروس ونس”³⁸، وزیر امور خارجه، بسیار مخالف بود و در نتیجه استعفای خود را نیز اعلام کرد”³⁹.

” پنتاگون پنج ماه روی این عملیات کار کرده بود، ولی همچنان با چالش های دشواری روبرو بود. هلیکوپترهای “سیکورسکی”⁴⁰ اسب‌های کاری بسیار سنگینی بودند، اما مانند همه هلیکوپترها، می‌توانستند در شرایط بیابانی دمدمی مزاج باشند. با توجه به چنین نگرانی‌هایی، هشت فروند هلی‌کوپتر – دو فروند بیشتر از شش فروند لازم برای به انجام رساندن مأموریت – قرار بود از ناو هواپیمابر “یو.اس.اس. نیمیتز”⁴¹، ناو هواپیمابر هسته‌ای عظیم، زمانی که نزدیک سواحل جنوبی ایران قرار داشت، برخاسته و پس از  بیش از ششصد مایل پرواز در ارتفاع کم، برای سوخت گیری در نقطه “کویر-1”⁴²، بستری خشک در کویر نمک ایران، فرود بیایند. به دلیل برد محدودهلیکوپترها،  قرار بود،  شش هواپیمای حمل و نقل “سی-130”⁴³، با 118 عضو تیم نجات، به اضافه بنزین برای سوخت گیری هلی کوپترها،  و دیگر تدارکات، به آنها ملحق شوند. پس از آن، قرار بود تیم نجات به سمت نقطه دومی  نزدیک‌تر به تهران حرکت کند.  در همین حال، سیا می بایست کامیون‌هایی را برای سوار کردن نیروها و انتقال آنها به سفارت آمریکا در تهران، آماده می کرد. و در حالی که نیروهای آمریکایی مشغول آزاد کردن گروگان ها بودند، هواپیما های “سی-130″، به منظور حفاظت از عملیات، بر فراز سفارت پرواز کنند.  از آنجایی که ایرانیانی که از سفارت نگهبانی می کردند دانشجویان رادیکال بودند – و نه سربازان تعلیم دیده – مقاومت کمی هم پیش بینی می شد”⁴⁴.

” روز 24 آوریل، ساعت 10:35 صبح به وقت واشنگتن، 6:05 بعد از ظهر. به وقت ایران، هشت فروند بالگرد سیکورسکی   وارد حریم هوایی ایران شدند….   در ساعت 11:48، رئیس جمهور هامیلتون جردن را به دفتر خود فراخواند و گفت: ” خبر نگران کننده ای دریافت کردم که چند هلیکوپتر ما از کار افتاده اند.”

اما در واقع بدتر از این بود. حدود دو ساعت پس از ماموریت، یکی از هشت هلیکوپتری که از نیمیتز حرکت کرده بود، به ناو بازگشت، زیرا نشانه هایی مبنی بر خرابی قریب الوقوع تیغه پروانه هلیکوپتر دریافت کرد. آنها فرود آمدند، نقص فنی را تأیید کردند و بالگرد را رها کرده و خدمه سوار یک هلیکوپتر دیگر شدند. اما تعداد آنها به هفت هلیکوپتر کاهش یافته بود.

مشکلات بیشتری پیش رو بود. از آنجایی که عملیات پنجه عقاب خطرناک بود، رعایت امنیت عملیاتی دقیق برای جلوگیری از شناسایی توسط نیروهای ایرانی ضروری بود. در نتیجه به خلبانان هلیکوپتر دستور اکید داده شد بود که در سکوت رادیویی پرواز کنند. این بدان معنا بود که هیچ ارتباطی وجود نداشت، در حالی که مسافتی طولانی را در ارتفاع کم در قلمرویی ناآشنا پرواز می کردند، بیشتر آن در تاریکی شب و تحت شرایط فوق العاده دشوار بود. همان‌طور که بعداً گزارش وزارت امور خارجه بیان کرد، هلی‌کوپتر دوم در”ابری از گرد و غبار با اندازه و چگالی ناشناخته” گم شد، و دستگا های  ناوبری پرواز با مشکل مواجه شد و حدود سه ساعت پس ازشروع مأموریت به ناو نیمیتز بازگشت.

اکنون، تنها شش هلیکوپتر باقی مانده بود. کمترین تعداد ممکن. آنها توان تحمل یک اتفاق ناگوار دیگر را نداشتند. اما طولی نکشید که تصادفاً اتوبوسی متشکل از چهل نفر از زائران ایرانی از نقطه “کویر-1” می گذشتند. آنها با اسلحه متوقف و بازداشت شدند. در همین حال، یک تکاور ارتشی آمریکا  تانکر سوختی که با سرعت در حال عبور از آن نقطه بود را دید و آن را با موشک ضد تانک منفجر کرد. انفجار کوری که آسمان شب را روشن کرد که برای امنیت عملیات بسیار زیاد بود.

