وطن عزیز ما ایران، در درازنای تاریخ پر فراز و نشیب خود، همواره شاهد مبارزه و ازخودگذشتگی و شهادت جوانان آرمان خواه از نحله های گوناگون، از جمله نیروهای چپ عدالت خواه، بوده است. پنجاه سال پیش در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۵۴، بیژن جزنی، از نظریه پردازان و بنیانگذاران سازمان چریک های فدایی خلق، پس از تحمل چند سال زندان و شکنجه، و علیرغم محکومیت به پانزده سال حبس در بیدادگاه نطامی استبداد پهلوی، به همراه پنج تن چریک فدایی ودو مجاهد خلق در تپه های اوین تیرباران شدند و به درجه شهادت رسیدند.
بیژن جزنی که در سال ۱۳۱۶ در تهران متولد شد و در خانواده ای سیاسی پرورش یافته بود در عنفوان جوانی با گرویدن به سازمان جوانان حزب توده ، در دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت به فعالیت های سیاسی پرداخت. پس از کودتای ضد ملی برعلیه حکومت قانونی دکتر محمد مصدق در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به فعالیت های خود ادامه داد و چند بار دستگیر و زندانی شد.
با شروع فعالیت جبهه ملی دوم در سال ۱۳۳۹، به جبهه ملی پیوست و از رهبران نیروهای چپ سازمان دانشجویان جبهه ملی بود و بارها نیزطعم زندان چشید.
در سال ۱۳۴۲ با عنوان شاگرد اول رشته فلسفه دانشکاه فارغ التحصیل شد. اما همان گونه که زنده یاد مهندس مهدی بازرگان در آخرین دفاعیات خود در بیدادگاه نظامی شاهنشاهی به استبداد هشدار داده بود ، به دنبال بسته شدن همه راه های مبارزه مسالمت آمیز و قانونی در ایران توسط استبداد سلطنتی، آنگونه که سنت همه استبداد یون و قدرتمداران است، و نیز از جمله به دلیل غالب شدن مشی مسلحانه بر فضای مبارزاتی در عرصه جهانی، وی نیز به همراه چند رفیق دیگر گروهی با مشی مسلحانه تشکیل داده و تدارک مبارزه مسلحانه را در دستور کار خود قراردادند.
جزنی در کتاب «تاریخ سی ساله ایران» درباره ضعفهای حزب توده در کودتای ۲۸ مرداد توضیح زیر را داده است : «مهم‌ترین ضعف رهبری حزب توده در کودتا علیه مصدق هراس از عمل بکار نبردن نیروهای خود (توده‌ای های نظامی ) در مقابله با دشمن بود.” جزنی منتقد شوروی بود و سیاست وابستگی حزب توده را بر نمی تابید. وی معتقد بود که حزب توده از مبارزه ضد امپریالیستی غفلت کرده و از اتحاد شوروی کورکورانه تبعیت می کند و همین مسئله کار رابه آنجا کشاند که حزب توده در مهر ماه سال ۱۳۳۳ به پشتیبانی از پیشنهاد شوروی برای کسب امتیاز نفت، در جلوی مجلس چهاردهم دست به تظاهرات زدند و نمایندگان عضو فراکسیون حزب توده از این پیشنهادحمایت کردند
جزنی در بهمن ۱۳۴۶ در دام استبداد گرفتارگشته و زندانی و شکنجه می شود و نهایتا در بیدادگاه نظامی شاهنشاهی به ۱۵ سال زندان محکوم می شود. به دنبال عملیات چریکی سیاهکل در بهمن ۱۳۴۹ و تشکیل سازمان چریک های فدایی خلق، بیژن به زندان اوین منتقل شده و تحت شکنجه قرار می گیرد. نهایتا در ۲۹ فروردین ۱۳۵۴، در حالی که در بیدادگاه نظامی استبداد پهلوی تنها به پانزده سال زندان محکوم شده بود و محاکمه مجدد او نیز به دلیل فشارهای بین المللی منتفی شده بود، همراه با رفیق های هم سازمانی خود زنده یادان حسن ضیاء ظریفی، سعید کلانتری، احمد جلیلی افشار، عزیز سرمدی، محمد چوپانزاده، عباس سورکی، و دو عضو سازمان مجاهدین خلق، مصطفی جوان خوشدل و سید کاظم ذولانواری، شبانگاه در تپه های اوین تیرباران می شوند و در راه عقیده خود برای رهایی و آزادی مردم ایران به شهادت می ر سند.
مجامع اسلامی ایرانیان که همواره با هر روش خشونت آمیز، از جمله با مشی مسلحانه، که از موانع حضور مردم در صحنه مبارزه می شوند، مخالف بوده وهست، بر این باور است که از یک سو، همانگونه که بیژن جزنی در دفاعیات خود در بیدادگاه نظامی استبداد گفته بود که ” درکشوری که همهٔ درهای دموکراسی بسته می‌شود و همه درهای آزادی مسدود می‌گردد،اسلحه زبان به سخن می‌گشاید”، استبداد است که رویکرد به خشونت را به مبارزان تحمیل می کند، تا با ایجاد مدار بسته خشونت جامعه ملی را از صحنه مبارزه برای بازیافت حقوق فردی و جمعی خود دور سازد، و از سوی دیگر این واقعیت را نیز درک می کند که این فرزندان برومند وطن، و بسیاری دیگر از مبارزان، محصول شرایط غالب بر فضای جهانی مبارزاتی نیز بوده اند. تجربه به ما آموخته است که راه رسیدن به استقلال و آزادی و مردمسالاری و ممانعت از جایگزینی یک استبداد با استبدادی دیگر و نیز شرکت فعال جمهور مردم در مبارزه، تنها با خشونت زدایی به مفهوم ترک اعتیاد به زور و تقدس زدایی از خشونت ممکن است.
مجامع اسلامی ایرانیان یاد و خاطره بیژن جزنی و همه دیگر شهیدان آرمان خواه و عدالت جوی وطن را که در راه رهایی مردم از استبداد و وابستگی مبارزه و جانفشانی کرده اند را ارج می نهد و گرامی می دارد.
مجامع اسلامی ایرانیان
۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۴ برابر با ۱۸ آوریل ۲۰۲۵
dabirkhaneh@majame.com
وب سایت https://www.majame.com