درسراسر دنیا، کارگران انبارهای تدارکاتی «آمازون» با افزایش بی سابقه سفارشات رودررو هستند. در انبارهای غول آسای این موسسه چند ملیتی آمریکایی چه می گذرد ؟
در هنگام قرنطینه خانگی، چگونه می توان یک دستگاه ورزشی پیاده روی خانگی، وزنه برداری، چمن زن، صندلی برای دراز کشیدن، باربکیو یا خمیر مجسمه سازی برای سرگرم کردن کودکان خرید؟ برای میلیون ها تن افرادی که در خانه محصور شده اند، پاسخی ۶ حرفی وجود دارد: «آمازون». این نام در دوران شیوع جهانی ویروس کورونا، به رغم اخطارهای مقامات ، مانند غول چراغ جادو ظاهر می شود و شماره یک جهانی فروش آنلاین خواست های گوناگون مردم را برآورده می سازد.
وضعیتی متناقض است. درهمه جای دنیا کارخانه ها بسته می شود. کتابخانه ها، فروشگاه های ورزشی و مغازه های تخصصی دیگر کرکره هایشان را پائین کشیده اند و برخی از متخلف ها نیز ناگزیر به پرداخت جریمه های سنگین می شوند.
اما، درحومه شهرهای بزرگ، جاهایی هزاربرابر بزرگ تر از مغازه ها وجود دارد: انبارهای تدارکاتی. در پایان مارس ٢٠٢٠، محل های بزرگ توزیع، مراکز تحویل پستی و انبارهای فروش آنلاین با حداکثر ظرفیت کار می کنند.
آقای جیامپائولو ملونی، عضو سندیکای «کنفدراسیون عموی کار ایتالیا» (CGIL) روی تارنمای کاستل سان جیووانی (امیلی رومین) چنین می نویسد: «ساده است، من تاکنون این همه فعالیت در انبار آمازون ندیده ام». در فرانسه در طول هفته ٢ تا ٨ مارس، رشد فروش آنلاین ۴ بار بیش از فروشگاه هایی بوده که خود آنها نیز با هجوم مردم روبرو شده بودند. ازآن پس، این روند تشدید شده و آمازون، که معمولا ٢٠ درصد از فروش آنلاین در فرانسه را دارد، سهم خود را به مقداری زیاد افزایش داده است.
آقای آنتونیو باندینی، نماینده سندیکای CGIL در لومباردی می گوید: «به خلاف آنچه که تبلیغات آمازون می گوید، ما مقدار خیلی کمی کالاهای اساسی به ایتالیائی ها تحویل می دهیم. آنچه که من در محموله های ارسالی می بینم، بیشتر لاک ناخن، توپ اسفنجی و بازیچه های سکسی است».
خانم فوزیه بن مالک، نماینده سندیکای «کنفدراسیون عمومی کار» (CGT) انبار آمازون در مونته لیمار (دروم) هم می گوید: «انبار ما مواد غذایی توزیع نمی کند، کمتر از ۵ درصد آنچه می فروشیم مواد غذایی است. بیشتر فروش ما رینگ اتومبیل، بازی ویدیوئی، صفحه موسیقی و… است. درحدود ١٠ محموله ای که من دیروز به طور تصادفی بازرسی کردم، هیچ محصول مورد نیاز اولیه ای وجود نداشت». در تارنمای سِوِرِی (سائون- دو لوآر)، به گفته آقای آنتوآن دلورم، نماینده سندیکای CGT: «تخصص آنها در کفش و لباس است». آقای کریستین کرالینگ کارمند یک انبار در باد هرسفلد (لند دوهس) هم می گوید: «در انبار ما در آلمان هم همین طور است، انبار ما عمدتا لباس، کفش و نوشابه های الکلی توزیع می کند».
«آمازون در محل کار هیچ احتیاطی رعایت نمی کند»
برای پاسخگویی به اوج گرفتن بی سابقه فعالیت، نیروی کار لازم است. در ١۶ مارس آمازون اعلام کرد که فقط در ایالات متحده ١٠٠ هزار کارگر موقت استخدام می کند. با ٨٠٠ هزار کارمند در وضعیت عادی، ونیز استفاده گسترده از نیروی انسانی موقت در قاره های دیگر، آمازون ارتشی صنعتی از بیش از یک میلیون کارگر در سراسر جهان را در اختیار دارد. آقای میک ریکس، هماهنگ کننده ملی سندیکای GMB در آمازون می گوید: «اکنون بیشتر کارگران بیش از هفته ای ۵٠ ساعت کار می کنند و کم نیست که برخی تا روزی ١٣ ساعت کار کنند. از اضافه کاری درحدی وسیع استفاده می شود».
