کارکنان کادر درمانی فلسطینی در غزه به بیبیسی گفتهاند که پس از حمله ماه گذشته نیروهای اسرائیلی به بیمارستانشان، به آنها چشمبند زدند، بازداشتشان کردند و مجبور شدند برهنه شوند و بارها مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.
احمد ابوصبحا، یکی از پزشکهای بیمارستان ناصر، گفته است که یک هفته در بازداشت بود.
به گفته او، در این مدت، با سگهایی که به آنها پوزهبند زده بودند او را ارعاب میکردند و یک سرباز اسرائیلی دستش را شکست.
اظهارات او با سخنان دو پزشک دیگر، که به علت نگرانی از اقدامات تلافیجویانه خواستهاند ناشناس بمانند، یکی است.
آنها هم به بیبیسی گفتند که مورد توهین و ضرب و جرح قرار گرفتند، روی آنها آب سرد پاشیدند و مجبورشان کردند ساعتها در حالتی ناخوشایند روی زانوی خود بنشینند.
آنها گفتند که چند روز بازداشت بودند و بعد آزاد شدند.
بیبیسی جزییات ادعاهای آنها را در اختیار ارتش اسرائیل قرار داده است.
ارتش اسرائیل مستقیما به اتهامهای مطرحشده در مورد بدرفتاری پاسخ نداد و ادعاهای مشخص را تکذیب نکرد اما مدعی شد که در جریان عملیات نظامی در بیمارستان، به هیچیک از اعضای کادر آن آسیبی نرسیده است.
ارتش گفت که «هر گونه بدرفتاری با افراد بازداشتی خلاف دستورهای نظامی و کاملا ممنوع است».
هشدار: ممکن است جزئیات این گزارش برای بعضی خوانندگان ناراحتکننده باشد
ارتش اسرائیل روز ۱۵ فوریه به بیمارستان شهر خان یونس در جنوب غزه – که یکی از معدود بیمارستانهای فعال بود – حمله کرد و گفت که اطلاعات نشان میدهد که این بیمارستان از جمله مقرهای شبهنظامیان حماس است.
ارتش گفت گروگانهای اسرائیلی که حماس آنها را روز ۷ اکتبر با خود برده بود در این بیمارستان نگهداری میشدند.
بعضی از گروگانهای آزاد شده گفتهاند که حماس آنها را در بیمارستان ناصر نگهداری میکرد اما حماس هرگونه حضور نفراتش در مراکز درمانی را تکذیب کرده است.
کارکنان بیمارستان فیلمی را که به طور مخفیانه در ۱۶ فوریه، روز بازداشت پزشکان، گرفته بودند در اختیار بیبیسی قرار دادند.
دکتر عاطف الحوت، مدیر بیمارستان به بیبیسی گفت: «هرکسی که سعی میکرد سرش را حرکت دهد یا حرکتی کند، او را میزدند. سربازان آنها را حدود دو ساعت در این وضعیت توهینآمیز نگه داشتند».
ارتش اسرائیل به بیبیسی گفته است: «به عنوان یک قاعده، هنگام عملیات دستگیری مظنونان به اقدامات تروریستی، اغلب لازم است که برای بازرسی لباسهایشان را درآورند تا مطمئن شوند جلیقه انتحاری یا اسلحه دیگری همراه ندارند».
ارتش اسرائیل به بیبیسی گفته است: «به عنوان یک قاعده، هنگام عملیات دستگیری مظنونان به اقدامات تروریستی، اغلب لازم است که برای بازرسی لباسهایشان را درآورند تا مطمئن شوند جلیقه انتحاری یا اسلحه دیگری همراه ندارند».
ارتش اسرائیل افزوده است که «لباسها فورا به بازداشتشدگان بازگردانده نمیشود، زیرا ممکن است داخل آنها هم وسایلی مانند چاقو را پنهان کرده باشند و برای مقاصد خصمانه به کار گیرند».
