اما باید این بار با استفاده از روش‌های نوین صنعتی و فناوری پیشرفته و همین هوش مصنوعی و امثال این کاری کنیم که صنعت نفت ایران جوری اداره شود که در واقع در مالکیت مشترک تمامی شهروندان ایرانی قرار بگیرد. مطمئن باشید سرنوشت اقتصاد ایران بسیار مثبت دگرگون می‌شود.
با تمام این وجود اما باز هم باید گفت: مصدق روحت شاد. و یاد مبارزات “توده”های مردم ایران در آن سال‌ها گرامی! خصوصا کارگران صنعت نفت جنوب از آبادان تا مسجد سلیمان. کارگرانی که نشان دادند یک مطالبه ملی توده‌ای و مردمی را چگونه از پایین باید با استفاده از ابزارهای دموکراتیک مثل حزب و سندیکا سازماندهی کرد و نهایتا تبدیل به یک «امر ملی»اش کرد.
می‌خواهم بگویم دستاورد ملی شدن صنعت نفت تنها خلاصه در مسئله نفت نیست. باید عمیق‌تر آن را دید. کارگران و توده‌های مردم در یک حرکت جمعی مترقی ملی با استفاده ابزارهای دموکراتیک یعنی سندیکا ک، تشکل، رسانه و احزاب یک امر ملی را محقق کردند. تمرین دموکراسی توده‌ای واقعی کردند. آزادی بیان را پاس داشتند. بهار فعالیت حزبی و تشکیلاتی بود آن دوره، شور و شوق اجتماعی بالا بود. حتی واقعا زمینه‌ساز جهش اقتصادی دهه‌های بعدی علامه بر پول نفت ملی شده که دیگر خارجی غارت نکرد، همان امر ملی و شور ملی نسلی بود که سیاست را در اوج بهارش دید هرچند که در کودتای ٢٨ مرداد ٣٢سرکوب شده بود. اما ته مانده‌های همان آموزشی که در دوران مبارزات ملی شدن نفت دیده بود را با خود حمل کرد تا جهش اقتصادی و شور اجتماعی دو دهه بعدی را به ارمغان بیاورد.
خلاصه برخلاف برخی مباحث نه چندان علمی که اخیرا مد شده که می‌گوید ملی شدن صنعت نفت ایران نادرست بود، هنوز هم باید گفت نه تنها درست بود که افتخارآمیز بود و نتایج مثبتی هم داشت. مسئله امروز ما انحراف از آن ملی شدن واقعی است. به نظرم مسئله ما درس گرفتن از آن دوره طلایی است و البته با بروز کردن آن.
امروز هم باید خواست بازتعریف ملی شدن نفت ایران به شکلی که تبدیل به ثروت مشترک و همگانی مردم ایران شود در دستور کار قرار بگیرد.
البته با پیشرفت تکنولوژی و همین هوش مصنوعی و خیلی موارد دیگر به راحتی از لحاظ فنی می‌توان آن را محقق کرد. می‌ماند بخش اقتصاد سیاسی اش که این‌جاست که باید به سنت پدران و مادران خود در دهه ٢٠ _٣٠ شمسی برگردیم و کار تشکیلاتی و سندیکایی و حزبی برای محقق کردن یک امر ملی یعنی: « سهم مشترک همگانی تمامی شهروندان ایرانی از نفت»
منبع: فراز/ فواد شمس