اما   بالاخره  پس از سوخت گیری در “کویر-1″، در حال آماده شدن برای برخاستن بودند که هلی‌کوپتر سومی ناگهان با سیستم هیدرولیک خود مشکل پیدا کرد. یعنی تنها پنج هلیکوپتر باقی مانده بود، که  برای بازگرداندن همه گروگان‌ها و کماندوها کافی نبود. ماموریت دیگر قابل اجرا نبود و عملیات پنجه عقاب لغو شد. تلاش کارتر برای نجات شکست خورد.

اما بدترین اتفاق هنوز در راه بود. هنگامی که هلیکوپترها شروع به ترک “کویر-1” و بازگشت به نیمیتز کردند، یکی از آنها با یک هواپیمای “سی-130″ برخورد کرد و انفجاری مهیب به راه انداخت. هشت سریاز در این برخورد جان باختند”.⁴³

” مهم نیست که در زمان رئیس جمهور جیمی کارتر با چه کسی صحبت می کردید، 24 آوریل 1980، یکی از بدترین روزهای تاریخ بود. “زبیگنیو برژینسکی” ، مشاور امنیت ملی، اندکی بعد نوشت: “چنین به نظر می رسید که رئیس جمهور را چاقو زده اند… درد در تمام صورتش آشکار بود”⁴⁴.

” بعدها کارتر آنچه که اتفاق افتاد را به عنوان یکی از “بدترین روزهای زندگی من” توصیف کرد. مقامات حکومت کارتر در فکر اجرای طرح دومی برای نجات نیز بودند، اما پس از عملیات پنجه عقاب، ایرانی‌ها گروگان‌ها را در مکان‌هایی جدید پراکنده کردند و انجام عملیات دیگری نیز را تقریبا غیرممکن ساختند.  و حال که نیروهای آمریکایی به خاک ایران تجاوز  کرده اند، تندروهای های ایرانی تقویت شدند و می توانند استدلال کنند که میانه روهایی که به دنبال یافتن راه حلی با ایالات متحده هستند قابل اعتماد نیستند. در نتیجه، دیگرهیچ سیاستمدار ایرانی جرات حمایت آشکار از مذاکرات بر سر گروگان ها را نداشت.

و در ایالات متحده، بوی متعفن تحقیر ماندگار شد و تا انتخابات نوامبر باقی ماند. “استوارت ای. آیزنستات”⁴⁵، مشاور امور داخلی کاخ سفید در خاطرات خود با عنوان “رئیس جمهور کارتر: سالهای کاخ سفید”²⁵، نوشت: ” این شکست بدترین روز در خاطره تقریباً همه کسانی بود که درگیر آن بودند … در واقع، آن روز انتخابات تمام شد”⁴⁶.

“یکی از این ناراضیان فردی به نام “مایلز کوپلند” ⁴⁷ ” از اعضای سابق ” سازمان عملیات استراتژیک”⁴⁸ (او.اس.اس) و سازمان سیا بود که در “عملیات آژاکس”⁴⁹ در ایران، که شاه را به قدرت بازگرداند، نقش مهمی داشت … کوپلند از نحوه برخورد کارتر با اوضاع منزجر شده بود.  او کارتر را به عنوان کسی که زندانی   اخلاق ساده لوحانه و بی گناه کلیسایی خود شده بود، مردود می دانست. کوپلند نظر مشابهی را برای “باب پری” هم گفته بود و بعدا گفت که گناه جیمی کارتر حماقت نبود. او به رابرت پاری گفت که بدتر از آن بود. کارتر یک آرمانگرا بود. او به معنای واقعی کلمه معتقد بود که شما باید کار درست را انجام بدهید و عواقب آن را هم بپذیرید”⁵⁰.

“همزمان با ادامه گروگانگیری، مبارزات ریاست جمهوری آمریکا برای نوامبر 1980 نیز در جریان بود و سرعت می گرفت. درماه مارس 1980 “ویلیام کیسی”  به مدیریت ستاد انتخاباتی ریگان-بوش گمارده شد، همه چیز یکباره تغییر کرد.” تجربه او در سازمان “او.اس.اس”، که او از اعضای اولیه آن بود، و شبکه ای که در آن پرورده شده بود، بسیار ارزشمند شد. بسیاری از اعضای شبکه او درعملیات آژاکس، برای به قدرت بازگرداندن شاه ایران، نقش داشتند”⁵¹. پس از تصدی ستاد انتخابات ریگان، او  بلافاصله “به سراغ بحران گروگان ها رفت”.  و” از همان اول به طرز نامحسوسی. موضوع گروگان گیری در راس دستور کار کیسی قرار گرفت و در پشت صحنه مشغول به کار شد….   گروهی متشکل از شصت مشاور برجسته سیاست خارجی از دانشگاه ها و اندیشکده های مختلف را گرد هم آورد تا در مورد مسائل کلیدی سیاست خارجی، ستاد را راهنمایی کنند. این گروه به نوبه خود به زیر گروه های کاری کوچکتری تقسیم شد که یکی از آنها “گروه شگفتی اکتبر” نام داشت. بر خلاف سایر زیرگروه ها ، نام “مشاوران” این زیر گروه  مشخص نبود. … این زیر گروه  برای پیش‌بینی هرگونه غافلگیری در آخرین لحظه (مانند آزادی گروگان‌ها) توسط کارتر، ونیز تهیه پاسخ‌های مناسب را ایجاد شد”⁵².