کارکنان بیمارستان گفتند که سپس آنها را به داخل ساختمان بیمارستان بردند، مورد ضرب و شتم قرار دادند و سپس در حالی که لباسهایشان را پس نداده بودند به یک بازداشتگاه منتقل کردند.
دکتر ابوصبحا، ۲۶ ساله، پزشک داوطلب در بیمارستان ناصر نحوه رفتار با خود در زمان بازداشت را شکنجه دانسته است.
او گفته است که اجبار بازداشت شدگان به ایستادن بدون وقفه برای چند ساعت یکی از شکنجههایی است که علیه بازداشتشدگان به کار رفته است.
موارد سوء رفتار شامل اجبار به دراز کشیدن طولانی مدت روی شکم و تاخیر در دادن وعدههای غذا بوده است.
یک کارشناس حقوق بشر گفته است که فیلم و اظهارات کارکنان پزشکی در مصاحبه با بیبیسی «بسیار نگران کننده» است.
او گفت که برخی از اظهارات بازداشتشدگان در مصاحبه با بیبیسی «به وضوح در رده رفتارهای ظالمانه و غیرانسانی قرار میگیرد».
دکتر لارنس هیل-کاسورن، از مدیران مرکز حقوق بینالملل در دانشگاه بریستول، گفته است که: «این اقدامات در تضاد با این اصل قانونی است که در جریان درگیریهای نظامی، بیمارستان ها و کادر درمانی مصونیت دارند».
وی گفت: «این واقعیت که اعضای کادر درمانی افراد طرف مقابل را درمان میکنند نباید این مصونیت را از میان ببرد».
بیبیسی چندین هفته است که به بررسی ماجرای مربوط به این بیمارستان پرداخته و با پزشکان، پرستاران، داروسازان و بیجاشدگانی که در حیاط این مرکز درمانی اقامت داشتند صحبت و جزییات گزارشهای آنها را جمعآوری و بررسی کرده است.
اسامی ۴۹ نفر از اعضای کادر پزشکی بیمارستان ناصر که گفتهاند بازداشت شده بودند به ما داده شده است.
از این تعداد بازداشت ۲۶ نفر توسط منابع متعدد، از جمله پزشکان بیمارستان، وزارت بهداشت حماس و گروههای بینالمللی و خانوادههای بازداشت شدگان تایید شده است.
سه پزشک که میگویند بازداشت و بعد آزاد شدهاند، تا حالا گزارش خود را فاش نکرده بودند.
یکی از این سه نفر دکتر ابوصبحا است که ما دو بار با او مصاحبه کردیم و متوجه شدیم که نحوه بازگویی ماجرا در هربار یکسان بوده است. ما همینطور به طور مستقل بخشهای کلیدی روایت او را بررسی و تایید کردیم.
خانوادههای پنج پزشک دیگر در بیمارستان به بیبیسی گفتهاند که عزیزانشان ناپدید هستند.
علاوه بر این، کمیته بینالمللی صلیب سرخ به بیبیسی گفت که دهها نفر با آن تماس گرفته و گفتهاند که از اعضای خانوادهشان، از جمله پزشکانی که در ناصر حضور داشتند، خبری ندارند.
پزشکانی که در بیمارستان ناصر ماندند میگویند عملیات ارتش اسرائیل در بیمارستان باعث شد که آنها نتوانند از بیماران مراقبت کنند.
به گفته دکتر حوت، مدیر بیمارستان، زمانی که ارتش اسرائیل کنترل بیمارستان را در دست گرفت، نزدیک به ۲۰۰ بیمار در آنجا تحت درمان بودند که بسیاری از آنها بستری و شش نفر در آیسییو بودند.
