اریکا بنکه و ربکا تورن (۱۰۰ زن، بی‌بی‌سی): ماریو کارتینن، رئیس دانشگاه شهر تورکو، می‌گوید «راه‌حل مقابله با تغییرات اقلیمی در رهبری زنان نهفته است.»
ما در قدیمی‌ترین شهر فنلاند هستیم، شهری که یکی از پیشگامان مبارزه با تغییرات اقلیمی است.
تورکو در ساحل جنوب غربی فنلاند، در فاصله ۱۶۸ کیلومتری از هلسینکی، واقع شده و نقش بندر و دروازه‌ای کلیدی به ۵۰ هزار جزیره در بزرگ‌ت رین مجمع الجزایر دنیا را ایفا می‌کند.
با جمعیتی حدود ۲۰۰ هزار نفر، تورکو تلفیقی از معماری تاریخی، طراحی مدرن نوردیک (اسکاندیناویایی) و زندگی شهری پرجنب‌وجوش در دل طبیعتی چشم‌نواز است.
اما فراتر از زیبایی‌اش، آنچه تورکو را متمایز می‌کند، تعهدش به توسعه پایدار است. این شهر قصد دارد تا سال ۲۰۲۹ میزان انتشار کربن خود را به صفر برساند، که زودتر از دیگر شهرهای بزرگ فنلاند و ۲۱ سال پیش از موعد تعیین‌شده از سوی سازمان ملل است.
این پروژه بلندپروازانه را تیمی کامل متشکل از زنان رهبری می‌کند. از شهردار و سه معاونش گرفته تا رئیس دانشگاه و اسقف کلیسای جامع، زنان اداره این شهر را بر عهده دارند. تورکو یکی از معدود شهرهای بزرگ فنلاند است که مدیریت آن در دستان زنان است.
این تیم یکی از بلندپروازانه‌ترین راهبردهای اقلیمی فنلاند را هدایت می‌کند.
مینا آروه، نخستین شهردار زن در تاریخ ۸۰۰ ساله تورکو، می‌گوید: «بعد از ۲۰۲۹، ما اقلیم مثبت خواهیم شد. یعنی تورکو به‌جای افزایش دمای زمین، به کاهش آن کمک خواهد کرد.»
اقلیم مثبت یعنی میزان دی‌اکسید کربنی که شهر از جو حذف می‌کند، بیشتر از مقداری است که منتشر است.
به نظر می‌رسد که تورکو در مسیر درستی برای دستیابی به این هدف قرار دارد. این شهر هم‌اکنون کمترین میزان انتشار سرانه دی‌اکسید کربن را در میان تمام شهرهای فنلاند دارد.
یکی از عوامل کلیدی این دستاورد، سیستم گرمایش مرکزی تورکو است؛ شبکه‌ای گسترده و پیچیده از جاده‌ها و تونل‌های غارمانندی که در دل سنگ حفاری شده و در اعماق زمین قرار دارد.
در میان طنین صدای ماشین‌آلات در این شبکه پنهان، گرما از فاضلاب استخراج شده و به انرژی پاکی تبدیل می‌شود که برای گرم کردن ۱۵ هزار خانه در سراسر شهر کافی است.
در نهایت، فاضلاب تصفیه‌شده به دریای بالتیک، که تورکو را احاطه کرده و یکی از آلوده‌ترین دریاهای جهان است، تخلیه می‌شود.
به گفته آروه آب تصفیه‌شده «آن‌قدر تمیز است که می‌توانیم در آن شنا کنیم.»
«این تصفیه‌خانه تنها بخشی از راه‌حل پاک‌سازی دریاست و مردم تورکو در حال تصفیه آب برای همه هستند.»
تورکو نه تنها در کاهش کربن پیشگام است، بلکه نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی نیز ایفا می‌کند. با اینکه مساحت این شهر کمتر از یک‌دهم درصد از کل فنلاند است، اما زیستگاه ۱۲ درصد از گونه‌های در معرض خطر این کشور است.
الینا رانتانن، معاون شهردار تورکو در امور توسعه شهری، می‌گوید که شهر در حال ایجاد زیستگاه‌هایی حتی در مناطق پرتراکم برای حفاظت از گونه‌های در معرض خطر مانند بعضی حشرات است.
در سال ۲۰۲۳، تورکو ۱۰ هکتار از چمنزارهای خود را به مراتع سنگی تبدیل کرد تا به جذب حشرات و زنبورهایی که نقشی حیاتی در حفظ تنوع زیستی دارند، کمک کند.
رانتانن می‌گوید: «تابلوهایی نصب کرده‌ایم که روی آن‌ها نوشته شده این مراتع تنها مخصوص پروانه‌ها و گرده‌افشان‌هاست، نه برای انسان‌ها یا سگ‌ها.»
در تورکو، آموزش مسائل اقلیمی از سنین کودکی شروع می‌شود، گاهی حتی از مهدکودک.
در مدرسه پوئولالا، واقع در مرکز تورکو، گروهی از دانش‌آموزان به‌تازگی به‌عنوان سفیران محیط زیست انتخاب شده‌اند.
سیسو، پسری ۱۱ ساله، همکلاسی‌هایش را در فعالیت‌هایی مانند جمع‌آوری زباله و صرفه‌جویی در مصرف انرژی با خاموش کردن چراغ‌ها و وسایل برقی در پایان روز هدایت می‌کند.
الا، یک سفیر ۱۱ ساله دیگر، به نقشی که می‌تواند ایفا کند، اطمینان دارد.
