انقلاب اسلامی در هجرت :در وضعیت سنجی شماره ۱۱۲ به این امر پرداختیم که ایران با پیشینه‌ای چندهزار ساله، به سبب موقعیت جغرافیایی و بیش از هفت هزار سال تمدن و فرهنگ و نیز تنوع فرهنگی در جغرافیای زیستی خود، یکی از شاخص‌ترین کشورها در حوزه میراث فرهنگی بشر است. و یکی ازمهمترین کانون‌های تمدنی محسوب می‌شود. از این‌رو صیانت و حفاظت از میراث فرهنگی  کشور و شناخت ارزش آن مقوله‌ای فرا نسلی است. هر گونه سهل انگاری و عدم توجهی می‌تواند منجر به خسارات غیر قابل جبران و بازگشت گردد و از طرف دیگر بسیاری مجموعه‌داران و موزه‌ها به دنبال آثار فرهنگی و تاریخی ایران‌زمین هستند و این موضوع باعث ترویج جرم قاچاق عتیقه در کشور شده‌است.

    و در این راستا، به تغییرمتعدد قوانین در مورد سازمان میراث فرهنگی پرداختیم که در سال ۱۳۸۸ صنایع دستی وگردشگری نیز بدان افزوده شده‌است. از این‌رو بسیاری کارشناسان هنری و باستانشناسان معتقدند که افزودن این دو حوزه به سازمان میراث فرهنگی این سازمان را از مسؤلیت اصلی خود که همانا شناسایی و ثبت و حفظ بسیاری از آثار تاریخی و بناهای باستانی است باز می‌دارد و به حوزه گردشگری که سودآوراست مشغول می‌کند. از طرف دیگر کمبود سرمایه و اعتبار برای نگهداری و مرمت و نیز حراست از بناهای تاریخی، این سازمان را از نگاهداری بسیاری از آثار باستانی ناتوان می‌کند. بتازگی توسط سلیمانی فر مسؤل این سازمان که از طرف روحانی نصب شده است، پیشنهاد واگذاری برخی اماکن تاریخی به بخش خصوصی در قبال ۲۰ سال اجازه بهره برداری از آنها مطرح شده‌است که باز،باستان شناسان و اهل هنر معتقدند این اقدام جز تخریب اماکن تاریخی نتیجه ای نخواهد داشت. عدم نظارت کارشناسان میراث فرهنگی به فعالیت‌های بخش خصوصی در بناها وآثار تاریخی، تغییر کاربری برخلاف شئون یک عرصه تاریخی مانند واگذاری بناهای تاریخی بدون توجه به ظرفیت بنا و تغییر کاربری به مکان‌های غیرمتعارف از جمله انتقاداتی است که این افراد یا منتقدان به این مسئله دارند. و بعنوان نمونه اشکالات بوجودآمده در مورد واگذاری موزه چهار فصل اراک به بخش خصوصی را نقل کردیم.

   در خاتمه، به چند مورد تخریب آثار باستانی پرداختیم و خصوصا به بیشترین خرابی در دوره احمدی نژاد و ریاست اسفندیار مشایی بین سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸  و حمید بقایی از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ بر سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری اشاره کردیم. در این شماره ضمن بررسی بودجه سازمان، سایر آثار تخریب شده فرهنگی را نقل می‌کنیم

انقلاب اسلامی در هجرت :ناگفته نماند که پیوسته بایستی شرط انصاف را مراعات کرد و بایستی بگوییم به اذعان اهالی هنر حد اقل اقای مشایی در دوران ریاستش بر این سازمان چند عملکرد مثبت همچون ثبت جهانی آثار تاریخی – فرهنگی همچون بیستون , مجموعه کلیساها ,گنبد سلطانیه و سازه های آبی شوشتر و همچنین ثبت ملی میراث معنوی همچون  ثبت ملی نوروز, ثبت ملی آیین های شب یلدا ,ثبت ملی آیین های رمضان, ثبت ملی ورزشهای پهلوانی و زورخانه ای را انجام داده است اما در دوره ریاست بقایی کمترین نکته مثبتی وجود ندارد.

