هزاران سند ویرایش و سانسورنشدهٔ مربوط به حادثۀ ترور جان اف کندی، سی‌و‌پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا، منتشر شد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در مبارزات انتخاباتی‌اش وعده داده بود که همۀ این اسناد را از طبقه‌بندی خارج خواهد کرد. حالا کمتر از دو ماه پس از بازگشت به کاخ سفید، او به این وعدهٔ خود عمل کرده است.
شامگاه سه‌شنبه ۲۸ اسفندماه نزدیک به ۲۲۰۰ پرونده، شامل بیش از ۶۳ هزار صفحه سند روی وب‌سایت ادارۀ اسناد و آرشیو ملی ایالات متحده در دسترس عموم قرار گرفت. بخش عمدۀ اسناد آرشیو ملی در این زمینه، شامل بیش از شش میلیون صفحه متن، عکس، فیلم، صدا و مدل‌ها و ماکت‌های مرتبط با قتل رئیس‌جمهور سابق آمریکا در روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ (اول آذر ۱۳۴۲)، پیشتر منتشر شده بوده‌اند.
دونالد ترامپ یک روز قبل در جمع خبرنگاران وعده داده‌بود که چیزی به انتشار اسناد نمانده است؛ هرچند تعداد آن‌ها را حدود ۸۰ هزار سند تخمین زده بود.
رئیس‌جمهور آمریکا در نخستین روزهای بازگشت به کاخ سفید با صدور فرمانی اجرایی، از مدیر اطلاعات ملی و دادستان کل کشور خواسته بود برنامه‌ای را برای انتشار این اسناد، و همچنین باقی‌ماندۀ اسناد فدرال مربوط به ترور سناتور رابرت اف. کندی و دکتر مارتین لوتر کینگ در سال ۱۹۶۸ تدوین کنند.
آقای ترامپ سپس از دستیارش خواست قلمی که با آن این فرمان را امضا کرده بود را به دست رابرت اف. کندی جونیور، پسر سناتور رابرت کندی و برادرزادۀ جان اف. کندی برساند.
رابرت اف. کندی جونیور که به‌عنوان وزیر بهداشت کابینۀ ترامپ معرفی شده، همواره گفته که باور ندارد ترور عمویش، کار تنها یک نفر بوده باشد.
روزهای حادثه
اشتیاق زیادی برای فهمیدن جزئیات حادثۀ ترور جان اف. کندی وجود دارد؛ موضوعی که طی سال‌ها به تئوری‌های توطئه هم دامن زده است.
در روز جمعه ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ جان اف. کندی رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا که همراه با همسرش ژاکلین سوار بر یک لیموزین روباز از میان مستقبلین در دالاس تگزاس عبور می‌کرد، هدف چند گلوله قرار گرفت و کشته شد.
اف‌بی‌آی (پلیس فدرال)، لی هاروی اوسوالد ۲۴ ساله را که ظاهراً از طبقۀ ششم ساختمان یک مدرسه رئیس‌جمهور را هدف قرار داده بود، بازداشت کرد، اما تنها دو روز بعد، جک روبی، صاحب یک باشگاه شبانه، اوسوالد را در جریان انتقال از زندان به قتل رساند.
یک سال پس از این حادثه، کمیسیون وارِن، که از سوی لیندون جانسون رئیس‌جمهور بعدی آمریکا برای تحقیق در مورد این ترور تشکیل شده بود، اعلام کرد که اوسوالد به تنهایی عمل کرده و نشانه‌ای از یک توطئه به‌دست نیامده است. این نتیجه‌گیری اما نتوانست همه را قانع کند و مانع از انتشار تئوری‌های توطئه در طول دهه‌های بعد شود.
اسناد «جِی‌اِف‌کِی»
دولت فدرال در اوایل دهۀ نود دستور داد که همۀ اسناد مربوط به ترور جان اف. کندی در یک مجموعۀ واحد جمع‌آوری شده و در سازمان اسناد و آرشیو ملی ایالات متحده نگهداری شود. مقرر شده بود که این مجموعه تا سال ۲۰۱۷ گشوده و عمومی شود و روسای‌جمهور هم از استثنا قائل‌شدن در مورد این اسناد منع شده بودند.
دونالد ترامپ که در سال ۲۰۱۷ برای اولین بار به ریاست‌جمهوری رسید، وعده داده بود که مجوز انتشار «همۀ» اسناد باقیمانده را صادر می‌کند؛ اما در نهایت برخی مدارک را، با این استدلال که «ممکن است به امنیت ملی آسیب بزنند»، همچنان در حالت طبقه‌بندی‌شده نگه داشت.
بخش دیگری از این اسناد در دورۀ ریاست‌جمهوری جو بایدن منتشر شد، اما همچنان تعدادی از دسترس عمومی خارج نگه داشته شدند.
محققان تخمین می‌زدند که هنوز حدود ۳۰۰۰ پرونده، یا به‌طور کامل و یا جزئی منتشر نشده‌اند؛ اما ماه پیش اف‌بی‌آی اعلام کرد که حدود ۲۴۰۰ سند تازه را کشف کرده است. این نهاد امنیتی تأکید کرد که در حال انتقال این اسناد جدید به آرشیو ملی است، تا در مسیر انتشار عمومی قرار بگیرند.
اطلاعات موجود در اسناد
برخی از اسنادی که پیش از این منتشر شده بودند، تصویری از عملکرد نهادهای امنیتی حول و حوش زمان حادثه ارائه می‌دهند. مثل مکاتبات سی‌آی‌اِی و یادداشت‌هایی دربارۀ تماس اوسوالد با سفارتخانه‌های اتحاد شوروی و کوبا در مکزیکوسیتی؛ آن‌هم تنها چند هفته قبل از حادثه. لی هاروی اوسوالد که سابقۀ خدمت در هنگ تفنگداران دریایی آمریکا را هم داشت، پیشتر به اتحاد شوروی فرار کرده بود اما مدتی بعد به تگزاس بازگشت.
در یکی از یادداشت‌های سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، جزئیات تماس تلفنی اوسوالد با سفارت شوروی در مکزیکوسیتی نقل شده، از جمله این‌که برای سفر به شوروی درخواست روادید کرده بود. اوسوالد به سفارت کوبا هم سر زده بود؛ ظاهراً برای دریافت روادید این کشور و سپس انتظار در هاوانا برای صدور و دریافت روادید شوروی. او سپس در روز سوم اکتبر، حدود هفت هفته پیش از ترور کندی، سوار بر خودروی شخصی با عبور از گذرگاه مرزی به تگزاس بازگشته بود.
در یادداشتی دیگر، یک روز پس از ترور جان اف.کندی، آمده که بر اساس شنود یک تماس تلفنی در مکزیکوسیتی، اوسوالد در زمان حضورش در سفارت شوروی در ماه سپتامبر، با یک مأمور یا رابط کاگ‌‌ب (سازمان جاسوسی شوروی) تماس داشته است.
انتشار این اسناد، صرف‌نظر از ارائۀ جزئیاتی پیرامون حادثۀ ترور، به درک پژوهشگران از وضعیت در دوران جنگ سرد هم کمک زیادی کرده است. پژوهشگرانی که حالا امیدوارند با انتشار مدارک تازه، پاسخ برخی از دیگر سوالات خود را هم به‌دست آورند.
منبع:رادیوفردا