اظهارات رئیس جمهور ایالات متحده درباره پرونده هستهای ایران و ارسال نامه به علی خامنهای واکنشهای اولیهای به دنبال داشته و در ایران نیز اعلام شد که رهبر جمهوری اسلامی روز شنبه با «کارگزاران نظام» دیدار و سخنرانی میکند.
دونالد ترامپ در مصاحبه با فاکس نیوز که گزیدهای از آن روز جمعه ۱۷ اسفند پخش شد گفت که خواستار مذاکره درباره برنامه هستهای ایران است و نامهای برای علی خامنهای فرستاده است.
آقای ترامپ ساعاتی پس از آن نیز در کاخ سفید به خبرنگاران گفت که در مورد مسئله ایران «خیلی خیلی زود اتفاقاتی میافتد»، «روزهای جالبی در پیش است» و «در مورد ایران به حرکات نهایی رسیدهایم».
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در پاسخ به رسانهها اعلام کرد: «تاکنون چنین نامهای دریافت نکردهایم.» آقای ترامپ در مصاحبه خود گفته بود که این نامه را روز چهارشنبه ارسال کرده است.
اندکی پس از سخنان دونالد ترامپ، رسانههای ایران با انتشار متنی یکسان خبر دادند که دیدار علی خامنهای با «سران قوا و جمعی از کارگزاران نظام» روز شنبه برگزار میشود.
با این حال در این متن یکسان تاکید شده که این دیدار «طبق روال سالهای گذشته» برگزار میشود اما در آن «مسائل مهم، سیاستهای کلی و نقشه راه نظام جمهوری اسلامی» تبیین خواهد شد.
روز جمعه همچنین خبرگزاری فرانسه مصاحبهای با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، را منتشر کرد که مشخص نیست قبل از انتشار اظهارات آقای ترامپ انجام شده بود یا پس از آن.
عباس عراقچی که برای شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی به عربستان سعودی سفر کرده، به خبرگزاری فرانسه گفت: «تا زمانی که آمریکا به سیاست فشار حداکثری و تهدیدهای خود ادامه دهد، ما هیچ مذاکره مستقیمی با آنها نخواهیم داشت.»
با وجودی که مقامهای جمهوری اسلامی هنوز واکنش رسمی به اظهارات رئیس جمهور ایالات متحده نشان ندادهاند، اما رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران به شدت به این اظهارات تاختهاند.
خبرگزاری تسنیم خبر ارسال نامه از سوی رئیس جمهور آمریکا به رهبر جمهوری اسلامی را «عملیات روانی» خواند و مدعی شد که ایالات متحده «به دنبال توافق نیست».
خبرگزاری فارس، دیگر رسانه نزدیک به سپاه پاسداران، نیز در واکنش به خبر ارسال نامه دونالد ترامپ، سخنان شش سال قبل علی خامنهای را که گفته بود «شتر در خواب بیند پنبهدانه» بازنشر کرد.
نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، هم اظهارات آقای ترامپ را «نمایش تکراری آمریکا» خواند.
برخی رسانههای حکومتی، از جمله خبرگزاری صدا و سیما، نیز سخنان احمد خاتمی در نماز جمعه تهران را بازتاب دادهاند که در آن گفته است: «مذاکره با آمریکا یعنی ذلت.»
احمد خاتمی همچنین بدون اشاره مستقیم به مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، گفت که «برخی زورشان میآمد» نادرست بودن مذاکره با آمریکا را باور کنند، اما پس از دیدار دونالد ترامپ با ولودیمیر زلنسکی در کاخ سفید «اعتراف کردند که مذاکره با آمریکا در شان ملت ایران نیست».
مسعود پزشکیان هفته گذشته در جریان استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر پیشین اقتصاد، در مجلس گفت که شخصا موافق مذاکره با آمریکا بوده و اعتقاد داشته که گفتوگو با ایالات متحده مشکلات را حل میکند، اما پس از منع علی خامنهای این دیدگاه را کنار گذاشته است.
از سوی دیگر حسامالدین آشنا، مشاور رئیس جمهور در دولت حسن روحانی، در توییتی که بعدا حذف کرد نوشت: «یکشنبه هفته آینده میتواند روز مهمی در تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی باشد.»
او توضیح بیشتری در این باره نداد. قرار است مصاحبه کامل آقای ترامپ یکشنبه آینده از شبکه فاکس نیوز پخش شود.
در همین حال سخنگوی سازمان ملل متحد نیز از گفتوگوی احتمالی بین ایران و آمریکا استقبال کرد.
استفان دوجاریک با اشاره به اینکه تنها از طریق رسانهها درباره نامه ارسالی دونالد ترامپ به علی خامنهای مطلع شده است گفت: «واضح است که هر تلاشی که به گفتوگو جهت حل مسائل باقیمانده منجر شود مورد استقبال است.»
از سوی دیگر محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر، هشدار داد که حمله به تاسیسات هستهای ایران میتواند جرقهای برای وقوع جنگ منطقهای شود که بر منافع آمریکا در سراسر خاورمیانه تاثیر خواهد گذاشت.
اظهارات نخست وزیر قطر در مصاحبه با تاکر کارلسون، مجری آمریکایی، اندکی پس از انتشار خبر ارسال نامه آقای ترامپ به ایران منتشر شد اما احتمالا پیشتر ضبط شده است.
خبر ارسال نامه دونالد ترامپ و اظهارات او درباره ایران در حالی منتشر شده است که در روزهای اخیر گمانهزنیهایی درباره تلاش مسکو برای وساطت در حلوفصل پرونده هستهای جمهوری اسلامی مطرح شد؛ مقامهای کرملین این موضوع را تایید کردهاند.
گزارش تحلیلی نیویورک تایمز
روزنامه نیویورک تایمز درباره نامه دونالد ترامپ به رهبر جمهوری اسلامی نوشت: «به نظر میرسد این نامه پیشنهاد آغازین پرزیدنت ترامپ برای بررسی این است که آیا آسیبپذیری فعلی ایران باعث خواهد شد تهران تن به مذاکره بدهد یا خیر.»
این روزنامه با اشاره به اینکه دونالد ترامپ در دور پیشین ریاست جمهوری خود نیز درباره تمایل به مذاکره با ایران سخن گفته بود، تاکید کرده است که این بار شرایط متفاوت است.
به نوشته نیویورک تایمز، در حال حاضر فضای استراتژیک از اساس تغییر کرده است؛ از جمله وزارت دادگستری آمریکا رسما سپاه پاسداران را به تلاش برای ترور آقای ترامپ در سال گذشته متهم کرده، با نابودی تقریبا تمامی سامانه دفاع هوایی ایران بر اثر حملات اسرائیل اکنون تاسیسات هستهای ایران در معرض حمله قرار دارد، و گروههای نیابتی ایران در منطقه در شرایطی نیستند که اسرائیل را به تلافی تهدید کنند.
نیویورک تایمز افزوده است: «برخی از مقامهای ارشد اسرائیل گفتهاند که هیچ گاه زمانی بهتر از این برای از بین بردن تاسیسات هستهای اصلی ایران وجود نخواهد داشت.
منبع: رادیو فردا