آن دسته از کارکنانی که اجازه یافتند به کار ادامه دهند گفتند که به آنها دستور داده شد بیمارانی را که به شدت بیمار هستند بین ساختمانها جابجا کنند، در مورد مسئولیت آنها در بیمارستان مورد پرسش قرار گرفتند، به آنها درمان بیمارانی ارجاع شد که در تخصصشان نبود و همه هم مجبور بودند در شرایط غیربهداشتی و فضای ناکافی کار کنند.
چندین پزشک گفتند که ۱۳ بیمار در روزهای پس از تسلط اسرائیل جان خود را از دست دادند.
آنها گفتند که بسیاری از این بیماران به دلیل شرایط موجود در بیمارستان، از جمله کمبود برق، آب، و سایر وسایل ضروری مورد نیاز برای ادامه کار بیمارستان ناصر جان خود را از دست دادند.
ما نمیتوانیم مستقلا این گفتهها را تایید کنیم.
یکی از پزشکان عکسهایی از اجسادی در کیسهها که روی تخت بیمارستان قرار گرفته را به ما نشان داد و ما هم توانستیم تایید کنیم که این عکسها در بیمارستان گرفته شده است.
ارتش اسرائیل به بیبیسی گفت که «صدها وعده غذایی و یک ژنراتور جایگزین برای بیمارستان فراهم کرد به نحوی که این بیمارستان قادر بوده است به کار خود ادامه دهد و به درمان بیماران بستری در بیمارستان بپردازد».
در این بیانیه آمده است که «تجهیزات ضروری» بیمارستان در طول عملیات ارتش اسرائیل با استفاده از یک سیستم تامین برق اضطراری به کار خود ادامه داد.
در ۱۸ فوریه، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که این بیمارستان با کمبود مواد غذایی و تجهیزات اولیه پزشکی مواجه بوده و فعالیت خود را متوقف کرده است.
بیماران باقیمانده به بیمارستانهای دیگر در اطراف غزه فرستاده شدند و کادر پزشکی که در آنجا کار میکرد مدت کوتاهی پس از آن بیمارستان را ترک کرد.
یک پزشک بیمارستان خان یونس: فکر میکردم اعدامم میکنند
بازداشت شدگان آزاد شده و سایر پزشکان به بیبیسی گفتند که ساختمان زایشگاه که مبارک نام دارد به محلی تبدیل شد که ارتش اسرائیل در آنجا به بازجویی و ضرب و شتم کارکنان میپرداخت.
دکتر ابوصبحا گفت که بعد از حمله ارتش اسرائیل، او را برای ادامه کار در بیمارستان انتخاب کردند اما بعد به مرکز مبارک منتقل شد.
او گفت که این محل «بیشتر شبیه شکنجهگاه» شده بود.
به گفته این پزشک: «مرا روی یک صندلی مینشاندند که مثل چوبه دار بود. من صدای طناب را میشنیدم، بنابراین فکر کردم قرار است اعدام شوم».
او افزود که «بعد از آن یک بطری را شکستند که تکه شیشههایش پایم را برید اما زخم مرا در حالیکه خونریزی داشت به حال خود رها کردند».
به گفته دکتر ابوصبحا، «سپس دکترها را یکی پس از دیگری میآوردند و من نام و صدای آنها را میشنیدم».
ارتش اسرائیل به بیبیسی گفت که «هرگز شیوه اعدام ساختگی زندانیان را به کار نگرفته و نخواهد گرفت و همه این ادعاها را تکذیب میکند».
هر سه سه پزشک بازداشتی که بیبیسی با آنها صحبت کرده است، گفتند که آنها را همراه با یک گروه بزرگ به زور داخل یک خودرو نظامی سوار کردند و مورد ضرب و شتم قرار دادند.
آنها گفتند که سربازان آنها را با چوب، شلنگ، قنداق تفنگ و مشت میزدند.
یکی از پزشکان که خواست نامش فاش نشود، گفت: «ما برهنه بودیم و فقط شورت تنمان بود. آنها ما را کنار هم جمع کردند و از غزه بیرون بردند».