کیسی می دانست “که … ابتدا باید مانع انجام یک معامله از طرف جیمی کارتر شود. بنابراین کسب اطلاعات از درون دستگاه کارتر تنها اولین اقدام بود. او سپس به عواملی نیاز داشت که بتوانند بر اساس این اطلاعات عمل کنند و … هرگونه پیشرفتی که کارتر در رابطه با ایران به دست آورد را مختل کنند”⁵³

“کیسی همچنین روابط فعالی با مقامات عالی رتبه اطلاعاتی در اسرائیل، فرانسه، سازمان آزادیبخش فلسطین و سایر پایگاه های حساس داشت. او هم چنین با بانک‌های فاسدی که مایل به تامین مالی معاملات غیرقانونی تسلیحات بودند، دلالان اسلحه، ماموران اطلاعاتی و افسران مسئول تدارک تسلیحات در سرتاسر جهان، روابط نزدیکی برقرار کرده بود.مهمتر از همه، شبکه مخفی کیسی دارای زیرساخت عملیاتی پیچیده ای هم بود. او واسطه هایی داشت که می توانستند ارتباطات مخفیانه با شبکه او را تسهیل کنند و مأموران برجسته ای داشت که می توانستند با قدرت های خاورمیانه لابی کنند. او می‌توانست کشتی‌های حمل و نقل را که زیر پرچم‌های جعلی حرکت می‌کردند، با هواپیماهای حمل ونقلی که به شکل جت‌های مسافربری تجاری ظاهر می‌شدند، و خدمه‌هایی که بسیار بسیار مرموز بودند، ردیف کند. و البته، عوانل قدیمی هم بودند که از اداره عملیات سیا پاکسازی شده بودند، جنگجویان بیکارشده ای که مشتاق روزهایی بودند که دارای کارت سفید بودند تا کودتاها، ترورها و امثال آن را بدون ترس از مجازات اجرا کنند.  وقتی زمان لازم فرا می رسید، همه آنها وارد عمل می شدند.”⁵⁴

یکی دیگر از اقدامات کیسی استفاده از شبکه پرقدرت عوامل ناراضی و یا اخراج شده سیا، که  وی ارتباط خود را با آنها حفظ کرده بود، بود.

به عنوان مثال، عملیات “پنجه عقاب” بسیار سری نگهداشته شده بود و ” پنهان کاری شدید پیرامون این برنامه ریزی به حدی بود که حتی مدیر آژانس امنیت ملی نیز در جریان نبود.  در اواخر ماه مارس، حدود یک ماه قبل از انجام عملیات …  برژینسکی، مشاور امنیت ملی، چند برگ کاغذ را در جعبه ورودی میز سوزان کلاف، منشی شخصی پرزیدنت کارتر … گذاشت و از او خواست که آنها را به رئیس جمهور بدهد. … وقتی برژینسکی به رئیس جمهور گفت چه کرده است، رئیس جمهور کارتر واقعاً برآشفته شد. تعداد افرادی که می دانستند ما در حال انجام عملیات نجات هستیم بسیار اندک بود. قرار نبود کسی چیزی بداند.” و از جمله خود سوزان کلاف”⁵⁵.

در همین حال، جمهوری خواهان…  توانسته بودند اطلاعات مربوط به طرح را به دست آورند. “ریچارد آلن”، مشاور امور خارجی ریگان، و متحد نزدیک کیسی، … انواع جزئیات بسیار محرمانه ای را به دست آورد که تنها تعداد انگشت شماری از افراد  کاخ سفید از آنها اطلاع داشتند⁵⁶.

“آلن به من گفت  که اندکی پس از اینکه کیسی زیر گروه شگفتی اکتبر را ایجاد کرد، تیمش شروع به دریافت گزارش‌های روزانه از کارکنان  شورای امنیت ملی کارتر کردند، گزارش‌هایی که زبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی بعداً گفت: “بسیار حساس” بودند و احتمالاً از سوی کارکنان ناراضی در دولت کارتر به آنها رسیده بود”⁵⁷.

