سایت انقلاب اسلامی در هجرت: در سندی بتاریخ ۲۷ آوریل ۱۹۷۹، سایروس ونس، وزیرخاجه امریکا، پیامدهای منفی ممانعت از ورود شاه به امریکا، را بررسی می کند. یکی از نکات جالب این گزارش، یادآوری وانس از خدمات شاه به امریکا است؛ از نگاه او، یکی از خدمات مهم شاه، حمایت وی از اسرائیل ذر جنگ سال ۱۹۷۳ بوده است. شاه با اینکه در ظاهر خود را مدافع فلسطینی ها نشان می داد اما در خفا با اسرائیل همراهی نزدیک داشت. در جریان تحریم نفتی که از سوی کشورهای عربی علیه کشورهای غربی حامی اسرائیل در جنگ ۱۹۷۳ (۱۳۵۲) صورت پذیرفت -اولین شوک نفتی-، شاه شرکت نکرد. در این سند، خدمت دیگر شمرده شده شاه به اسرائیل، خنثی کردن ارتش عراق برای ممانعت از حمایت از مصر و سوریه در جنگ می باشد.

سند وزارت خارجه امریکا

تاریخ سند ۲۷ آوریل ۱۹۷۹ برابر با ۷ اردیبهشت ۱۳۵۸

شاه

بعد از ۲۷ آوریل، مطلب EVANS و NOVAK مورد توجه شما خواهد بود: «رفتار شرم آور با شاه». علیرغم ضرب العجل خروج ۱۰ مه که بی سر و صدا از سوی دولت باهاماس به شاه سابق ایران تحمیل شد، حکومت کارتر به طور خصوصی از طریق نامه ای به وی اطلاع داد که «بالا بودن احتمال» انتقام‌جویی‌های ضد آمریکایی در ایران، هرگونه پذیرش زودهنگام شاه در ایالات متحده را منتفی می‌کند. این تصمیم در اینجا باعث ناراحتی شده است، نه تنها برای سیاستمداران آمریکایی که احساس می‌کنند ایالات متحده تعهد آشکاری برای کمک به نگهبان سابق خلیج‌فارس خود دارد، کسی که بارها و بارها خود را برای رؤسای جمهور آمریکا جلو انداخت، بلکه برای دولت‌های خارجی که رفتارهای جیمی کارتر را به شدت زیر نظر دارند، این موضوع بیشتر صدق می کند.

آیا او با وجود فشارهای سیاسی سنگین، هم از سوی تهران و هم از سوی کسانی که در ایالات متحده از شاه متنفرند، رفتاری اصولی خواهد داشت؟ یا او از تعهدات ایالات متحده چشم پوشی خواهد کرد؟ پیشنهاد جدید پناهندگی از سوی مکزیک، حکومت کارتر را از الزام به یک توافق رها نمی کند. برای مثال در خارج از کشور، برای عموم روشن شده است که امتناع کارتر از دادن پناهندگی به شاه، تأثیر چشمگیر و مضری بر دولت عربستان سعودی- جایی که اتصال ایالات متحده آسیب پذیر شده است- داشته است. همچنین، متین توکر، یک سناتور قدرتمند ترکیه که اکنون برای بحث در مورد وخامت روابط آمریکا و ترکیه با وزارت امور خارجه به اینجا آمده است، به ما گفت که رد کردن شاه تحت تهدیدات ایران، تضمین می کند که شهروندان شما در حال حاضر حتی بیشتر در معرض بدرفتاری قرار بگیرند، نه تنها در تهران، بلکه در همه جا.