٭بودجه سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی وگردشگری و مقایسه آن بودجه با بودجه حوزه های علمیه:

      محمد علی نجفی که تنها بمدت ۶ ماه ریاست سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری را در فاصله ۲۶ مرداد ۱۳۹۲ تا ۱۰ بهمن ۱۳۹۲ بر عهده داشت (در ۲۲ دیماه ۹۲ در نشستی با سران رسانه ها به نقل از فرارو  ) اظهار داشته‌است :

    کل کشور اتریش 700 سایت تاریخی دارد، اما در ایران تا امروز، 200هزار سایت تاریخی شناخته شده و کارشناسان معتقدند به همین تعداد هم سایت مسکوت داریم. برای هر سایت اگر 10میلیون تومان ناقابل در نظر بگیریم، دوهزار میلیارد تومان بودجه می‌شود. این در حالی است که کل بودجه‌ی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری 120میلیارد تومان است که در نهایت، 40میلیارد تومان آن تخصیص پیدا می‌کند.و این سازمان در سال 1392 بیش از 8 هزار کارمند داشته است.

انقلاب اسلامی در هجرت : هرچند بودجه سازمان میراث فرهنگی در سال 95 افزایش یافت و درلایحه بودجه مجموع اعتبارات سازمان میراث فرهنگی در سال 95 به میزان 6.987.704 میلیون ریال (698 میلیارد تومان ) در نظر گرفته شد که نسبت به قانون بودجه سال 94 معادل 44.56 درصد رشد داشته است اما بگفته حسینی مکارم معاون توسعه مدیریت سازمان با توجه به وظایفی که برعهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گذاشته شده واز طرفی دیگر انتظاراتی که دولت و مردم از این مجموعه دارند، افزایش حدود  45 درصدی بودجه سال آینده روند اجرای برنامه ها و اقدامات سازمان را با سختی‌هایی مواجه می‌کند.

   خوانندگان وقتی پی به عمق فاجعه می‌برند که مقایسه‌ای بین بودجه سازمانی با این درجه از اهمیت و بودجه حوزه‌های علمیه و سازمان تبلیغات در لایحه بودجه 1395 بدست دهیم. قابل توجه است که به نهادهای حوزوی و تبلیغاتی در لایحه بودجه 95 مطابق سنوات گذشته ردیف بودجه جداگانه‌ای اختصاص یافته است. شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران 195، جامعه المصطفی العالمیه 239، مرکز خدمات حوزه علمیه 582، دفتر تبلیغات اسلامی 96، شورای عالی حوزه‌های علمیه 328 و شورای برنامه ریزی مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان 63 میلیارد تومان از این لایحه سهم برده اند.. سازمان تبلیغات اسلامی با زیرمجموعه‌های خود (موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی، بنیاد دائره‌المعارف اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، مرکز رسیدگی به امور مساجد، ستاد اقامه نماز، مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری اسلامی و حوزه هنری) 314 میلیارد تومان از لایحه بودجه 95 را به خود اختصاص داده است.همچنین موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) تحت سرپرستی سیدحسن خمینی 59 میلیارد تومان سهم برده و حوزه هنری  50 میلیارد تومان از بودجه کشوری دریافت کرده است.برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که وظیفه بخش برون مرزی را بر عهده دارد در مجموع 230 میلیارد تومان تخصیص یافته که از این مبلغ مجمع تقریب مذاهب اسلامی 25، مجمع جهانی اهل بیت 36 و بنیاد سعدی 7 میلیارد تومان سهم دارند.

 یعنی در مجموع این نهادها  2156 میلیارد تومان بودجه در اختیار دارند یعنی بیش از 3 برابر بودجه سازمانی که متولی حفظ آثار باستانی و گردشگری در کشوری مثل ایران است با سابقه تمدن بیش از 7000 سال !

در این شماره دنباله فهرست تخریب آثار باستانی در وطنمان ایران را نقل می‌کنیم که یا با خواست و مجوز خود سازمان میراث فرهنگی اتفاق افتاده و یا بدون اجازه آن سازمان رخ داده و یا با وجود مخالفت سازمان، نهادهای غیر قانونی و یا اشخاصی که نگرانی مجازات شدن را نداشته اند انجام پذیرفته است.

●حجاری‌های برم دلک شیراز:

   حجاری‌های برم دلک مربوط به دوره ساسانیان است و در شیراز، انتهای خیابان کفترک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۷۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

  در تصویر ماهواره‌ای برم دلک چشمه خشکیده شده و تالابی دیده نمی‌شود، نیزار و چمنزار به کارخانه تبدیل شده، کارخانه‌ای که آن هم از بی آبی و عوامل دیگر تعطیل و مخروبه شده است. آثار ساسانی هم زخم خورده و کسی مسئول نیست.