در رابطه با احتمال اختلال در عملیات پنجه عقاب سه روایت اصلی زیر ارائه شده است:

1- روایت اول دررابطه با فعالیت های “مایلز کوپلند”، از مأموران پاک سازی شده سیا و عضوپیشین  “او.اس.اس” که در عملیات آژاکس در ایران،  که شاه را در سال 1953 به قدرت رساند، نقش مهمی داشت، میباشد. ” او اول بار چند هفته پس از گروگانگیری جلسه ای در آپارتمان خود در واشنگتن تشکیل داد که به گفته “بن مناشه”⁵⁸، یکی از مأموران پیشین امنیتی اسراییل، “دیوید کیمچی”⁵⁹، معاون رییس موساد، سازمان اطلاعاتی اسراییل، و “جان شاهین”⁶⁰، فردی بسیار نزدیک به بیل کیسی نیز، حضور داشتند. … به گفته بن مناشه  … اگر جان شاهین از هر آن چه  کوپلند در حال انجام بود مطلع بود، بیل کیسی نیز تقریبا به طور قطع از آن آگاه بود. … در اواخر دسامبر، جان شاهین با پیشنهادی برای نجات گروگان ها به کاخ سفید کارتر مراجعه کرده بود که احتمالا همان طرحی بود که توسط کوپلند و شرکا طراحی شده بود. این طرح قرار بود تحت فرماندهی  ارتشبد غلامعلی اویسی، فرمانده سابق نیروهای مسلح ایران در زمان شاه، قرار داشته باشد. اویسی  آن زمان به نیویورک نقل مکان کرده بود، اما ظاهرا ۱۰۰ جنگجوی ایرانی در تهران  داشت که این عملیات را اجرا کنند. پس از آنکه پیشنهاد جان شاهین توسط کاخ سفید کارتر و سیا مورد بررسی قرار گرفت، یک مقام سیا گفت که پیشنهاد شاهین را “خیرخواهانه”  می داند، اما با این وجود او را متقاعد کرد که این پروژه را کنار بگذارد زیرا غیرعملی بود. اما کار کوپلند تمام نشد و در اوایل بهار، او و سایر عوامل ناراضی دیگر شروع کردند که امور را در دست خود بگیرند.  برای این منظور، کوپلند … چند تن از برجسته ترین همکاران خود را به جلسه دیگری در خانه خود در محله جورج تاون شهر واشنگتن در صبح شنبه، 22 مارس 1980 فراخواند. در میان آنها “کرمیت روزولت جونیور” و پسر عمویش “آرچیبالد روزولت جونیور” هم بودند که هر دو هم  نقش کلیدی در “عملیات آژاکس” ایفا کرده بودند و هم بخشی از “پروژه عقاب” گروه راکفلر برای آوردن شاه به ایالات متحده بودند. …. کوپلند به ” رابرت پاری” گفته بود که نسخه هایی از این طرح برای ریچارد نیکسون و هنری کیسینجر هم  ارسال شده بود.  با این حال، در نهایت، دولت کارتر با وجود اینکه طرح  توسط سیا هم تأیید شده بود، آن را رد کرد…. با وجود اینکه طرح نجات او رد شده بود، در 20 آوریل، کوپلند مقاله ای در روزنامه “واشنگتن استار” نوشت و ایده اجرای عملیات مخفیانه ای را مطرح کرد که در طی آن کماندوها با هلیکوپتر گروگان ها را نجات می دادند.   این مقاله – که تنها چهار روز قبل از عملیات واقعی برای نجات منتشر شده بود – نگران کننده بود. یکی از مقامات دولت کارتر به روزنامه “واشنگتن پست”  گفت که روز بعد از آن این داستان “به گونه ای در روزنامه های ایرانی  منتشر شد که گویی این طرح رسمی نجات دولت آمریکا است.”   به عبارت دیگر، به لطف مقاله کوپلند، ایرانی ها اکنون تا اندازه ای در حالت آماده باش قرار گرفته بودند. در 22 آوریل، دو روز قبل از عملیات برنامه ریزی شده “پنجه عقاب”  ، یک برنامه رادیویی در تهران از توطئه سیا برای نجات گروگان ها خبر داد. “استنسفیلد ترنر”، رئیس سازمان سیا، به من گفت: ” آنها به مقاله کوپلند اشاره ای نکردند، اما ما فرض کردیم که این دو با هم مرتبط هستند. ما در ابتدا وحشت زده بودیم اما به این نتیجه رسیدیم که ارزش  دارد که عملیات را ادامه دهیم.” وی افزود که طرح کوپلند شباهت هایی با یکی از چندین طرحی داشت که در واقع توسط دولت در حال بررسی بود”⁶¹.

2-  روایت دیگر در رابطه با فردی به نام “تیموتی لاندون”⁶² است.  “کریگ آنگر” به نقل از”جوئل مک کلیری”⁶³، خزانه دار کمیته ملی حزب دمکرات و معاون دستیار رئیس جمهور در دولت کارتر، فردی که در مقام رییس یک دفتر مشاوره سیاسی بر طرح های مشورتی راهبردی بین المللی برای چهارده رییس جمهور و نخست وزیر در جهان نظارت می کرد،از آشنایی و دوستی او با تیموتی لاندون، مأمور اطلاعاتی بریتانیایی که در توسعه یک انبار تسلیحاتی در سواحل ساطان نشین عمان به آمریکا کمک کرده بود، نقل می کند.

