تنها یک روز پس از برگزاری نشست وزاری خارجه روسیه و آمریکا در ریاض که با اعتراض علنی اوکراین و کشورهای اروپایی همراه بود، ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ انتقادهای علنی تندی علیه یکدیگر شروع کردند تا روند تیره شدن روابط میان کی‌یف و واشنگتن شتاب فوق‌العاده‌ای بگیرد، آن هم در آستانه سومین سالگرد لشکرکشی روسیه به اوکراین و کمتر از یک ماه از آغاز به کار دولت جدید آمریکا.
در میانه این تنش، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه گفته «با کمال میل» با دونالد ترامپ دیدار خواهد کرد هر چند این دیدار نیازمند پیش زمینه‌های دیپلماتیک است. همزمان چند رهبر اروپایی هم به «دیکتاتور» خواندن زلنسکی از سوی ترامپ واکنش نشان داده و از اوکراین حمایت کرده‌اند.
روز چهارشنبه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین که روز سه شنبه در آنکارا ترکیه گفته بود «نمی‌توان بدون حضور اوکراین درباره جنگ در اوکراین تصمیم گرفت» در یک کنفرانس مطبوعاتی به ادعای دونالد ترامپ مبنی بر اینکه اوکراین جنگ را آغاز کرده است و میزان محبوبیت او پایین است، واکنش نشان داد و رئیس جمهور جدید آمریکا را متهم کرد که به دام کارزارهای «اخبار جعلی» مسکو گرفتار شده است.
آقای زلنسکی در اظهاراتی صریح گفت از نظر او آقای ترامپ در «دام حباب اطلاعات نادرست» که روسیه ایجاد کرده، گرفتار شده است. او همچنین تأکید کرد که نمی‌تواند کشورش را به بهانه توافق صلح به فروش بگذارد و در ازای آن درصدی از منابع معدنی اوکراین را به آمریکا واگذار کند.
رئیس‌جمهور اوکراین گفت پیشنهاد واگذاری منابع معدنی اوکراین به آمریکا در برابر حمایت امنیتی-نظامی این کشور، «یک بحث جدی» نیست.
در واکنشی تند و صریح به این اظهارات، دونالد ترامپ ظهر چهارشنبه به وقت واشنگتن، در شبکه اجتماعی خود – تروث سوشال – رئیس‌جمهور اوکراین را «دیکتاتور» خواند و گفت: «زلنسکی بهتر است زودتر وارد عمل شود وگرنه چیزی از کشورش باقی نخواهد ماند»
رئیس‌جمهور جدید آمریکا با «دیکتاتور» خواندن آقای زلنسکی در شبکه اجتماعی خود نوشت: «من عاشق اوکراین هستم اما زلنسکی عملکرد افتضاحی داشته و اکنون کشورش متلاشی شده و «میلیون‌ها» نفر بدون علت جان باخته‌اند».
آقای ترامپ در ادامه گفته سفرای او در حال «مذاکرات موفقیت‌آمیز با روسیه برای پایان دادن جنگ» هستند.
اشاره آقای ترامپ به «دیکتاتور شدن» ولودیمیر زلنسکی بر مبنای پایان یافتن دوره معمول ریاست جمهوری او در بهار سال گذشته میلادی – ۲۰۲۴ – است. اما مطابق قانونی که پارلمان اوکراین در سال ۲۰۱۵ (قبل از به قدرت رسیدن ولودیمیر زلنسکی) به تصویب رسانده، در دوران جنگ انتخابات‌های رسمی چون ریاست‌جمهوری تا پایان درگیری‌ها به تاخیر خواهد افتاد.
در همین حال، ولودیمیر زلنسکی قرار است امروز با کیت کلاگ، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین، که در راس هیاتی وارد کی‌یف شده دیدار و گفتگو کند.
رئیس‌جمهور اوکراین در واکنش به اظهارات اخیر آقای ترامپ مبنی بر افول محبوبیت آقای زلنسکی میان مردم کشورش اعلام کرد «اگر کسی اکنون بخواهد جای او را بگیرد، موفق نخواهد شد زیرا محبوبیت او همچنان بالاست.»
رئیس‌جمهور آمریکا به تازگی گفته بود که همتای اوکراینی‌اش، که در سال ۲۰۱۹ برای یک دوره پنج‌ساله انتخاب شد، تنها ۴٪ محبوبیت دارد.
آقای زلنسکی در واکنش به این ادعا به یک نظرسنجی اشاره کرد که نشان می‌دهد ۵۸٪ از مردم اوکراین به او به عنوان رهبر خود اعتماد دارند.