برم دلک تفرج‌گاهی است در یازده کیلومتری خاور شیراز در دامنه کوه بمو bamu. برم دلک چشمه‌ای است که از ریشه کوه می‌جوشد و برکه بزرگی را تشکیل می‌دهد. روی صخره‌های مشرف به این چشمه سه اثر تاریخی از دوران ساسانیان قرار دارد.  این موضوع به اهمیت برم دلک و دل نگرانی ایران دوستان افزوده است. سرریز آب این برکه از طریق جویی به روستاهای پایین دست می‌رسد و به کار کشاورزی می‌آید.بر صخرهٔ کوچکی در برم دلک در حدود ده کیلومتری شرق شیراز، دو نقش وجود دارد. در نقش سمت چپ، در برابر شاهزاده خانم ساسانی تصویر یکی از بزرگان ساسانی دیده می‌شود و در زیر بازوی این مرد کتیبه ای چهار یا پنج سطری به خط پهلوی است. کتیبه‌ای است که به قلم ریزی نگاشته شده‌ که اغلب حروف آن محو گشته‌است. کتیبه ظاهراً در معرفی این مرد است.این سنگ نوشته‌ها با بیل مکانیکی مورد تعرض قرار گرفته و بخشی از آن تخریب شده است

●تخریب محوطه مقدس در پاسارگاد:

   مربوط به دوره هخامنشی است و در شهرستان پاسارگاد، بخش هخامنش، شمال مجموعه پاسارگاد واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۴۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.جایگاه ستایش توسط قاچاقچیان با دینامیت منفجر و کاملا منهدم شده است.حفاران غیر مجاز به قصد پیدا کردن گنجی نوشته در نسخه ای خطی، بخشی از پلکان محوطه مقدس در پاسارگاد را با پتک تخریب کردند. این محوطه متعلق به دوره هخامنشی و کوروش است.

●تخریب بافت قدیمی شیراز:

   بخشی از بافت تاریخی شیراز در محدوه مسجد شهدا تا خانه منطقی‌نژاد شیراز، در 28 اردیبهشت 1390 در دوره احمدی نژاد همزمان با «روز جهانی میراث فرهنگی» توسط مسئولان شهری تخریب ‌شد.از چندی پیش فعالان و دوستداران میراث فرهنگی و معماری در استان فارس اعلام کرده بودند که مسئولان شهری شیراز قصد دارند تا محدوده بسیار وسیعی از بافت تاریخی شیراز را به بهانه رفع معضلات اجتماعی شهر، تخریب کرده و به جای آن خانه های نوساز و واحدهای تجاری بسازند. همانطور که پیش‌تر از آن محدوده هشت هکتاری که جزیی از بافت تاریخی شیراز و دارای بناهای تاریخی بود در «طرح بین‌الحرمین» به بهانه ایجاد فضای تجاری تخریب شد.

●آتشکده سنگی فسا:

    آتشکده سنگی (تنگ کرم) مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان فسا، تنگ کران، تنگ کرم واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این اثر بر اثر انفجار دینامیت به طور کامل تخریب شده است.

●چاه مرتضی علی شیراز

    چاه مرتضی علی(یا مرتاض علی) یکی از آثار تاریخی و دیدنی شهر شیراز بود. مربوط به دوره صفویه و 207 سال قدمت داشت. این بنا در شمال شهر و در «کوه هفت‌تن» واقع شده‌ بود. در پیرامون چاه مرتضی علی یک عمارت چنداتاقه وجود داشت که برای عبادت عارفان در نظر گرفته شده‌ بود. عمق این چاه سه متر و دو آب‌انبار در اطراف آن به‌چشم می‌خوردند.این اثر توسط سازمان میراث فرهنگی به طور کامل تخریب گشت و ساختمانی دیگر به جای آن ساخته شد.