” لاندون شخصیتی خارق العاده بود –   ماجراجویی در سنت بزرگ استعماری قدیمی بریتانیا، که به عنوان “لارنس عربستان” عمان شناخته می شد. شهرتی که او در سال ۱۹۷۰ در عمان به دست آورده بود، زمانی که نقشی کلیدی در کودتای مورد حمایت بریتانیا ایفا کرد که سلطان سعید بن تیمور را از سلطنت خلع و پسرش قابوس بن سعید آل سعید را جایگزین او کرد.  قابوس زمانی با لاندون دوست شده بود که این دو مرد جوان با هم در آکادمی نظامی سلطنتی  “سندهرست”⁶⁴ (انگلستان) آموزش می دیدند. به گزارش روزنامه انگلیسی گاردین، هنگامی که قابوس بر تخت نشست، لاندون به “مشاوراصلی” او تبدیل شد و به تبدیل عمان از یک کشورکشاورزی بدوی به یک کشور صنعتی مدرن،  که از درآمدهای عظیم نفتی جدید تغذیه می شد، کمک کرد … و توانست از طریق معاملات تسلیحاتی که به نمایندگی از سلطان واسطه گری می کرد، مبالغ هنگفتی به دست آورد….  تا زمان مرگ در سال 2007، لاندون ثروتی معادل 500 میلیون پوند استرلینگ (نزدیک به 1 میلیارد دلار در سال 2024) جمع آوری کرده بود. او همه این کار ها را تقریبا در خفای کامل انجام داده بود. او موضوع افسانه ها بود و به “سلطان سفید” معروف شده بود….  اندکی پیش از مرگش، در سال 2007، لاندون با مک کلیری تماس گرفت و او را  به املاک 2000 هکتاری خود در منطقه همپشایر انگلستان دعوت کرد…. لاندون و مک کلیری با وجود اینکه دوست بودند، اما سیاست های بسیار متفاوتی داشتند. مک کلیری به من گفت که لاندون “هرگز طرفدار کارتر نبود.” او همچنین می دانست که لاندون یک بچه پیشاهنگ نیست. انواع و اقسام داستان های شیطانی در مورد لاندون وجود داشت،  بدون شک برخی از آن داستان ها اغراق آمیز بودند، اما لاندون فردی بود که در عمان کودتا کرده بود، دلال اسلحه و مردی سرسخت بود.  مک کلیری که از انزجار لاندون نسبت به جیمی کارتر بی خبر بود، رابطه ای با او برقرار کرده بود که تا حد زیادی ناشی از علاقه متقابل آنها به بودائیسم بود. مک کلیری به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره کمپین بین المللی برای “تبت”، به عنوان مشاور “دالایی لاما”⁶⁵ (رهبر بوداییان جهان) خدمت کرده بود” … در سال 2005  به درخواست لاندون، او را به ملاقات با دالایی لاما در سوئیس برد و به گفته مک کلیری، لاندون با دالایی لاما ملاقات کرد و “بسیار احساساتی شد. می توانستی بگویی که چیزی در درون وجدانش هست.”  …. مک کلیری تا یکی دو سال بعد، زمانی که لاندون دوباره تماس گرفت، خبری از او نداشت. این بار، او در مورد این که چرا می خواهد مک کلیری را ببیند، صریح تر بود. آن زمان، به لاندون گفته شده بود که در حال مرگ ناشی از سرطان ریه است. او از مک کلیری دعوت کرد تا چند روزی را با او … بگذراند زیرا  می خواست که در بستر مرگ اعتراف کند. هنگامی که مک کلیری رسید، …  آنها نشستند تا چیزی بنوشند. مک کلیری گفت که  صحنه ای بسیار احساسی بود و او از آنچه لاندون گفت مات ومبهوت شد. ” او به تازگی سخت  بیمار شده بود و گفت: می دونی، من می خواستم عذرخواهی کنم.” مک کلیری متحیر شد. پوزش؟ برای چه؟ اگر لاندون به نوعی دوستی آنها را نقض کرده بود، مک کلیری کاملا از آن بی خبر بود.

“می دونی چرا می خواستم تو را ببینم؟” لاندون پرسید.

“چرا؟” مک کلیری پاسخ داد.

“خوب، من چیزی برای گفتن دارم، چیزی که بر وجدانم سنگینی می کند.”

لاندون گفت: “جوئل، من واقعا تو… را دوست داشتم. اما می دونی، من همیشه از این واقعیت که   در جلوگیری از عملیات نجات ( پنجه عقاب) دست داشتم، ناراحت بودم.»

مک کلیری  به من گفت که مبهوت شده بود: “نزدیک بود از روی صندلی  بیفتم.”

لاندون گفت که در زمان انتخابات ریاست جمهوری سال 1980  از خرابکاری در کار مبارزات انتخاباتی کارتر احساس بدی نداشت. بلکه نکته این نبود. او گفت که کارتر رئیس جمهور بدی بود که شایسته باختن بود.

او گفت چیزی که او واقعا در مورد آن احساس گناه می کرد این بود که با انجام این کار به دوستانش، مک کلیری و … خیانت کرده است.

