هشدار: این مطلب ممکن است برای برخی ناراحتکننده باشد
- نویسنده,امیره مهذبى و استفانی هگارتی
- شغل,سرویس جهانی بیبیسی
جمال زیباترین کودک بیمارستان بود. عبیر الکفرنه این را میگوید و در حالی که عکسها را در موبایلش ورق میزند، زمان تولد جمال را به یاد میآورد.
«ببین چقدر خوشگل بود. بچه عزیز دلم.»
این تمام چیزی است که از تنها فرزندش برای او باقی مانده است. جمال روز ۱۸ ژانویه مرد.
سه ماهه بود که بیماریاش شروع شد.
یک ماه از جنگ گذشته بود و خانوادهش چند بار آواره شده بودند. یک بار هم نزدیک بود در حمله هوایی اسرائیل به اردوگاه پناهجویان کشته شوند.
دکترها تشخیص دادند که جمال دچار عفونت روده شده و به او دارو دادند. اما حالش بهتر نشد.
به گفته برنامه جهانی غذا وابسته به سازمان ملل تا اوایل دسامبر ۹۰ درصد خانوادههای شمال غزه، تمام روز را بدون غذا سپری میکردند.
عبیر برای شیر دادن به بچهاش با مشکل روبرو بود. خودش دچار سوء تغذیه و کمآبی بود و بدنش به اندازه کافی شیر تولید نمیکرد. شیر خشک هم کمیاب بود.
در ماه نوامبر جمال کودکی سالم بود که ۷ کیلوگرم وزن داشت اما به سرعت وزن کم کرد. در عرض چند هفته وزنش به ۳/۵ کیلوگرم رسید. تا ماه ژانویه، آن طور که مادربزرگش، اسمهان میگوید «مثل یک اسکلت» شده بود.
پدرش، محمود الکفرنه میگوید: «نمیتوانستیم شیر برایش پیدا کنیم. سعی میکردیم به او آب بدهیم اما آب هم آلوده بود.»
برایش دارو تجویز کردند اما آن هم پیدا نمیشد. سرانجام جمال را در بیمارستان بستری کردند و حالش کمی بهتر شد. اما نمیتوانستند آنجا بمانند.
پدرش میگوید: «در بیمارستان گفتند که بیش از این کاری از دست آنها برنمیآید و بچههای دیگری هستند که باید به آنها رسیدگی کنند.»
شب ۱۷ ژانویه دمای بدن جمال شروع به افتادن کرد و سرفه میکرد. ماده سفید رنگی از بینی او خارج میشد.
محمود میگوید: «نیمهشب زیر بمباران خودمان را به بیمارستان رساندیم.»
«نیم ساعت تلاش کردند او را نجات دهند اما موفق نشدند. نبود غذا، آب و درمان درست بچهام را کشت.»
سازمان بهداشت جهانی در تلاش بوده که کمکهای درمانی بیشتری به شمال غزه برساند. در ماه ژانویه تنها سه کاروان از ۱۶ کاروان، از ارتش اسرائیل مجوز ورود گرفت. در ماه فوریه هیچ محمولهای اجازه ورود نگرفت.
زمانی که این سازمان در اوایل مارس به شمال غزه رسید، افراد گروه امداد دریافتند که ۱۰ کودک در اثر «نبود غذا» در یک بیمارستان مردهاند.
وزارت بهداشت تحت کنترل حماس میگوید از آغاز جنگ ۲۷ کودک در اثر سوء تغذیه و کمآبی بدن در غزه مردهاند. انتظار میرود این تعداد بیشتر شود.
برآورد میشود که حدود ۳۰۰هزار فلسطینی همچنان در شمال غزه باشند.
سازمان ملل و سازمانهای بشردوستانه دیگر قصد داشتند در ماه ژانویه ۶۱ کاروان امدادی به شمال غزه بفرستند. ارتش اسرائیل به ۹ کاروان مجوز ورود داد.
بعد از آن که یک کاروان کمکهای غذایی سازمان ملل در انتظار ورود به غزه، هدف آتش نیروی دریایی اسرائیل قرار گرفت، سازمان ملل حجم کمکها را کاهش داد. از میان ۲۴ کاروانی که برای فوریه برنامهریزی شده بود، ارتش اسرائیل امکان ورود شش محموله را فراهم کرد.
تس اینگرام، مامور ارتباطات یونیسف که یک هفته از ژانویه را در غزه گذرانده و چندین بار تلاش کرده به شمال برود، میگوید: «اگر ما قصد داریم و میتوانیم به شمال غزه برویم، نباید قابلیت سازمان ملل برای دسترسی به آنجا مورد سوال قرار بگیرد.»
اسرائیل میگوید محدودیتی برای میزان تحویل کمکها وجود ندارد و آژانسهای سازمان ملل را مقصر ناکامی در توزیع منابع میداند.
این وضعیت باعث شده ساکنان شمال غزه دسترسی اندکی داشته باشند یا هیچ چیزی برایشان باقی نمانده باشد.
خالد با پنج کودک و ۹۰ نفر از اعضای خانواده بزرگترش، در شهر جبالیا پناه گرفتهاند. او به بیبیسی گفت که خانوادهاش با خوردن علف و خوراک دام زنده ماندهاند.
او میگوید: «مثل این است که شن بخورید.» بعد از خوردن غذای دام او خون در مدفوعش دید و دچار درد معده شد.