●کاخ سلطنت‌آباد در تهران:

     این کاخ در سال ۱۲۶۵ هجری شمسی به فرمان ناصرالدین شاه، در جلگه شرقی قریه رستم‌آباد، ساخته شد. معماری، سبک ساختمان کاخ و تزیینات گچ‌بری آن معرف هنر دوره قاجار است و کوبی زرینی، که نشانه کاخ سلطنتی بود، برفراز بلندترین نقطه شیروانی بام جای داده شده بود. این بنا میزبان شماری از رویدادهای مهم تاریخی همچون تاجگذاری احمد شاه (شعبان ۱۳۳۲ قمری) و محاکمه دکتر محمد مصدق (۱۳۳۲ خورشیدی) بوده و در سال ۱۳۳۴ خورشیدی به شماره ۴۱۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.بخش بزرگی ازاین کاخ توسط رضاشاه پهلوی تخریب شد و اکنون جز دو بنای مختصر چیزی از آن باقی نمانده است و پادگان‌های سپاه پاسداران در محل آن مستقر است.

انقلاب اسامی در هجرت :دکترمیرمهرداد میرسنجری مدرس دانشگاه و روزنامه نگار مستقل در وبلاگ خود چند نمونه مهم را ذکر کرده است ونوشته است : مدتی است که تخریب آثار میراث فرهنگی ایران شدت گرفته است، به طوری که در مدت زمانی کوتاه، بسیاری از آثار تاریخی کشور تخریب شده است. البته تخریب آثار تاریخی ایران که بسیاری از آن‌ها به ثبت میراث فرهنگی هم رسیده است، مساله جدیدی نیست. هر سال خبرهایی مبنی بر تخریب یا تهدید هویت تاریخی بنا‌ها و آثار در ایران منتشر می‌شود. مساله مهمی که یکی از دلایل آن کمبود بودجه حفاظتی و بی‌توجهی مسئولان میراث فرهنگی است. اما این بار (سال ۹۲ )تخریب‌ها از روی عمد و شاید برنامه‌ریزی‌شده باشد. آثاری که قدمت طولانی داشته و از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. برخی از این آثار نشانگر تاریخ و پیشینه ایران کهن است و مرمت آن‌ها شاید ناممکن به نظر برسد.

   به چند نمونه از تخریب‌های گسترده تعمدی و تامل‌برانگیز آثار باستانی ایران که در سکوت کامل رسانه‌ای به سرعت در حال انجام است به اجمال اشاره می‌کنیم:

۱- تخریب سنگ نبشته نام خلیج‌فارس در خارک با پتک و تیشه:

انقلاب اسلامی در هجرت :به این مورد در فهرست خرابیهایی که در دوره مشایی رخ داده اشاره کردیم .

در حالی که خبر کشف سنگ نبشته هخامنشی خارک معروف هخامنشیان که در آبان ماه سال 1386 در هنگام جاده‌سازی شرکت نفت در جزیره خارک آن هم به طور اتفاقی، آب سردی بر پیکر تبلیغات ضد ایرانی کشور‌های عربی درباره خلیج‌فارس بود، کوتاه‌زمانی پس از رسانه‌ای شدن این خبر، این کتیبه که سندی تاریخی برای اثبات نام خلیج‌فارس بوده با تیشه و پتک نابود شد.

۲- پتک و تیشه به جان آثار باستانی تنگه چوگان و بیشابور افتاد:

    بیشابور شهری از دوران ساسانی است که به دستور شاپور، اول پادشاه ساسانی پس از پیروزی بر امپراتوری روم ساخته شده‌است. این شهر در ۱۱۰ کیلومتری جنوب شیراز و ۲۳ کیلومتری شهر کازرون واقع شده است. شمالی‌ترین قسمت بیشابور به کوهپایه و تنگه‌ای دایره شکل متصل است به نام چوگان. نقش برجسته‌های تنگه چوگان شامل جنگ‌ها و پیروزی‌ها و تاج‌ستانی پادشاه ساسانی به خصوص شاپور اول است. در تنگه چوگان شهر کازرون شش نقش برجسته ساسانی وجود دارد که در سال ۱۳۱۰ با قدمت ساسانی و به شماره ۲۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند.

بسیاری این شش نقش برجسته را همپای نقش‌های ساسانی در بیستون و جزو زیبا‌ترین آثار تاریخی حکاکی شده بر سنگ در ایران می‌دانند. با این حال، حفاظت نکردن و نگهداری نادرست از این آثار شگفت‌انگیز موجب آن شده که هر روز بخشی از آن‌ها به وسیله عوامل طبیعی و انسانی تخریب شود. از جمله نقش برجسته‌های منحصر به بفرد کازرون، سه نقش برجسته است که در آن تصاویری مربوط به زن در ایران باستان حجاری شده؛ موردی که تقریبا در آثار تاریخی ایران به ندرت مشاهده می‌شود. این سه نقش در سه نقطه متفاوت از شهرستان کازرون، نقش قندیل، نقش بهرام و نقش پریشو قرار دارند.