آنها گفتند در تمام طول مسیر ما را میزدند و فحش میدادند و تحقیر میکردند و آب سرد روی ما میریختند.
دکتر ابوصبحا گفت که در طول سفر، سربازان، بازداشتشدگان را از خودرو خارج کردند.
او گفته است که «آنها ما را به زمینی که سنگریزه بود بردند، ما را مجبور کردند که زانو بزنیم و چشمانمان را بستند… یک گودال در آن زمین بود، و ما فکر کردیم که ما را اعدام و آنجا دفن میکنند. همه شروع کردیم به دعا خواندن».
او گفت که سپس او را به ساختمانی بردند که در آنجا او و سایر بازداشتشدگان نگهداری شدند.
دو تن دیگر از بازداشتشدگان آزاد شده گفتند که در مرحلهای در زمان بازداشت، معاینات پزشکی شدند اما به آنها دارویی داده نشد.
یکی از آنها گفت که به جای درمان زخم، یک سرباز ارتش اسرائیل همانجایی که زخمی بود را کتک زد.
دکتر ابوصبحا به بیبیسی گفت که در طول زمان بازداشت، افراد بازداشتی به علت آنچه که تخلف خوانده میشد تنبیه میشدند.
او گفت «مثلا در یک لحظه، چشم بندم یک کمی پایین آمد و چون دستانم از پشت بسته بود نتوانستم آن را درست کنم».
او افزود: «آنها مرا برای تنبیه بیرون بردند … و من سه ساعت در حالی که دستهایم را بالای سرم بلند کرده بودم ایستاده بودم و چشمهایم را به پایین دوختم. سپس او [یک سرباز] از من خواست که پیش او بروم و وقتی رفتم مرتب روی دستم زد تا اینکه دستم شکست».
او گفت که بعدا در همان روز، او را به توالت بردند، کتک زدند و سگهایی را که پوزهبند داشتند به جانش انداختند.
او گفت که روز بعد، یک پزشک اسرائیلی آوردند که دست او را گچ گرفت اما سربازان اسرائیلی روی گچ دستش علامت ستاره داوود کشیدند.
در طول مصاحبه احمد با بیبیسی، دستش گچ گرفته بود.
بیبیسی تایید کرده که دکتر ابوصبحا از دستش عکس گرفته و پس از آزادی از بازداشت، در بیمارستان صحرایی غزه به درمان دستش پرداخته است و هنگام مراجعه به این بیمارستان، روی دست گچ گرفته او علامت ستاره داوود بود.
ارتش اسرائیل به سوالات بیبیسی در مورد خاص دکتر ابوصحبا پاسخ نداد.
به هیچیک از این سه پزشک رسما اتهامات خاصی وارد نشد اما دو نفر گفتند که بازجوییها بر این موضوع متمرکز بود که آیا گروگانها یا نفرات حماس را در بیمارستان دیدهاند یا نه.
آنها همچنین گفتند که در مورد ۷ اکتبر که افراد مسلح حماس از غزه به اسرائیل حمله کردند و حدود ۱۲۰۰ نفر را کشتند و ۲۵۳ نفر دیگر را گروگان گرفتند، از آنها سؤال شد.
بیش از ۱۳۰ گروگان هنوز در دست حماس هستند. مقامات اسرائیلی گفتهاند حداقل ۳۰ نفر از آنها کشته شدهاند.
وزارت بهداشت حماس در غزه میگوید بیش از ۳۱ هزار نفر در حملات هوایی تلافیجویانه اسرائیل و تهاجم زمینی ادامهدار آن کشته شدهاند.
یکی از بازداشتشدگان آزاد شده به بیبیسی گفت که دو روز پس از بازجویی، افسران ارتش اسرائیل به او گفتند که مدرکی علیه او وجود ندارد و او آزاد خواهد شد.