دراین حین، در دفتر مرکزی این موسسه چند ملیتی، واقع در سیاتل (ایالت واشنگتن)، مدیران مرتب دستورالعمل های محرمانه درمورد آزمایش مثبت کارکنان از ابتلا به ویروس کووید- ١٩ صادر می کنند. در اول مارس، آمازون رسما دو مورد ابتلا در ایتالیا را تائید کرد. در ٣ مارس، نخستین مورد آلودگی در آمریکا شناسایی شد. در طول ماه مارس، موارد ابتلا در انبارهای ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، آلمان، لهستان ونیز ایالات متحده تائید شد بدون آن که، طبق گفته سندیکاها، این موسسه فروش آنلاین، آنها را رسما اظهار کرده باشد.
«یک مدیر به ما گفت اگرمریض شویم تقصیرخودمان است»
در سان فرناندو دو هنارس، در حومه مادرید، آقای دوگلاس هارپر، دبیرکل «کنفدراسیون سندیکایی کمیسیون کارگری» (CCOO) با خشم می گوید: «در ١٩ مارس ما ۴ مورد مثبت آلودگی به ویروس را شناسایی کردیم. اما درواقع، بیش از ١٠٠ تن از کارگران دارای علایم آلودگی به ویروس کورونا هستند. همه آنها در محیط کار با آن ۴ تن در تماس بوده اند». به خاطر وضعیت اضطراری CCOOخواهان بسته شدن فوری انبار مادرید و نیز ضدعفونی کردن کامل آن شد. آمازون از این کار خودداری کرد. آقای هارپر ادامه می دهد: «به جای آن که در انبار تحقیقی انجام شود، آمازون کارگران موقت دیگری را به جای بیماران استخدام کرد. برخی از آنها نتوانستند بیش از چند روز کار کنند، زیرا به محض ورود آنها هم به عوارض ویروس مبتلا می شدند».
یکی از این موارد زن کارگر موقت فرانسوی ای است که در ساعات کار شبانه در انبار لاوینگ- پلاتک (شمال) کار کرده است. اوبه صورت تلفنی و در حالی که تب دارد به ما می گوید: «من در ٧ مارس در آمازون شروع به کار کردم. ١٠ روز بعد دست از کار کشیدم زیرا پزشکم تشخیص داد که به ویروس کورونا مبتلا شده ام. با بخش نیروی انسانی آمازون تماس گرفتم تا آنها از سرایت ویروس به کارگران دیگر جلوگیری کنند. تنها پاسخی که به من دادند این بود که من توسط “آدکو” [یک موسسه واسطه کاریابی] استخدام شده بودم و بنابر این وضعیتم ربطی به آنها ندارد! آمازون در انبار خود هیچ احتیاطی رعایت نمی کند. از رختکن تا دستگاه ثبت حضور و غیاب و میزهای کار، افراد بدون رعایت فاصله به هم چسبیده اند(١)». همین سناریو در بارسلون و در انبارهای ایتالیائی امیلی رومین، پی یمون، و لومباردی وجود دارد.
در سراسر ماه مارس، سندیکایی ها با اصرار خواهان دراختیار داشتن ماسک، دستکش، عینک حفاظتی و ژل ضدعفونی کننده برای کارگران بودند. این کار بیهوده بود. یکی از کارکنان انبار اوداوارا، در ژاپن، «استان کناگاوا) در ٢٠ مارس به ما گفت که بجز نصب یک دستگاه توزیع مایع آب- الکل در ورودی محوطه، هیچ اقدام دیگری برای محافظت دربرابر ویروس کورونا انجام نشده است: «یکی از مدیران به ما گفت اگر مریض شویم تقصیر خودمان است که باید فاصله امنیتی را رعایت کنیم. او به ما هشدار داد که درصورت غیبت حقوقی دریافت نمی کنیم و ما را ترغیب کرد که حتی در حالت تب دار هم سر کار بیائیم».
در ١٩ مارس، هنگام یک گردهمایی درمورد بحران، نمایندگان سندیکاهای مرکزی، آقای رونان بوله، مدیرکل «تدرکات آمازون فرانسه» پذیرفت که ٣ مورد ابتلا به کووید- ١٩ در موسسه وجود داشته است – رقمی که به نظر سندیکایی ها کمتر از واقعیت است و مواد ضدعفونی کننده یا حفاظتی نیز در موسسه وجود ندارد. به نظر خانم موریل لبلان، پزشک کار مسئول پیگیری در انبار مونته لیمار: «ازنظر سلامتی احتیاط حکم می کند که فعالیت موسسه متوقف شود». بازرس کار مسئول پیگیری انبار موسسه در سِوِرِی آقای سباستین دپلانش، نیز به نوبه خود پیشنهاد می کند که: «حتی بدون نشان دادن علایم ابتلا به ویروس کووید-١٩، کارکنان قرنطینه شوند». در این مورد، سندیکاهای لهستان، اسپانیا، ایتالیا وفرانسه متفقا خواهان بسته شدن انبارهای آمازون هستند. در انتظار انجام این کار، بیش از یکصد تن از از حق خود برای خودداری از کار استفاده کرده و از طریق ایمیل این پاسخ را از آمازون دریافت نموده اند: «(طبق تائید بخش نیروی انسانی) شرایط محیط کار شما درمورد ویروس کووید- ١٩ مطابق مقررات است. وضعیت کار هیچ خطر شدید و فوری دربر ندارد و طبق اعلام دولت حق خودداری از کار قابل توجیه نیست و درصورت غیبت حقوق پرداخت نخواهد شد».