۳- تخریب نقش برجسته سنگی «قندیل» با تیراندازی تمرینی

نقش برجسته قندیل در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی «کازرون» و در فاصله یک کیلومتری روستای «قندیل» قرار دارد. به گفته باستان‌شناسان نقش قندیل چه در فرم و تراش و چه در محتوا، از جمله نفیس‌ترین و با ارزش‌ترین نقوش تاریخی تمدن ایران محسوب می‌شود، چرا که علاوه بر روایت تاریخی که توسط این نقش بازگو می‌شود، آن را می‌توان در ردیف انگشت‌شمار نقوش باستانی ایرانی قرار داد که تصویری از یک زن ایرانی با پوشش مخصوص به خود در آن نگاشته شده است. این میراث باستانی بسیار ارزشمند صحنه ازدواج «شاپور اول ساسانی» با «ملکه آذر آناهیتا» را به نمایش گذاشته و در پشت سر شاپور نقش موبد موبدان (کرتیر) حجاری شده است.این میراث به جامانده از نیاکانمان در اثر شلیک گلوله و اصابت جسمی سخت مانند پتک توسط افرادی که دشمن تاریخ و فرهنگ ملی ایران هستند تخریب شده است. این تخریب در حالی صورت گرفته که تنگ قندیل مربوط به دوره ساسانیان ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شماره ۴۵۳۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تعدادی از روستاییان استان فارس پیشتر نیز بار‌ها این تخریب‌ها را به انجام رسانده‌اند که هیچ واکنشی را در پی نداشته است. سال گذشته نیز یکی از نقش برجسته‌های ساسانی در تنگ چوگان عامدانه به وسیله پتک تخریب شد و از بین رفت.

۴- تخریب نقش برجسته ساسانی ارزشمند «سرآب بهرام» با پتک:

نقش برجسته ساسانی ارزشمند «سرآب بهرام» در شهرستان «نورآباد» در همسایگی شهرستان کازرون به وسیله شلیک گلوله‌های پی‌درپی توسط جانگیر‌ها (شکارچیان) و اهالی روستاهای نزدیک اثر و به عنوان «هدف تیراندازی» مورد استفاده قرار می‌گیرد و به میزان زیادی آسیب دیده‌اند. همچنین نقش برجسته بهرام دوم در تنگه چوگان در محوطه حفاظت‌ شده بیشابور شهرستان کازرون به وسیله پتک تخریب شده است. به گفته اهالی منطقه «فرد یا افراد نا‌شناس، در یک جمعه شب» با ورود به این محوطه باستانی که از دوره ساسانیان برجای مانده است، بخشی از سنگ‌نگاره و گرزی را که در دست بهرام دوم پادشاه ساسانیان است، تخریب کردند.

۵- تخریب با پتک نقش برجسته «سرمشهد» و نقش «پریشو»:

نقش برجسته «سرمشهد» و نقش «پریشو» نیز از دیگر نقوش باستانی هستند که بدون هیچ‌گونه اقدام امنیتی و فرهنگ‌سازی بین روستاییان در معرض تخریب‌ با پتک و شلیک گلوله روستاییان محلی قرار دارد. در عین حال برخی افراد مشکوک نیز در روند تخریب این آثار تاریخی همراهی کرده‌اند. هم‌اکنون بخش قابل توجهی از دیواره زیرین نقش برجسته تاریخی و پرارزش «پریشو»، از معدود نمونه‌های نقش برجسته زن ایران باستان که در فقدان امنیت و بدون کوچکترین حفاظت فیزیکی به حال خود‌‌ رها شده بود، توسط دشمنان تاریخ و فرهنگ ایران تخریب شده است.

۶- تخریب نقش برجسته داریوش بزرگ با کمک نردبان:

در حالی که ضعف فرهنگی و هویت ملی ایرانیان به جایی رسیده گردشگران ناآگاه بر سرستون‌های تخت جمشید می‌نشینند یا برخی ریش نقش برجسته داریوش را به دست می‌گیرند و عکس یادگاری می‌اندازند، خبر تلخ نابودی نقش برجسته داریوش بر تخت شاهی موجود در بالای دروازه ورودی تخت جمشید فاجعه فرهنگی دیگری را برای ایران رقم زد. نکته مهم این است که این نقش برجسته با ارتفاع بالایی که دارد به راحتی در دسترس نیست و تخریب‌کنندگان ظاهرا با فراغ بال، نردبانی به همراه برده‌اند و با تیشه و پتک یادگار پیشینیان ما را نابود کرده‌اند.