او می‌گوید: «وقتی افراد زیادی کارهای کوچکی انجام می‌دهند، در نهایت تغییری بزرگ اتفاق می‌افتد. باید این کارها را انجام دهیم تا سرعت تغییرات اقلیمی کاهش پیدا کند.»
پیا الو، معاون آموزشی شهردار تورکو، بر این باور است که آموزش محیط زیستی از سنین پایین، نقش اساسی در تحقق اهداف اقلیمی شهر دارد.
او می‌گوید: «از همان ابتدا به کودکان آموزش می‌دهیم که می‌توانند تاثیرگذار باشند. شکل‌گیری این طرز فکر از دوران مهد کودک برای دستیابی به اهداف اقلیمی ما ضروری است.»
با رشد و گسترش تورکو، این شهر برنامه‌ای بلندمدت برای توسعه پایدار در نظر دارد. میرکا موکونن، معاون شهردار، که حرفه باغبانی را رها کرده و وارد سیاست شهری شده است، قصد دارد تورکو را برای ۴۰ هزار نفر از ساکنان آینده که طی دو دهه بعد به آن می‌پیوندند، سرسبزتر و پایدارتر کند.
«در حال توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری و برنامه‌ریزی برای ایجاد زیرساختی سبزتر هستیم. از کارم به عنوان معاون شهردار لذت می‌برم. بهترین بخش این مسئولیت، ارتباط با مردم، شنیدن دیدگاه‌هایشان درباره چالش‌های موجود و همکاری برای یافتن راه‌حل‌های مؤثر است.»
الینا رانتانِن، معاون شهردار و همکار او، به مسیری که پیموده‌اند و پیشرفت‌هایی که تاکنون داشته‌اند اشاره می‌کند.
او می‌گوید: «بیست سال پیش که وارد سیاست شهری شدم، حفاظت از محیط‌زیست یک موضوع فرعی محسوب می‌شد. اما امروز، در مرکز همه اقدامات ما جای دارد.»
موکونن، معاون شهردار، در کنار رودخانه و زیر آفتاب پاییزی نشسته و به این می‌اندیشد که چگونه مدیریت شهر می‌تواند الهام‌بخش اقداماتی گسترده‌تر باشد.
او می‌گوید: «شاید بتوانم بگویم که در زمینه ساختن آینده‌ای پایدار، ما زنان، بلندپروازتر از مردان هستیم.»
شهرداران تورکو با کلیسای جامع و دانشگاه شهر نیز همکاری نزدیکی دارند تا راهبرد اقلیمی خود را پیش ببرند. مدیریت این دو نهاد را هم زنان بر عهده دارند.
ماکینن اولیکی، رئیس کلیسای جامع تورکو، می‌گوید: «ما رهبران زن، در حوزه اقلیم نیز وظیفه و مسئولیتی ویژه بر عهده داریم.»
«با هم بودن، شناخت یکدیگر و به اشتراک گذاشتن تجربیات، ما را به پیش می‌برد. کنار هم بسیار قدرتمندتر از زمانی هستیم که تنها عمل کنیم.»
اولیکی نقش خود را در آموزش ارزش‌هایی به جامعه کلیسا می‌بیند که آن‌ها را به مراقبت از جهان ترغیب کند. افزون بر این، به ازای هر کودکی که در کلیسای جامع غسل تعمید می‌یابد، یک درخت در تانزانیا کاشته می‌شود تا به حفظ محیط‌زیست کمک کند.
او می‌گوید: «موضوع، مسئولیت اخلاقی است که بر دوش داریم.»
ماریو کارتینن، که سال گذشته به عنوان نخستین رئیس زن دانشگاه انتخاب شد، معتقد است که ارتباط ویژه میان زنانی که این شهر را هدایت می‌کنند، عامل کلیدی برای آینده‌ای سبزتر است.
او می‌گوید: «تعداد ما زیاد است و واقعا احساس کرده‌ام که با آغوش باز در این گروه فوق‌العاده از زنان پذیرفته شده‌ام. همکاری ما عمیق و ریشه‌دار است.»
او می‌گوید: «چقدر عالی می‌شد اگر این اتفاق در سراسر جهان رخ می‌داد.»
ریستو ویوو، مدیر اقلیمی تورکو، به ما می‌گوید که رهبران شهر هر ماه با نمایندگان شش شهر بزرگ فنلاند ملاقات می‌کنند تا دانش خود را به اشتراک بگذارند و از تجربیات یکدیگر بهره ببرند.
او می‌گوید که هرچند میان این شهرها «رقابتی دوستانه و گفتگوهایی چالشی» وجود دارد، اما هدف نهایی یافتن راهکاری مشترک برای مقابله با تغییرات اقلیمی است.
با نزدیک شدن به دور جدید انتخابات در آوریل، هنوز مشخص نیست که آیا شهردار و سه معاونش همچنان در سمت‌های خود باقی خواهند ماند یا نه.
صرف‌نظر از نتیجه، آن‌ها ترازی برای شهر تعیین کرده‌اند و ثابت کرده‌اند که افکار جسورانه و کار جمعی می‌توانند اهداف بلندپروازانه را به واقعیتی سبزتر بدل کنند.
کارتینن می‌گوید: «تورکو نمونه‌ای است که نشان می‌دهد زنان نیز به اندازه مردان توانایی رهبری دارند.»
پروژه صد زن بی‌بی‌سی هر سال ۱۰۰ زن الهام بخش و تاثیرگذار در سراسر جهان را معرفی می‌کند. محتوای مربوط به صد زن را در اینستاگرام و فیس بوک دنبال کنید. با استفاده از هشتگ #BBC100Women به این گفتگو بپیوندید.
منبع: بی بی سی فارسی