این شاخص در مقایسه با سال‌های گذشته روند نزولی داشته و وضعیت کشور را بهبود بخشیده است. به‌عنوان نمونه، در سال ۲۰۰۰، مقدار این شاخص ۱۳.۷ بود و از آن زمان در هر دوره کاهش یافته است: در سال ۲۰۰۸ به ۹.۱ رسید، در سال ۲۰۱۶ به ۸ رسید و در نهایت در سال ۲۰۲۴ به ۷.۴ رسید. این کاهش، گواهی بر پیشرفت‌های ملموس در کاهش گرسنگی و سوءتغذیه در کشور است.

در سال ۲۰۲۴، وضعیت ایران در شاخص جهانی گرسنگی نسبتا بهتر از بسیاری از کشورهای درگیر بحران‌های جدی مانند جنگ یا بلایای طبیعی است. اما به‌طور کلی، ایران همچنان با چالش‌هایی در زمینه گرسنگی و سوءتغذیه مواجه است که بیشتر به مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها، تغییرات اقلیمی، و نابرابری‌های اجتماعی برمی‌گردد.

یکی از دلایل اصلی وضعیت نه‌چندان مطلوب ایران در این شاخص، مشکلات اقتصادی کشور و کاهش قدرت خرید مردم به‌ویژه در گروه‌های کم‌درآمد است. علاوه بر این، بحران‌های آبی و کاهش منابع طبیعی در برخی مناطق کشور، بر تولید و تامین مواد غذایی تاثیر منفی گذاشته است. همچنین، مشکلات در دسترسی به مواد غذایی سالم و مناسب در برخی مناطق به‌ویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعه‌یافته، از دیگر عواملی است که موجب شده ایران در رتبه‌های پایین‌تر این شاخص قرار گیرد.

با این حال، ایران در مقایسه با برخی کشورهای جنگ‌زده یا در حال توسعه، موفق به حفظ وضعیت نسبتا پایدارتری در زمینه امنیت غذایی شده است و توانسته است به‌طور نسبی از تاثیرات منفی بحران‌های جهانی مانند پاندمی کووید-۱۹ و بحران‌های اقتصادی جهانی جلوگیری کند.

نقاط مثبت این پیشرفت‌ها شامل کاهش نرخ سوءتغذیه در ایران طی دو دهه گذشته و بهبود دسترسی به مواد غذایی است. همچنین، کاهش نرخ مرگ‌ومیر کودکان در این سال‌ها، نشان‌دهنده عملکرد مثبت کشور در زمینه بهداشت و تغذیه است. این دستاوردها از آن رو حائز اهمیت هستند که نشان می‌دهند ایران در این عرصه به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته است.

با این حال، برای بهبود هرچه بیشتر وضعیت امنیت غذایی و جلوگیری از افزایش گرسنگی در آینده، لازم است سیاست‌هایی در جهت کاهش قیمت مواد غذایی، بهبود تغذیه کودکان و مقابله با تاثیرات تغییرات اقلیمی بر کشاورزی اتخاذ شود. همچنین، باید برنامه‌هایی برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و بهبود کیفیت مواد غذایی اجرا شود تا روند رو به رشد در این شاخص حفظ گردد. بنابراین برای مقابله با این چالش‌ها و دستیابی به امنیت غذایی پایدار، می‌توان مجموعه‌ای از اقدامات موثر زیر را در نظر گرفت:

تقویت سیاست‌های اقتصادی حمایتی: در سال‌های اخیر، مشکلات اقتصادی کشور و کاهش قدرت خرید مردم یکی از عوامل تاثیرگذار بر امنیت غذایی بوده است. بنابراین، لازم است سیاست‌های اقتصادی کشور به‌ویژه در زمینه توزیع درآمد، افزایش قدرت خرید اقشار کم‌درآمد و کاهش فقر تقویت شوند. این اقدامات می‌تواند به بهبود دسترسی مردم به مواد غذایی سالم و کافی کمک کند. توسعه کشاورزی پایدار و بهبود مدیریت منابع آب: کشاورزی پایدار و مدیریت بهینه منابع آبی از جمله کلیدی‌ترین عوامل برای تامین امنیت غذایی هستند. کشور ایران باید برنامه‌های توسعه کشاورزی پایدار را گسترش دهد و به‌ویژه بر بهبود تکنولوژی‌های آبیاری و مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی تمرکز کند تا در بلندمدت از بحران‌های آب و خاک جلوگیری نماید. تقویت شبکه‌های توزیع مواد غذایی: بهبود زیرساخت‌های توزیع مواد غذایی، به‌ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار، می‌تواند به کاهش فاصله میان تولید و مصرف مواد غذایی و جلوگیری از هدررفت منابع کمک کند. که این اقدامات می‌تواند به کاهش نابرابری‌ها در دسترسی به مواد غذایی سالم در داخل کشور منجر شود. توجه به آموزش و فرهنگ‌سازی تغذیه‌ای: آموزش عمومی در زمینه تغذیه صحیح و بهبود آگاهی مردم در مورد انتخاب‌های غذایی می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش سوءتغذیه، به‌ویژه در گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و زنان باردار داشته باشد. ایجاد برنامه‌های آموزشی در مدارس و جوامع مختلف برای ترویج رژیم‌های غذایی سالم می‌تواند از گرسنگی و سوءتغذیه پیشگیری کند. پاسخگویی به بحران‌های طبیعی و تغییرات اقلیمی: ایران باید استراتژی‌های موثری برای مقابله با بحران‌های طبیعی مانند خشکسالی و سیل و تاثیرات تغییرات اقلیمی بر امنیت غذایی تدوین کند. این امر می‌تواند از آسیب‌پذیری بیشتر بخش کشاورزی و منابع غذایی در برابر این بحران‌ها جلوگیری نماید.

به طور خلاصه گزارش شاخص گرسنگی جهانی نشان می‌دهد که ایران در طول دو دهه گذشته علمکرد نسبتا مناسبی را در کاهش گرسنگی داشته، اما در طول سال‌های اخیر این روند متوقف شده و رو به بدتر شدن گذاشته است. با توجه به اینکه اکثر کشورهایی که درگیر جنگ هستند، وضعیت بدی را در شاخص گرسنگی جهانی دارند، اگر ایران بخواهد به ورطه گرسنگی دچار نشود، باید تا حد ممکن از جنگ دوری کند و در اولین فرصت سیاست‌های حمایتی را برای اقشار پایین درآمدی در دستور کار قرار دهد.

منبع : ساعت 24