۷- تخریب کاخ کوروش بزرگ در برازجان:

   علاوه بر نابود‌سازی آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد براثر ساخت سد سیوند، کاخ چرخاب که در سال ۲۵۰۰ پیش از میلاد مسیح در دوره کوروش بزرگ، با استفاده از سنگ سیاه و سفید و با حجاری ویژه و منحصر به فردی بنا شده نیز در معرض نابودی کامل قرار دارد.

۸- تخریب نقش برجسته باغ‌ملک و گور دخمه «رودنو» خوزستان با مواد منفجره:

   برخی از سودجویان با این تصور که در کنار نقش برجسته و گور دخمه ،این اثر تاریخی کهن، یک گنجینه با ارزش وجود دارد این اثر تاریخی را با حفاری و بیل و کلنگ و مواد منفجره تخریب کرده‌اند.

۹- نابودی تپه باستانی ۶۰۰۰ ساله «گونسپان» ملایر با آبگیری سد کلان:

    با ساخت سد مخزنی کلان در سال 89دو روستای پا تپه و قلعه‌نو به همراه ۱۵ تا ۲۰ محوطه تاریخی تپه باستانی شش هزار ساله «گونسپان» ملایر نابود شده‌اند. دریاچه سد خاکی “کلان” ملایر در استان همدان که اوایل امسال آبگیری آزمایشی خود را آغاز کرده آرام آرام در حال بلعیدن تپه باستانی “پاتپه” بازمانده از دوران مادها است.

    این تپه باستانی که در حقیقت ” گونسپان ” نام دارد و به دلیل نزدیکی به روستای پاتپه به این نام معروف شده به عنوان یکی از بلند‌ترین تپه‌های باستانی ایران با ارتفاعی حدود 28 متر در 32 کیلومتری شهرستان ملایر در استان همدان واقع شده و یادگارهایی از عصر آهن تا دوران قاجاریه را در خود دارد.

انقلاب اسلامی در هجرت : بابک مغازه‌ای دبیر انجمن ایران شناسی کهن دژ، قبلا هشدار داده بود که  با احداث سد کلان ملایر که حوزه آبگیری 310 هکتار دارد در حدود بیست محوطه و تپه کوچک و بزرگ در محدوده آبگیری سد قرار گرفته و برای همیشه از بین خواهند رفت.

۱۰- ساخت سد گتوند و نابودی شیر‌های سنگی باستانی:

   با ساخت سد گتوند و بالا آمدن دریاچه پشت سد، «برد شیر‌ها» یا شیر‌های سنگی باستانی بزرگ روستای دم‌تنگ در منطقه آب‌ماهیک در معرض نابودی قرار می‌گیرند. این شیر‌های سنگی با دو متر و ۱۰ سانتی‌متر طول و یک متر و ۴۰ سانتی‌متر ارتفاع بزرگترین شیرهای سنگی باستانی و تاریخی ایران شناخته شده‌اند.

۱۱- تخریب پرشتاب اخیر محوطه‌های باستانی شوش:

   نابودی محوطه‌های تاریخی شوش توسط حفاران و قاچاقچیان، ساخت ‌و سازهای ناهماهنگ و تعرض‌های روزافزون به چشم‌انداز محوطه‌های باستانی شوش، تخریب گور‌های اشکانی در شهر صنعتگران شوش، حفاری در شهر پانزدهم از مهم‌ترین اقدامات تخریب‌گرانه متداول و معمول در شوش است که هیچ واکنشی را هم از سوی مسئولان مربوط به همراه نداشته است.

انقلاب اسلامی در هجرت :علاوه بر11 بنای تاریخی که آقای میر سنجری در وبلاگ خود فهرست کردند هنوز آثار بی شماری هستند که در حال تخریبند  که در زیر برخی از آنها را نام می بریم.