او همچنین گفت که اوکراین با «حجم زیادی از اطلاعات نادرست» از سوی روسیه روبه‌رو است.
او در ادامه افزود: «با تمام احترامی که برای رئیس‌جمهور ترامپ قائلم، او در این فضای اطلاعات نادرست زندگی می‌کند.»
ولودیمیر زلنسکی تأکید کرد که اوکراین«شواهدی» دارد مبنی بر اینکه اطلاعات نادرست درباره میزان محبوبیت او از سوی روسیه منتشر شده است.
آقای زلنسکی در پاسخ به سوالی درباره پیشنهاد ترامپ مبنی بر اینکه آمریکا درصدی از ذخایر مواد معدنی کمیاب اوکراین، از جمله لیتیوم و تیتانیوم، را در ازای کمک‌های نظامی که به این کشور می‌دهد، دریافت کند، گفت که این پیشنهاد را رد کرده است.
او توضیح داد که آمریکا در پیش‌نویس اولیه این توافق از اوکراین می‌خواست که۵۰٪ از منابع معدنی خود را به آمریکا واگذار کند، بدون اینکه هیچ تضمین امنیتی برای اوکراین در آن ذکر شود.
او تأکید کرد: «من از اوکراین محافظت می‌کنم. نمی‌توانم کشورمان را بفروشم.»
رئیس‌جمهور اوکراین می‌گوید هزینه جنگ اوکراین تاکنون ۳۲۰ میلیارد دلار بوده است، اما آمریکا و اوکراین بر سر این رقم اختلاف نظر دارند.
او افزود که حدود ۱۲۰ میلیارد دلار از این مبلغ از سوی مالیات‌دهندگان اوکراینی تأمین شده و ۲۰۰ میلیارد دلار دیگر از طرف آمریکا و اتحادیه اروپا آمده است.
به گفته او، آمریکا ۶۷ میلیارد دلار کمک تسلیحاتی و بودجه‌ای به اوکراین داده است.
آقای زلنسکی در این کنفرانس مطبوعاتی همچنین گفت که کیت کلاگ، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین، را به حضور در خیابان‌های کی‌یف دعوت کره است.
او گفت: «برای من بسیار مهم است که او(کیت کلاگ ) خودش در خیابان‌های کی‌یف و شهرهای دیگر قدم بزند» تا بتواند شرایط واقعی را ببیند و تحت تأثیر اطلاعات نادرست روسیه قرار نگیرد.
زلنسکی اظهار داشت که آقای کلاگ قبلاً گفته بود که «۲۰ تا ۳۰ درصد از پایتخت نابود شده و همه چیز ویران شده است… می‌خواهم خودش همه چیز را ببیند و بعد از مردم بپرسد که آیا به رئیس‌جمهور خود اعتماد دارند؟ آیا به پوتین اعتماد دارند؟ بگذارید نظرشان را درباره ترامپ بپرسد و ببیند پس از اظهارات اخیر ترامپ، چه فکری می‌کنند.
واکنش رهبران اروپایی به «دیکتاتور» خواند زلنسکی از سوی ترامپ
ساعتی بعد از انتشار اظهارات تند دونالد ترامپ علیه ولودیمیر زلنسکی و «دیکتاتور» خواندن رئیس جمهور اوکراین، رهبران اروپایی به این اظهارات واکنش نشان دادند.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در اظهاراتی صریح گفت که برچسب «دیکتاتور» زدن به رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی «غلط و خطرناک» است. صدراعظم آلمان به روزنامه اشپیگل این کشور گفته: «این که مشروعیت ولودیمیر زلنسکی را که به طور دموکراتیک انتخاب شده دیکتاتور بخوانیم به وضوح غلط و نادرست است»
اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد هم گفته «دیکتاتور» خطاب کردن زلنسکی از سوی ترامپ «درست نیست» چرا که او طی یک فرآیند «دموکراتیک انتخاب شده» است. آقای کریسترسون گفته: «من گمان نمی‌کنم هیچ کس بیشتر از خود اوکراین خواستار برگزاری انتخابات باشد، چرا که امکان برگزاری انتخابات یعنی استقرار صلح در اوکراین و بازگشت کنترل کشور به دست خود آنها».
در همین حال، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که روز – چهارشنبه ۱۹ فوریه – میزبان یک اجلاس فوری دیگر با رهبران اروپایی بود، بعد از این نشست گفته فرانسه و متحدانش «کنار اوکراین می‌ایستند» و آماده قبول مسئولیت‌ها برای اطمینان یافتن از صلح و امنیت در اروپا هستند. آقای مکرون مجددا تاکید کرده که اوکراین باید در هرگونه مذاکره‌ای برای پایان دادن به جنگ مشارکت داشته باشد.