از آنها پرسیدم چه کسی این همه کتک و تحقیرهایی را که در حق من روا داشتید، آنهم در حالی که بیگناه بودم، جبران خواهد کرد؟
آن افسر فقط زیر لب تکرار کرد که «من چیزی علیه شما ندارم و اتهامی به شما وارد نیست».
دکتر ابوصبحا به بیبیسی گفت که در طول ۸ روز بازداشت خود هرگزرسما بازجویی نشد.
سه پزشکی که با آنها صحبت کردیم گفتند که پس از آزادی با چشمان بسته به غزه بازگردانده شدند.
بیبیسی روایت دکتر ابوصبحا در مورد بازگشت به غزه از طریق گذرگاه کرم شالوم را تایید کرده است.
این گذرگاه در نزدیکی جنوبیترین نقطه نوار غزه واقع شده است و در این نقطه، مرزهای اسرائیل و مصر به هم میرسند.
گزارشهای این پزشکان در تضاد با گزارش جداگانهای است که یک مقام ارشد ارتش اسرائیل به بیبیسی داده و گفته بود که هیچیک از اعضای کادر پزشکی بیمارستان ناصر بازداشت نشدند «مگر اینکه مشخص شده باشد که امکان دریافت اطلاعاتی از او وجود دارد».
این مقام ارتش گفت: «ما دلایل منطقی داشتیم که بتوانیم فرض کنیم که آنها اطلاعاتی دارند، بنابراین آنها را برای پرسش بردیم، اما نه فراتر از آن. هیچ برخوردی با آنها صورت نگرفت».
او تاکید کرد که «هیچ دستبندی در کار نبود، ما آنها را نه برای بازجویی بردیم و نه به عنوان بازداشتی، بلکه صرفا در تلاش برای کسب اطلاعات در مورد گروگانها یا فرماندهان حماس بودیم که در بیمارستان بودند… و این یک سئوال بسیار ساده بود و همین».
برخی از گروگانهای ۷ اکتبر که بعد آزاد شدند گفتهاند که با آمبولانس به مجتمع بیمارستان ناصر برده شده بودند.
یکی از گروگانهای آزاد شده گفت که شوهرش را – که همچنان در غزه در دست حماس است – در یک ملافه پوشاندند تا شبیه جنازه شود.
گروگانها گفتند که در اتاقهای کوچک محبوس بودند و اگر به توالت نیاز داشتند، باید در میزدند.
یکی از آنها دوران اسارت خود را «جنگ روانی» توصیف کرده است.
کمیته بینالمللی صلیب سرخ میگوید که از ۷ اکتبر، اسرائیل بازدیدهای این نهاد از بازداشتگاهها را به حالت تعلیق درآورده است، به این معنی که این کمیته قادر به ملاقات با هیچ زندانی نیست.
این سازمان به بیبیسی گفت که از گزارشهای مربوط به دستگیری و بازداشت مداوم پزشکان «عمیقا نگران» است.
در این بیانیه آمده است: «هرکس در هر کجا باشد، طبق قوانین بشردوستانه بینالمللی باید با زندانیان همیشه رفتاری انسانی و با کرامت داشته باشد».
این بیانیه افزوده است که «کمیته بینالمللی صلیب سرخ به طور مستمر خواستار از سرگیری ملاقات با بازداشتشدگان به منظور نظارت بر رفتار با آنها و شرایط بازداشتگاه شده و آماده از سرگیری فوری ملاقاتهاست.»
یک گزارش داخلی سازمان ملل که توسط بیبیسی دیده شده است، بدرفتاری گسترده با فلسطینیهایی را که از زمان شروع جنگ در بازداشتگاههای موقت اسرائیل دستگیر و بازجویی شدهاند، توصیف میکند.
این گزارش شبیه همان گزارشهایی است که پزشکان مطرح کردهاند.
ارتش اسرائیل قبلا اتهامات نوشته شده در گزارش سازمان ملل از جمله ممانعت از دسترسی به آب و مراقبتهای پزشکی و ملافه و نظیر آن را رد کرده است.