ضرب‌الاجل ۱۰ مه در باهاماس، در اینجا به‌عنوان وقفه‌ای احتمالی برای شاهی سرگردان توسط آمریکایی‌هایی که از بازنویسی سنت پناهندگی سیاسی آمریکا توسط رئیس‌جمهور کارتر خجالت می‌کشند، تلقی ‌شد. با پایان یافتن اقامت شاه در باهاماس، این آمریکایی ها امیدوار بودند که آقای کارتر صلاح ببیند که درهای مهمان نواز آمریکا را باز کند. علیرغم تبلیغات گسترده تعهد دولت کارتر به حقوق بشر، این امر صورت نگرفت. نامه امضا نشده به شاه، بتاریخ ۱۹ آوریل، قبل از اینکه شاه از تمایل مکزیک برای پذیرش او و خانواده اش مطلع شود، به باهاماس ارسال شد؛ نامه به شاه اطلاع می داد که “ما نمی گوییم تسلیم” شانتاژ سیاسی علیه ایالات متحده توسط دولت انقلابی ایران می شویم: -تهدید به خشونت علیه شهروندان آمریکایی در ایران مگر اینکه شاه فوراً برای محاکمه و اعدام احتمالی در تهران بازگردانده شود-. در نامه آمده است: “اما این اقدامات باعث ایجاد مشکلات جدی برای همه خواهد شد”. ما متوجه شدیم که به نفع همه است که منتظر بمانند تا شرایط ایران نظم و امنیت بیشتری را فراهم کند؛ اگر این اعلام کوششی برای ارائه یک علامت خوشامدگویی با تأخیر بود، شکست خورده است. ممکن است ماه‌ها و احتمالاً سال‌ها تا تثبیت انقلاب در ایران و پایان دادن به خشونت بگذرد. بدتر از آن، پرتاب تیر‌های سمی بسوی شاه مخلوع توسط مقامات بلندپایه در اینجا است. شاه در طول سلطنت طولانی کمک‌های فوق‌العاده‌ای به ایالات متحده انجام داد که ایالات متحده نمی‌توانست از هیچ جای دیگری دریافت کند. به عنوان مثال، در جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۷۳، شاه به طور مخفیانه نفتی را ارسال کرد که به نیروی ضربتی ناو آمریکایی اجازه داد تا به گشت زنی در اقیانوس هند ادامه دهد. او همچنین ارتش خود را در همان جنگ اکتبر به مرز عراق فرستاد تا نیروهای عراقی را از حرکت باز دارد چ تا استفاده از آنها علیه اسرائیل جلوگیری شود.

یکی از مقامات دیپلماتیک گفت: “مطمئنا”، “اما او ما را وادار کرده تا برای مهربانی خود بهای سنگینی پرداخت کنیم.” یکی دیگر از شاه به خاطر وقت تلف کردن بسیار در مصر پس از خروجش از تهران در ۱۶ ژانویه انتقاد کرد. او می گوید که شاه امیدوار بود که خواهان بازگشت او به ایران شوند، اگر او فوراً به اینجا می آمد، ما به او اجازه ورود می دادیم. ممکن است این درست باشد، اما افشاگری جالبی است و دلالت بر این دارد که شاه حق نداشت امیدوار باشد که همچنان بتواند به قدرت بازگردد. شاه در آخرین روزهای حضورش در تهران، ضعف های متعددی از خود نشان داد – از شخصیت، اراده، اعصاب. اما این ربطی به تصمیمات سیاسی اتخاذ شده در اینجا که از ورود او به ایالات متحده برخلاف اصل دیرینه پناهندگی کمیته فرعی امور خارجه (در گزارش ۴ فوریه ۱۹۷۱) ممانعت کرده، ندارد. اگر در آخرین لحظه تغییری صورت نگیرد، شاه بیچاره و خانواده اش هم اکنون برای اقامت در مکزیکو در حال حرکت هستند. اما روندی که او را تا به آنجا رساند، به شدت به ایالات متحده و گروه دوستان رو به زوالش در خارج از کشور، آسیب جدی وارد کرده و ضربه ای دیگر به سیاست حقوق بشری که زمانی مورد تحسین کارتر بود، وارد کرده است.

ونس

 در یادداشتهای علم – سال ۱۳۵۲ جلد سوم –در باره جنگ اسرائیل و مصر و سوریه چنین آمده است:

یکشنبه ۱۳ آبان ۱۳۵۲

فرمودند: به سفیر (امریکا) بگو، اولاً چه قدر نفت می خواهید؟ ثالثاً بهتر این خواهد بود که نفت را ما به (نیروی دریایی) خودمان بدهیم، شما از آنها بگیرید. بعد هم چون ما هواپیمای P3 خریده ایم، به صورت ظاهر این هواپیماها به عنوان تعلیم خلبانهای ما و نشان دادن پرواز بیایند.