در تحولی دیگر، دانمارک از تخصیص ۷ میلیارد دلار بودجه نظامی برای دو سال آینده خبر داده و تصریح کرده که این افزایش بودجه نظامی در واکنش به تهدیدهای روسیه است. مته فردریکسون، نخست‌وزیر این کشور به خبرنگاران گفته پیام دولت از این تخصیص بودجه به ارتش دانمارک این است که «بخرید، بخرید و بخرید». افزایش هفت میلیارد دلاری بودجه نظامی دانمارک، موجب خواهد شد سقف بودجه نظامی این کشور به بالاترین رقم طی نیم قرن گذشته برسد.
کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا هم در تماسی تلفنی با ولودیمیر زلنسکی حمایت کامل خود از اوکراین را اعلام کرده و موضع کشورش را تشریح کرده است از جمله این که دفتر نخست‌وزیر بریتانیا گفته «کاملا قابل توجیه است که انتخابات در دوران جنگ تعلیق شود این موضوع در بریتانیا و هنگام جنگ جهانی دوم هم روی داد»
استقبال پوتین از دیدار با ترامپ: رابطه نزدیکی نداریم اما «با کمال میل» با او دیدار خواهم کرد
همزمان با تنش لفظی دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، در روسیه ولادیمیر پوتین روز اول اسفند (۱۹ فوریه) در گفتگو با خبرنگاران گفت او «رابطه نزدیکی» با ترامپ ندارد و مدت زیادی است که یکدیگر را ملاقات نکرده‌اند اما با «کمال میل» با همتای آمریکایی خو دیدار خواهد کرد و معتقد است ترامپ نیز خواهان دیدار با او است.
آقای پوتین که در سن پترزبورگ با خبرنگاران صحبت می‌کرد تأکید کرد که برای چنین دیداری باید از قبل به خوبی برنامه‌ریزی شود و اول باید مسائل مختلفی پش از این دیدار حل و فصل شود و تیم‌های هر دو کشور ابتدا باید روی چندین مسئله کلیدی کار کنند تا چنین مذاکراتی امکان‌پذیر شود که به گفته رهبر روسیه «کار ساده‌ای نیست»
رئیس‌جمهور روسیه گفت که هدف مذاکرات آمریکا و روسیه در عربستان سعودی «احیای روابط دوجانبه» بود.
او خواستار «افزایش سطح اعتماد» میان مسکو و واشنگتن شد و گفت بدون اعتماد دو طرفه حل بسیاری از مسائل از جمله بحران اوکراین «غیرممکن» خواهد بود.
آقای پوتین گفت که دونالد ترامپ در گفت‌وگوی تلفنی اخیر خود به او اعلام کرده است که اوکراین در مذاکرات برای پایان دادن به جنگ حضور خواهد داشت و افزود در این تماس تلفنی، رئیس‌جمهور آمریکا به او گفته است: «بدیهی است که آمریکا بر این باور است که فرآیند مذاکرات با مشارکت روسیه و اوکراین انجام خواهد شد.»
او تأکید کرد که مسکو «هرگز از برقراری ارتباط با اروپایی‌ها خودداری نکرده و هرگز از فرآیند مذاکره با اوکراین عقب‌نشینی نکرده است.» با این حال، وزیرخارجه روسیه روز گذشته در ریاض یک بار دیگر تاکید کرد که نزدیکی اوکراین به اروپا و عضو شدن این کشور در ناتو برای مسکو غیرقابل پذیرش است.
روز گذشته همزمان با دیدار وزرای خارجه روسیه و آمریکا در ریاض، کرملین اعلام کرد که پوتین در صورت لزوم، آماده مذاکره با زلنسکی است. این در حالی است که پیش از این، آقای پوتین بارها مشروعیت ولودیمیر زلنسکی را زیر سؤال برده بود.
دوره معمول ریاست‌جمهوری آقای زلنسکی در ماه مه گذشته به پایان رسید، اما مقامات اوکراینی می‌گویند که ادامه حمله روسیه و اجرای حکومت نظامی در اوکراین، برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری را عملاً غیرممکن کرده و مطابق قانونی که پارلمان اوکراین در سال ۲۰۱۵ (بسیار پیش تر از به قدرت رسیدن آقای زلنسکی) مصوب کرده بود انتخابات‌های مهم و رسمی این کشور در زمان جنگ معلق می‌شود.
منبع: بی بی سی