دقیقا مشخص نبود که لاندون چه نقشی ایفا  کرده بود، اما مک کلیری متوجه شد که لاندون روابط بسیار نزدیکی با آژانس ( منظور سازمان سیا) دارد – به ویژه افرادی که در اواسط دهه هفتاد …  پاکسازی شده بودند. آنطور که مک کلیری به من گفت، “فکر می کنم تمام تماس های او با  افرادی بود که توسط استنسفیلد ترنر اخراج شده بودند.”

مک کلیری گفت که به طور خاص، لاندون با ” تئودور شاکلی”⁶⁶، جاسوس افسانه ای در “اداره عملیات سیا”، که برعملیات معروف “فینیکس”⁶⁷ برای دستگیری یا کشتن رهبران مظنون ویت کنگ  نظارت داشت، نزدیک بود.  به گفته ” لزلی کاکبرن”⁶⁸، در کتاب “خارج از کنترل”⁶⁹، شاکلی مسئول ” قتل ده ها هزار غیرنظامی ویتنامی به این دلیل  که سیا آنها را بخشی از ساختار ویت کنگ ها می دانست، بود.” شاکلی یک سال پس از پاکسازی 820 مأمور اداره عملیات سیا استعفا داد…. اما از دور خارج نشد. طی چند سال آینده، او مهارت های خود در عملیات مخفی را … در اختیار ستاد انتخاباتی ریگان-بوش  گذاشت.  برای این منظور، رابرت پاری در “پرونده های ایکس”⁷⁰،  یادداشت هایی ازستاد انتخاباتی ریگان-بوش  پیدا کرد که تئودور شاکلی را به تلاش های ستاد انتخاباتی آنها در ایران مرتبط می کرد. … مک کلیری گفت: ” لاندون این افراد را می شناخت و با آنها نزدیک بود و آنها با (مسئله) ایران درگیر بودند.” و آنها برای ایجاد اطمینان در شکست تلاش های کارتر برای مذاکره با ایران نقش داشتند …. مک کلیری ملاقات خود با لاندون را با سؤالات بسیار بیشتری از  پاسخ هایی که گرفته بود ترک کرد. با این حال، وقتی نوبت به مشخص کردن دقیق نقش او رسید، لاندون به طرز ناامیدکننده ای مبهم بود. مک کلیری به یاد می آورد: ” او در مورد آنچه می گفت بسیار مراقب بود.  من از این داستان بسیار مبهوت شده بودم و نمی دانستم چگونه باید پی گیری کنم.” لاندون در سال 2007 درگذشت. روابط او با شاکلی به طور اتوماتیک سوالاتی را ایجاد کرد، اما حتی قابل توجه تر از آن این واقعیت بود که لاندون در عمان مستقر بود. یکی از مناطق استقرار عملیات پنجه عقاب، پایگاه استراتژیک ایالات متحده در جزیره کوچک مصیره، در سواحل عمان، درست آن سوی تنگه هرمز از ایران بود.

در پایان، فقط یک نکته وجود داشت که قطعی بود: لاندون به مک کلیری گفته بود که در اکتبر سورپرایز   شرکت داشته است. “من می توانم به طور قطع و بدون قید و شرط بگویم که او عذرخواهی کرد و اعتراف کرد که نقشی، نقشی مهم، در آنچه اتفاق افتاد، داشته است. او یک بازیگر اصلی در عمان بود و اذعان کرد که در اکتبر سورپرایز شرکت داشته است “⁷¹.

3- و روایت سوم در رابطه با بازرگانی لبنانی به نام “مصطفی زین”⁷² است.

” زمانی که کریگ آنگر در سال 2023 در آرشیو رابرت پاری جستجو می کرد “نامه ای  پیش از آن منتشر نشده ای یافت که در ماه ژوئیه 2014 نوشته شده بود و ادعاهای شگت انگیزی را مطرح می کرد. این نامه توسط “مصطفی زین”، یک بازرگان لبنانی نوشته شده بود که در “سیا” به عنوان یک”عامل در دسترس” شناخته می شد. در این مورد، این بدان معناست که “زین” یکی از افرادی بود که با “سیا” ارتباط داشت و روابط نزدیکی نیز با رهبری سازمان آزادیبخش فلسطین و “حزب الله” (لبنان) ایجاد کرده بود. در نتیجه ، “زین” در طول بحران گروگان گیری فردی مورد توجه ویژه  برای “سیا” بود.

زمانی که “رابرت ایمز”⁷³، مدیر سیا در خاور نزدیک، شروع به ایجاد شبکه ای از تماس های مخفی ارزشمند کرد، “مصطفی زین” دقیقا همان فردی بود که او به دنبالش بود. داستان چگونگی ایجاد روابط فوق العاده عمیق “رابرت ایمز”، این جاسوس برجسته سیا … که در آوریل 1983 در یک بمب گذاری انتحاری به سفارت ایالات متحده در بیروت درگذشت، با عوامل کلیدی خاورمیانه و رهبری سازمان آزادیبخش فلسطین،  در سال 1980 در کتاب “کای بیرد”⁷⁴ برنده جایزه پولیتزر، ، به نام”جاسوس خوب”⁷⁵ روایت می شود. به گفته “کای بیرد”،  از همکاران پیشین رابرت ایمز، یکی از بزرگترین دستاوردهای “رابرت ایمز” به عنوان یک جاسوس، گشودن یک کانال پنهانی محتاطانه با سازمان آزادیبخش فلسطین از طریق “زین” بود، زمانی که این کار هم خطرناک و هم دشوار بود.  و ” مصطفی زین” برای چهارده سال آینده “سانچو پانزا”⁷⁶ی (مترجم: قهرمان کتاب دون کیشوت) “ایمز” بود.”