۱۲- کاروانسرای«مجیدی»بدون اجازه میراث خراب شد/پیگیری قضایی دردستورکار:

    بنای تاریخی کاروانسرای «مجیدی» شهرستان نجف آباد با ماشین آلات سنگین و در  روز تعطیل تخریب شد آنهم بدون مجوزسازمان  میراث فرهنگی

۱۳– تخریب قلعه سموران به‌جای مانده دوران سلجوقی در کرمان:

    این قلعه که یکی از منحصربه‌فردترین قلعه‌های تاریخی کرمان است در محاصره معدن کاران قرارگرفته است . معدنکاران  بخش کوچک‌این قلعه را «تخریب» که نه، بلکه با بهره‌برداری از سنگ‌هایش آن را به طور کامل حذف کرده‌اند و حالا با کشیدن جاده تا مسیر اصلی، عرصه‌ «قلعه سموران» را جایگاه جولان لودرها و پتک‌ها کرده‌اند تا سنگ ساختمانی استخراج کنند! در 10 اسفند 94 سالار سالاری‌فر، یکی از فعالان میراث فرهنگی به خبرگزاری ایسنا گفت که وزارت صنایع و معادن مجوز فعالیت معدن سنگ را حدود سه سال پیش صادر کرده که اعتبار آن پنج ساله است و این یعنی تا حدود دو سال آینده با وضعیت کنونی بهره‌برداری از سنگ‌های کوه «قلعه سموران» دیگر چیزی از این بنای تاریخی باقی نمی‌ماند.به گفته این فعال میراث فرهنگی، مالک کنونی معدن در سال ۱۳۹۲ و قبل از ثبت ملی «قلعه سموران» کوه‌ها و زمین‌های اطراف قلعه را به نام خود ثبت کرد.

۱۴– پل دختر اردبیل با آسیب ۷۰ درصدی؛طولانی‌ترین پل جاده ابریشم درآستانه تخریب کامل/اعتبار مرمت حذف شد:

     پل دختر «قیز کورپوسی» در شهرستان کوثر یکی از طولانی‌ترین پل‌های واقع شده در مسیر جاده ابریشم بوده که دردیماه 94در آستانه تخریب قرار گرفته و با وجود نیاز به مرمت اعتبار آن امسال حذف شده است.

۱۵– آرامگاه خالدنبی درمعرض تخریب/ بنایی که چشم انتظار ثبت ملی است:

    گرگان- آرامگاه و محوطه تاریخی خالد نبی متعلق به دوره اسلامی یکی از آثار ارزشمند گلستان است که به دلیل عدم ثبت در فهرست آثار ملی و نبود حفاظت درست، بخش اعظمی از آن تخریب شده است.

۱۶– مرند در بوته فراموشی/ تاریخ شش هزار ساله‌ای که زیر بتن دفن می‌شود:

    سخن از مرند است، شهری باستانی که با عمر دیرپای شش‌هزارساله‌اش فاقد آثار و نمادهای درخور این تاریخ و قدمت است که بتوان به یک جهانگرد و یا ایران‌گرد ارائه داد. چراکه هرچه دارد یا در بوتۀ فراموشی گرفتارشده و به‌تدریج توسط عوامل طبیعی مثل باد، برف و باران از بین رفته و یا توسط عوامل انسانی، سود جویان و غارتگران آثار زیرخاکی به یغما می‌رود .سؤالی که مدیران اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی آذربایجان شرقی از پاسخ دادن به آن عاجزند این است که چرا آنها درخصوص شهر تاریخی مرند که قدمت و پیشینه تاریخی شش هزار ساله دارد، غافل هستند. این شهر کهن حداقل با شش دین و آئین الهی همچون قوم رس، آئین میترائیستی، حضرت نوح، زرتشتیان، مسیحیان و اسلام در ارتباط نزدیک بوده و از این دین و آئین‌ها نشانه‌های چندی را در دل خود حفظ کرده‌است، میر هدایت سید مرندی پژوهشگر تاریخ و مرند شناس در 21 مهر 1394 به خبرگزاری مهر گفت : محل دفن همسر مؤمنه حضرت نوح (ع) عموره مسجد پیربالا(مسجد بازار) است و در حوزه مذهب شیعه نیز، قدیمی‌ترین ساختمان سالم و مسجد شمال غرب کشور یعنی مسجد جامع مرند طبق کتیبه‌های موجود عمری حداقل یک هزارساله دارد که در مرکز شهر با یک کتیبه گچ‌بری کم‌نظیر از زمان ابوسعید بهادر خان مغول قرارگرفته، مسجدی که آثار آجرکاری ده‌ها صلیب، صلیب شکسته (سواستیکا)، ستاره داوود و ستاره سه پر چرخان را در معماری خود جای‌داده است .من به‌عنوان یک تاریخ خوان از میراث فرهنگی آذربایجان شرقی گله‌دارم چراکه چند سال قبل من در زیر بقعه پیر خموش سایتی باستانی با قدمت حداقل سه‌هزارساله را پیدا کردم و به میراث فرهنگی استان گزارش دادم اما تا آن‌ها اقدامی در این خصوص انجام دهند، این آثار توسط اداره‌ای در زیر هزاران تن بتن مدفون شد میراث فرهنگی حدود ۲۰ سال قبل از تخریب عمدی باقیمانده قصر آلاکی که با دست‌کم ۷۰۰ سال قدمت شاهکاری بود از تلفیق آجر و کاشی، بی‌تفاوت گذشت و حالا خود نیز چهار سال قبل در یک کار غیرعلمی خاک آوار شدۀ محافظ طبیعی محوطۀ قصر یا کاروانسرا را برداشت و آجرها و سنگ‌های پوسیده را بدون محافظ و یا بازسازی و حداقل کاه‌گل مالی، در زیر برف و سرما به امان خود رها کرد.