دوشنبه ۱۴ آبان ۱۳۵۲

شاهنشاه اوامری صادر فرمودند که در مورد آمدن (هواپیمای) P3 آمریکایی به بندرعباس چه جور عمل شود که ظاهر و نام تعلیماتی داشته باشد.

شنبه ۱۹ آبان ۱۳۵۲

در پالایشگاه یک دفعه مرا احضار و در گوشم فرمودند: موضوع نفت دادن به آمریکاییها در بندرعباس چه طور شد که گفته بودم بحریه و خود امریکاییها هم پیش بینی بکنند.

اصل سند

1. (U – ENTIRE TEXT) 2. FOLLOWING APRIL 27 EVANS AND NOVAK PIECE WILL BE OF INTEREST TO YOU: “SHAMEFUL TREATMENT OF THE SHAH “DESPITE A MAY 10 DEPARTURE DEADLINE QUIETLY IMPOSED ON THE FORMER SHAH OF IRAN BY THE BAHAMAS GOVERNMENT, HE HAS NOW BEEN PRIVATELY INFORMED BY A LETTER FROM THE CARTER ADMINISTRATION THAT ‘THE HIGH PROBABILITY’ OF ANTI-AMERICAN REPRISALS IN IRAN RULES OUT ANY EARLY ADMISSION TO THE UNITED STATES.
2. “THE DECISION HAS CAUSED ANGUISH HERE. THAT IS TRUE NOT ONLY FOR AMERICAN POLITICIANS WHO FEEL THE UNITED STATES HAD A CLEAR OBLIGATION TO HELP ITS ERSTWHILE PERSIAN GULF PROTECTOR WHO REPEATEDLY STUCK HIS OWN NECK OUT FOR AMERICAN PRESIDENTS. cc “A NEW OFFER OF ASYLUM BY MEXICO DOES NOT TAKE THE CARTER ADMINISTRATION OFF THE HOOK. IN ONE EXAMPLE ABROAD, IT IS KNOWN THAT CARTER’S REFUSAL TO GIVE ASYLUM TO THE SHAH MADE AN IMPRESSIONISTIC AND HARMFUL IMPACT ON THE SAUDI ARABIAN GOVERNMENT WHERE THE U.S. CONNECTION HAS BECOME FRAZZLED. “ALSO, METIN TOKER, A POWERFUL TURKISH SENATOR NOW HERE TO DISCUSS DETERIORATING U.S.-TURKISH RELATIONS WITH THE STATE DEPARTMENT, TOLD US THAT REJECTING THE SHAH UNDER THREATS FROM IRAN ‘GUARANTEES YOUR CITIZENS NOW ARE EVEN MORE LIKELY TO BE MISTREATED, NOT IN TEHRAN BUT EVERYWHERE.’ “THE MAY 10 BAHAMAS DEADLINE AT FIRST HAND HAD BEEN PERCEIVED HERE AS A POSSIBLE BREAK FOR THE WANDERING SHAH BY AMERICANS ASHAMED AT PRESIDENT CARTER’S REWRITING OF THE ANCIENT U.S. TRADITION OF POLITICAL ASYLUM. WITH THE SHAH’S STAY IN THE BAHAMAS TERMINATING, THESE AMERICANS HOPED MR. CARTER WOULD SEE FIT TO OPEN AMERICA’S ONCE HOSPITABLE DOORS. “THAT IS NOT BE, DESPITE THE CARTER ADMINISTRATION’S HIGHLY PUBLICIZED COMMITMENT TO HUMAN RIGHTS. THE UNSIGNED LETTER TO THE SHAH, DATED APRIL 19, WAS DELIVERED IN THE BAHAMAS BEFORE THE SHAH, LEARNED ABOUT MEXICO’S WILLINGNESS TO ACCEPT HIM AND HIS FAMILY. IT INFORMED THE SHAH THAT ‘WE DO NOT SAY WE WOULD SUBMIT’ TO POLITICAL BLACKMAIL AGAINST