نامه “زین” سؤالات بسیار بیشتری از پاسخ هایی که داده بود  طرح کرد، اما آن پاسخ ها هم نسبتا هیجان انگیزهستند، هم چون دست نوشته ای که او برای “(رابرت) پاری” به جا گذاشت و شامل خاطرات منتشر نشده زین می باشد. در این دست نوشته ها، “زین” از “جان شاهین” به عنوان “دوست و همکار نزدیک من”  یاد می کند و تنها باری که “جان شاهین” او را به ” بیل کیسی” معرفی کرد را به یاد می آورد. “جان شاهین”  در ایالات متحده متولد شده بود، اما پیشینه  لبنانی داشت و به گفته “زین”، به اندازه کافی احساس خویشاوندی می کرد تا با “مصطفی زین” راحت صحبت کند. او عاشق سخن گفتن از داستان های قدیمی سازمان “او.اس.اس” در طول جنگ (دوم جهانی) بود و احساس می کرد که تاریخ دارد در عملیت پنهانی که توسط ” بیل کیسی” علیه  “کارتر” به راه افتاده بود، تکرار می شد! او دوست داشت در مورد موفقیت های “بیل کیسی” در به خدمت گرفتن مقامات بسیار عالی رتبه در “سیا”، “پنتاگون” (وزارت دفاع آمریکا)  و حتی در شورای امنیت ملی و کاخ سفید،  برای دریافت اطلاعات از آخرین اقدامات دولت “کارتر”، صحبت کند!”

بر اساس خاطرات “مصطفی زین”، “بیل کیسی” اطلاعاتی را از یک عضو شورای امنیت ملی (کارتر)،  که مخفیانه برای او کار می کرد، دریافت کرده بود که جزئیات یک عملیت نجات را که توسط “سیا” و “پنتاگون” برای آزاد کردن گروگان ها طراحی شده بود، شرح می داد”.  عملیاتی که “مصطفی زین”  به آن اشاره می کرد، “عملیات پنجه عقاب” بود که او در نامه خود به “رابرت پاری” خاطرنشان کرد که این “رابرت ایمز”  بود که به من گفت  که او مشکوک بود که اتفاقی  صورت گرفته، به ویژه در “عملیات پنجه عقاب” برای نجات گروگان ها در تهران که به دلیل خرابی دو هلیکوپتر شکست خورده بود.”

نامه “مصطفی زین” ماهیت دقیق سوء ظن “رابرت ایمز” را بیشتر از این روشن نمی کند، اما او با زیرکی از نیروهای بزرگتری که در این کار دست داشتند آگاه بود. او نوشت: “باب ایمز می خواست این عملیات موفق شود، اما “کیسی” می خواست به هر طریق ممکن شکست بخورد و موفق شد.”

در میان موضوعات دیگر، “مصطفی زین” درباره یکی از ارزشمندترین منابع خود، “عماد مغنیه”، تروریستی معروف  می نویسد که گفته می شود در بمب گذاری های سفارت آمریکا در بیروت در سال  ۱۹۸۳ میلادی، که منجر به کشته شدن هشتاد و سه نفر (از جمله “باب ایمز”) شد، و بمب گذاری پایگاه تفنگداران دریایی (آمریکا) در بیروت در اواخر همان سال که بیش از سیصد نفر کشته شدند، و آدم ربایی سال  ۱۹۸۴ میلادی، و شکنجه و مرگ “ویلیام باکلی”⁷⁷، رئیس ایستگاه “سیا” در بیروت، دست داشت.

“ویلیام باکلی” که دوست قدیمی “رابرت ایمز” بود،  زمانی به بیروت رفته بود که شیعیان آنجا افراطی شده بودند. گفته می شود که او با موفقیت در حال بازسازی شبکه ای بود که در اثر بمب گذاری ها ویران شده بود. او در حال خروج از آپارتمان خود برای رفتن به محل کارش در 16 مارس  ربوده شد. ربوده شدن او در واقع به معنای به آخر خط رسیدن حضور نظامی ایالات متحده در لبنان بود.

در طول پانزده ماه پس از آن، “ویلیام باکلی” بیرحمانه شکنجه شد. اما ” ویلیام باکلی”  به اسیرکنندگان خود چه گفت؟ همانطور که …  در کتاب ” جنگجویان در سایه”⁷⁸⁵  آمده است، “مدت کوتاهی پس از دستگیری او، ماموران سیا در منطقه ناپدید و یا کشته شدند. روشن بود که ربایندگان او را شکنجه کرده بودند تا شبکه ای را که تأسیس کرده بود،  یعنی منبع بیشترین اطلاعات ما در باره جناح های مختلف فعال در بیروت را، کشف کنند.”