۱۷–  معاون استاندار خوزستان: 200 تپه تاریخی در دزفول تخریب شده است:

   در 7 شهریور 95، معاون استاندار و فرماندار ویژه دزفول از تخریب و تسطیح 200 تپه تاریخی در سال‌های گذشته در این شهرستان خبر داد و گفت که میراث فرهنگی استان باید به داد دزفول برسد و مانع از تخریب آثار باستانی این شهر تاریخی شود.

     به گزارش ایرنا، حبیب اله آصفی روز یکشنبه در آیین معارفه سرپرست جدید اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول نابودی تپه های تاریخی دزفول را جنایتکارانه توصیف کرد و افزود: کشاورزی در محدوده تپه های تاریخی چغامیش دزفول موجب شده تا با هر شخم مقادیری آثار باستانی از زمین خارج شود که بی توجهی مسئولان در این رابطه بخشودنی نیست.  آثار تاریخی و میراث هزاران ساله دزفول مورد بی‌توجهی و تخریب قرار گرفته به طوریکه بخش‌های زیادی از پل باستانی پاپیلا با صدها سال قدمت با جنایت برخی سنگ شکن‌ها تخریب شد.

   تپه‌های ارزشمند چغامیش دزفول با قدمتی هشت هزار ساله گنجینه ای از تمدن اند که به شماره 487 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند. چغامیش را باید نخستین مرکز در ایران دانست که خط و کتاب، اول بار در آنجا ظاهر شده است.یکی از تپه های چغامیش اردیبهشت ماه پارسال توسط یکی از کشاورزان تخریب و تسطیح شد.

انقلاب اسلامی در هجرت :در وضعیت سنجی شماره آینده به فساد مالی در سازمان میراث فرهنگی خصوصا در دوره حمید بقایی و از طرف دیگر به ضعف قانونی و چرایی تخریب آثار باستانی توسط مالکان شخصی و همچنین  فهرست خانه‌های تاریخی خصوصا در شهر تهران که توسط مالکانش تخریب شد ه اند، می‌پردازیم.

در خاتمه یک خبر خوش را نیز نقل می کنیم که می‌تواند  الگوی رفتاری بسیاری از مالکان قرار گیرد و آن هم اقدام زیبای بانوان با فرهنگ ایرانی است:

   منطقه نمونه گردشگری طرق‌رود در فاصله ۳۰ کیلومتری شهر نطنز و ۹۰ کیلومتری مرکز استان اصفهان در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده کرکس و در جوار منطقه شکار ممنوع کرکس قرار گرفته است؛ چشم‌اندازهای بی‌بدیل روستای کشه و مناظر طبیعی جذاب این نقطه را به یکی از زیباترین مکان‌های شهرستان نطنز تبدیل کرده‌است. قلعه طرق مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان نطنز، روستای طرق واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۹۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.نیمی از مالکان این قلعه بزرگ، زنان طرق هستند که خانه‌های این بنای بزرگ به عنوان مهریه یا جهیزیه آنان است؛ این نکته نیز در میان مردم شهرت دارد که زنان طرق، در توافق‌نامه به شرط تعمیر و نگهداری اصولی و شایسته، از مهریه خود دست کشیده‌اند.

آفرین بر زنان فرهنگ دوست ایران