بعد خانواده او شانس آوردند؛ زیر خرابههای یک ساختمان، یک کیسه برنج پیدا کردند که پر از آشغال و سنگریزه بود. یک گیاه قابل خوردن هم پیدا کردند که بعد از باران در حیاط یک خانه بمبارانشده، رشد کرده بود.
اما غذای دام، برنج و حتی گیاهان هم تمام شدهاند. به مدت یک هفته در ابتدای مارس، خانواده خالد هیچ چیزی برای خوردن نداشتند.
کشورهای عربی و غربی اکنون در حال کمکرسانی هوایی از طریق پرتاب بستههای غذا روی غزه هستند.
اما آژانسهای امداد میگویند این کار شیوهای ناکافی و گران برای رساندن غذا به منطقه است.
اصیل که او هم ساکن شمال غزه است به بیبیسی گفت که بیشتر بستهها روی دریا افتاده و مردم برای دسترسی به آن باید میجنگیدند.
برادرش ساعت شش صبح به منطقه پرتاب کمکها رفت اما فقط با یک قوطی کنسرو ساردین برگشت. روز بعد تنها توانست دو بطری کوچک آب با خودش بیاورد.
بخشی از کمکها هم در مناطقی نزدیک مرز اسرائیل روی زمین میافتد که ارتش اسرائیل به ساکنان هشدار داده به آنجا نزدیک نشوند.
اصیل میگوید: «همه به دنبال چترهای حامل بستهها میدویم، تا این که در نهایت ول میکنیم و دست خالی برمیگردیم.»
سه نفر در غزه به بیبیسی گفتند که این بستههای هوایی تنها به دست دهها نفر از هزاران نفری که به دنبالش میدوند میرسد. بقیه خسته و دست خالی برمیگردند.
سازمان ملل میگوید دست کم ۵۷۶ هزار فلسطینی در غزه -یک چهارم کل جمعیت- تنها یک قدم با قحطی فاصله دارند.
سازمان ملل هشدار داده است که فرصت کمک به کسانی که در شمال با کمبود غذا و آب تمیز روبرو هستند، رو به پایان است.
اعلام قحطی در یک منطقه زمانی صورت میگیرد که ۲۰ درصد از جمعیت آن از کمبود شدید مواد غذایی رنج ببرند، ۳۰ درصد کودکان دچار سوء تغذیه حاد باشند و از هر ۱۰ هزار نفر، دو نفر روزانه از گرسنگی، یا نوعی از سوء تغذیه و بیماری بمیرند.
این تصمیم به عهده سازمان «طبقهبندی یکپارچه مرحله امنیت غذایی» است؛ گروهی که از بیش از ۱۰ نهاد و گروه امدادی سازمان ملل تشکیل شده است. این سازمان قرار است روز ۱۸ مارس (۲۸ اسفند) درباره وضعیت امنیت غذایی در غزه بیانیه جدید بدهد.
سازمان ملل از ماه دسامبر گذشته هشدار درباره قحطی را آغاز کرد. از آن زمان میزان کمکی که وارد غزه میشود، بیشتر نشده است.
در ماه ژانویه به طور میانگین روزانه ۱۵۰ کامیون امداد وارد غزه میشد – که بسیار کمتر از ۵۰۰ کامیون کمک و تدارکات بود که پیش از جنگ از مرز عبور میکرد. ماه فوریه اوضاع بدتر شد و به ۹۷ کامیون در روز رسید.
حتی در بخشهای جنوبی غزه هم که کمکهای بیشتری به آن میرسد، اغلب خانوادهها با روزی یک وعده غذا سر میکنند. میوه تازه، سبزیجات، تخم مرغ و گوشت به سختی پیدا میشود و قیمت آن به ۱۰ برابر پیش از جنگ رسیده است.
محمد نجار که همراه ۱۱ عضو خانوادهاش از جبالیا به رفح گریخته، به شوخی میگوید: «باید وام بینالمللی بگیرم تا بتوانم شکم خانوادهام را سیر کنم.»
چهار قوطی کنسرو لوبیا، سه قوطی کنسرو نخود و ۱۱ بسته بیسکوییت، غذایی است که تا یک هفته با آن سر میکنند. اگر بتوانند چیزی هم به آن اضافه میکنند، اما با قیمتی گزاف. نغم مزید پزشکی است که داوطلبانه در بیمارستان شهدای الاقصی در مرکز غزه کار میکند. او به صورت روزافزون بیمارانی را میبیند که از کمآبی حاد و بیماریهای گوارشی به دلیل خوردن بیش از حد غذای کنسروی رنج میبرند. مواردی هم از مسمومیت غذایی به خاطر خوردن غذای آلوده دیده است.
بیمارستان همچنین شاهد افزایش چشمگیر موارد ابتلا به هپاتیت و کمخونی است. سازمان بهداشت جهانی میگوید موارد اسهال و عفونتهای حاد تنفسی به خصوص در کودکان به شدت افزایش یافته است.
خانواده جمال اکنون غذایی برای خوردن ندارند. هشت بچه فامیل او و پدر و مادرهایشان گرسنگی میکشند.
آنها فقط امیدوارند آنقدر خوششانس باشند که دستشان به کمکهایی برسد که به صورت قطرهچکانی از آسمان، دریا یا زمین میرسد.