“مصطفی زین” در نامه خود به “رابرت پاری” در باره آنچه که ظاهرا بدترین افشاگری “ویلیام باکلی” بود، نوشت.  “مصطفی زین” با اشاره به حوادثی که منجر به عقیم ماندن این ماموریت شد، نوشت: “عماد مغنیه نواری را به من نشان داد که در آن “ویلیام باکلی”، رئیس ایستگاه “سیا” در بیروت، به خیلی امور، از جمله از کار انداختن آن دو هلیکوپتر، اعتراف می کند.”

“مصطفی زین” در خاطرات منتشر نشده خود این تصور که در “عملیات پنجه عقاب” خرابکاری شده است، را دو چندان برابر کرد. او نوشت: “بزرگترین شوکی که مرا از اعماق قلبم تکان داد، زمانی بود که اعتراف “ویلیام باکلی”، رئیس ایستگاه سیا در بیروت را شنیدم که چهار سال بعدازعملیات “پنجه عقاب”  توسط “جهاد” ربوده شده بود. او اعتراف کرد که به دستور “بیل کیسی” در مأموریت نجات گروگان ها در تهران توسط “سازمانی غیر رسمی” خرابکاری صورت گرفت! تنها کاری که آنها باید انجام می دادند این بود که یک هلیکوپتر دیگر را از کار بیاندازند، که در واقع انجام دادند و او فردی که مسئول این کار بود را هم نام برد”! … من نمی توانستم متوجه آرامش جمهوریخواهان زمانی که خبر شکست (عملیات پنجه عقاب) را شنیدند نشوم! من “جان شاهین” را دیدم که واقعا ناراحت به نظر می رسید و از دست برخی که آشکارا جشن گرفته بودند واقعا عصبانی بود!”

ولی “مصطفی زین” تا چه اندازه معتبر بود؟ “کای بیرد” به من گفت: “مصطفی تمایل داشت جهان را با عینک توطئه   ببیند. اما من توانستم بسیاری از مطالبی  که او به من گفت را بررسی و تأیید کنم.”

با این حال، تأیید اتهام خرابکاری در ( عملیات) نجات ( پنجه عقاب) داستان دیگری بود.  …  در نهایت، هیچ مدرک قطعی برای حمایت از ادعای “مصطفی زین”  مبنی بر خرابکاری (در عملیات) پنجه عقاب وجود نداشت.

اما شواهد زیادی وجود دارند که نشان می دهند “بیل کیسی” تمام تلاش خود را برای عقیم گذاردن تلاش ها برای بازگشت زودهنگام گروگان ها به کار میبرد”.⁷⁹

______________________________________

1-October Surprise

2- Den Of Spies: Reagan, Carter, And the Secret History of the Treason That Stole the White House

3- Craig Unger

4- Dens of Spies, p.3

5- Robert parry

6- Operation Eagle Claw

7- Civil Rights Movement

8-  p.17

9- Family Jewels

10- Seymore Hersh

11- Church Committee

12- Pike Committee

13- p.17 and https://americandiplomacy.web.unc.edu/2003/04/jimmy-carter-and-the-1979-decision-to-admit-the-shah-into-the-united-states/

14- FBI

15- NSA

16- p. 18

17- Stansfield Turner

18- Halloween Massacre

19- p.19

20- How a Chase Bank Chairman Helped the Deposed Shah of Iran Enter the U.S., NYT, December 29, 2019

21- David Rockefeller

22- Chase Manhattan Bank

23- Henri Kissinger

24- Kermit Roosvelt

25- Archibald Roosvelt

26- NYT December 29, 2019

27- p. 12-13 and Jimmy Carter and the 1979 Decision to Admit the Shah into the United States

28- p. 13

29- p. 19

30- p. 23

31- p. 24

32- p. 190

33- p. 9

34- p. 23

35- p. 24

36- p. 191

37- p. 25

38- Cyrus Vance

39- p. 26

40- Sikorsky

41- U.S.S. Nimitz

42- Desert 1

43- C-130

44- p. 25

45-Stuart Eizenstat

46- p. 9

47- p.28

48- Miles Copeland Jr.

49- OSS

50- Operation Ajax

51- p. 192

52- pp. 172-173

53- p. 224

54- p. 61

55- pp. 25-26

56- p. 195

57- p. 174

58- Ari Ben-Menashe

59- David Kimchi

60- John Shahin

61- pp. 191-195

62- Timothy Landon

63- Joel McCleary

64- Sandhurst

65- Dalai Lama

66- Theodore Shackley

67- Lesley Cockburn

68- Phoenix

69- Out of Control

70- X-Files

71- pp. 196-201

72- Mustafa Zein

73- Robert Ames

74- Kai Bird

75- The Good Spy

76- Sancho Panza

77- William Buckly

78- Shadow Warriors

79- pp. 201-205