در ایتالیا، نمایندگان سندیکایی برای اعتصاب فراخوان دادند تا این که غول سیاتل را وادارند توافق مقررات حفاظت از کارگران که در نیمه ماه مارس توسط سازمان های کارفرمایی، دولت و سندیکاها امضاء شده را رعایت کند. آقای ماسیمو منسی، هماهنگ کننده ملی سندیکای CGIL می گوید: «اما متاسفانه در زمانی که توجه رسانه ای متمرکز بر وضعیت غم انگیز بیمارستان های ایتالیا که لبریز از بیمارند است، هشدار دادن به مردم درمورد خطر بهداشتی انبارهای آمازون بسیار دشوار است».
«بازی های ویدیوئی از جمله کالاهای ضروری است، زیرا باید کودکان را سرگرم کرد»
برای ترغیب نیروی کار به حضور در انبارهایی که به طور بالقوه آلوده هستند، آمازون دست به اقدامی بی سابقه یعنی افزایش دستمزد زده است. به طور موقت، کارگران تدارکات برای هرساعت کار در آمریکا ٢ دلار و در برخی از کشورهای اروپایی ٢ یورو بیشتر دریافت می کنند – در لهستان که بسته های ارسالی عمدتا به آلمان فرستاده می شود، این افزایش دستمزد ساعتی٠.۶ یورو است. جمع مبلغ افزایش دستمزد ٣۵٠ میلیون دلار است. آقای ریکس، در آن سوی مانش توضیح می دهد که: «توجه داشته باشید که من هیچ مخالفتی با افزایش دستمزد ندارم، اما این کار برتعداد کارگران بیمار در انبارها می افزاید. اینها افراد دیگری را آلوده می کنند که به نوبه خود منجر به استخدام افراد بیشتری می شود. این راهبرد آمازون نه تنها خطرناک، بلکه کاملا غیرمسئولانه است».
براثر فشار، آمازون ناگزیر از بستن و ضدعفونی کردن برخی از انبارهای خود شد. از جمله اینها، مرکز ارتباطی واقع در فرودگاه نیویورک، در مجاورت لاگوآردیا در ناحیه کوئینز در ١٩ مارس بود. آقای جفری («جف») بزوس، مدیر کل آمازون خواهان این شد که از این پس «اولویت به نگهداری و تحویل کالاهای اساسی (٢)» داده شود. آقای بوله به نمایندگان سندیکاهای فرانسوی توضیح داد که: «بازی های ویدیوئی از جمله کالاهای اساسی است، زیرا باید کودکانی که در قرنطینه خانگی هستند را سرگرم کرد». از ٢١ ماه مارس، آمازون در رسانه ها تکرار می کند که دیگر چیزی جز کالاهای «اساسی» تحویل نمی دهد، بدون این که توضیح دهد کالاهای اساسی چیست. اما، ۵ روز پس از اعلام این موضوع، همچنان می شد یک گردنبند جی پی اس سگ را از آمازون خرید…
وضعیت ایجاب می کند که از وجود رابطه بین خدمت فردی به مصرف کننده، که توسط غول های رقومی انجام می شود، و زیان جمعی عملکرد اقتصادی آنها برای مردم آگاهی یابیم. خانم کریستی هافمن، دبیرکل «یونی گلوبال یونیون»، کنفدراسیون بین المللی ای که گردآورنده سندیکاهای اصلی موجود در آمازون است می گوید: «از سال ها پیش، آمازون با هوشمندی و تاسیس شرکت های متعدد در همه جا، از پرداخت مالیات شانه خالی کرده است. امروز هم، همین موسسه است که بیشترین سود را از این بحران تاریخی می برد». چگونه می توان این وضع را تغییرداد.
١- علی رغم تقاضاهای مکرر ما، آمازون ، آداکو نپذیرفتند که به سوالات ما پاسخ دهند.
٢- « A message from our CEO and founder », blog de la société Amazon, 21 mars 2020.
منبع: لوموند دیپلماتیک فارسی آوریل 2020