بازگشت به ناصر «بیمارستانی که به سختی قادر به فعالیت بود»
در همین حال در بیمارستان ناصر به چند نفر از پزشکان اجازه حضور و مراقبت از بیماران باقیمانده داده شد.
به گفته دکتر حوت، مدیر کل، برخی از بیماران در این حمله بازداشت شدند.
در ویدیویی که یک شاهد عینی در بیمارستان ناصر در اختیار ما قرار داد، سربازان ارتش اسرائیل دو تخت بیمارستان را روی چرخ آن حرکت میدهند و دو نفر روی تختها دستهایشان به بالای تخت بسته شده است.
ما صحت این فیلم را تایید کردهایم.
در فیلم جداگانهای که توسط ارتش اسرائیل منتشر شده است، میتوان افرادی را دید که روی تختهایی در محوطه بیمارستان دراز کشیدهاند و دستهایشان را بالای سرشان به تخت بستهاند.
ما نمیدانیم این افراد چه کسانی هستند و پس از این فیلم چه بر سر آنها آمد.
ارتش اسرائیل گفته است که: «ما تاکید میکنیم که دست بیمارانی که مظنون به ارتباط با تروریسم نبودند بسته نشد».
دکتر حاتم رابعه، که او هم در بیمارستان ناصر کار میکرد، در تماسی تلفنی با بیبیسی در ۲۲ فوریه در حالیکه صدای شلیک هم به گوش میرسید گفت که پزشکانی که باقی مانده بودند، میترسیدند که در صورت سرپیچی از دستور برای خودداری از ترک ساختمان، به آنها شلیک شود اما با این وجود، آنها برای آوردن آب از ساختمان بیرون میرفتند چون نگران بودند که اگر به بیماران آب نرسد، خواهند مرد.
او گفت: «مردم از تشنگی میمردند. روی شانههایم سه گالن آب حمل کردم تا بتوانم به مردم بدهم، چه کار دیگری میتوانستم بکنم؟”
چند پزشک دیگر هم گفتند که ارتش اسرائیل به آنها اجازه دفن یا حتی جابجایی اجساد بیمارانی را که پس از عملیات جان باخته بودند نمیداد.
به گفته این پزشکان، اجساد در کنار کارکنان و بیماران در داخل باقی ماندند تا شروع به تجزیه کردند.
دکتر رابعه گفت: «تمام بخش را بوی اجساد پر کرده بود و بیماران فریاد میزدند: «لطفا آنها را از اینجا ببرید و من هم میگفتم بردن آنها در دست من نیست».
دکتر رابعه یکی از اعضای گروه کوچکی از پزشکان بود که برای ماندن در کنار بیماران انتخاب شدند.
او گفت که به او هم دستور دادند لباسش را در آورد و در مقابل بخش اورژانس روی زانو بماند اما بعد از آن او را به ساختمانی که بیماران در آن نگهداری میکردند هدایت کردند.
او گفت نمیداند بر سر همکارانش که در حیاط بیمارستان ماندند چه آمده است.
بیبیسی در مورد این اتهامات فهرست مفصلی از سوالات را به ارتش اسرائیل ارائه کرد.
ارتش اسرائیل در پاسخ به بیبیسی گفت: «حدود ۲۰۰ تروریست و مظنون به فعالیتهای تروریستی، از جمله برخی از آنها که وانمود میکردند عضو کادر درمانی هستند، بازداشت شدند».
ارتش اسرائیل گفته است که «سلاحهای زیاد و همچنین بستههای دارویی که برای گروگانهای اسرائیلی ارسال شده بود در بیمارستان پیدا شد».
ارتش اسرائیل گفت که «به شیوهای دقیق و حساب شده عمل کرده تا کمترین اخلال در فعالیتهای عادی بیمارستان وارد شود و به بیماران یا کادر پزشکی هیچ آسیبی نرسیده است».