THE UNITED STATES BY THE REVOLUTIONARY GOVERNMENT OF IRAN–THE THREAT OF VIOLENCE AGAINST AMERICAN CITIZENS IN IRAN UNLESS THE SHAH WERE RETURNED FORTHWITH FOR TRIAL AND PROBABLE EXECUTION IN TEHRAN. “‘BUT THESE ACTIONS WOULD CAUSE SERIOUS PROBLEMS FOR ALL,’ THE LETTER SAID.’WE FIND IT IS IN EVERYONE’S INTEREST TO WAIT UNTIL CONDITIONS IN IRAN PROVIDE A GREATER DEGREE OF ORDER AND SECURITY.’ IF THAT WAS AN EFFORT TO OFFER A DELAYED WELCOME SIGNAL, IT FAILED. IT COULD BE MANY MONTHS AND POSSIBLY YEARS BEFORE THE REVOLUTION IN IRAN IS CONSOLIDATED AND VIOLENCE ENDS. “EVEN WORSE ARE THE POISENED DARTS BEING SLYLY TOSSED IN THE DIRECTION OF THE DEPOSED SHAH BY HIGH OFFICIALS HERE. THE SHAH GAVE THE UNITED STATES EXTRAORDINARY HELP THAT COULD HAVE COME FROM NOWHERE ELSE DURING HIS LONG REIGN. IN THE ARAB-ISRAELI WAR OF 1973, FOR EXAMPLE, THE SHAH SECRETLY DISPATCHED OIL THAT ENABLED THE U.S. CARRIER TASK FORCE TO CONTINUE PATROLLING THE INDIAN OCEAN. HE ALSO SENT HIS ARMY TO THE BORDER OF IRAQ DURING THAT SAME OCTOBER WAR TO TIE DOWN IRAQI TROOPS AND PREVENT THEIR USE AGAINST ISRAEL. “‘SURE,’ SAID ONE DIPLOMATIC OFFICIAL, ‘BUT HE MADE US PAY THROUGH THE NOSE FOR HIS KINDNESS.’ ANOTHER CRITICIZED THE SHAH FOR KILLING SO MUCH TIME IN EGYPT AFTER HIS JAN. 16 DEPARTURE FROM TEHRAN. ‘HE WAS HOPING TO BE CALLED BACK,’ HE SAID, ‘IF HE HAD COME HERE RIGHT AWAY, WE WOULD HAVE LET HIM IN.’ “THAT MAY BE TRUE, BUT IT IS REVEALINGLY SELF-SERVING AND IMPLIES THAT THE SHAH HAD NO RIGHT TO HOPE THAT HE MIGHT YET HAVE MANEUVERED HIMSELF BACK TO POWER. THE SHAH SHOWED MULTIPLE WEAKNESSES–OF CHARACTER, OF WILL, OF NERVE–DURING HIS LAST DAYS IN TEHRAN. BUT THAT HAS NOTHING TO DO WITH THE POLITICAL DECISIONS MADE HERE THAT BLOCKED HIS ENTRY TO THE UNITED STATES IN VIOLATION OF WHAT A HOUSE FOREIGN AFFAIRS SUBCOMMITTEE (IN A FEB. 4, 1971, REPORT) CALLED THE ‘THE LONG-ESTABLISHED AMERICAN PRINCIPLE OF ASYLUM.’ “BARRING LAST-MINUTE CHANGE, THE UNFORTUNATE SHAH AND HIS FAMILY ARE NOW HEADED FOR RESIDENCE IN MEXICO. BUT THE WAY HE GOT THERE HAS GRAVELY DAMAGED THE UNITED STATES WITH ITS DWINDLING BAND OF FRIENDS ABROAD, AND STRUCK YET ANOTHER BLOW TO CARTER’S ONCE-ACCLAIMED POLICY OF HUMAN RIGHTS.” VANCE UNCLASSIFIED NNN

https://www.wikileaks.org/plusd/cables/1979STATE106413_e.html