رادیو فرانسه: توافق جامع و نهائی هسته‌ای وین در بارۀ برنامۀ اتمی ایران موسوم به برنامۀ جامع مشترک، یا برجام، که در روز ١۴ ژوئیه ٢٠١۵ برابر با ٢٣ تیرماه ١٣٩۴ میان ایران و گروه موسوم به ۵˖١ در پایتخت اتریش بدست آمد، امروز پنج ساله شد. شاید مهترین رویداد در این زمینه، خروج ایالات متحد آمریکا از این توافق در ١٨ اردیبهشت ١٣٩٧ و البته نتایج و اثرات بعدی آن باشد.
در پنجمین سالگرد برجام و پس از پنج مرحلۀ پیاپی کاهش تعهدات ایران در این توافق، از آن چه باقی مانده و پایبندی به آن آیا اینک دارای ارزشی ملموس و واقعی هست و یا پوسته ایست که کلیۀ طرفین تنها برای حفظ ظاهر، نگاهدار آن هستند؟
برای شنیدن مصاحبه اینجا را کلیک کنید
مهران مصطفوی، استاد و پژوهشگر در موسسۀ فیزیک و شیمی دانشگاه پاریس جنوبی و مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه، بر این باور است که «برجام امروز در بخش مراقبت‌های ویژه قرار دارد و معلوم نیست از این بخش زنده بیرون آید یا خیر؟» او با این حال تاکید می‌کند که این توافق «حتی اگر از این بخش جان سالم بدر برد، دیگر آن برجام اولیه نخواهد بود و ناگزیر اضافاتی به آن پیوند خواهد خورد که یکی از آنها تکلیف تازه‌ای برای توان غنی کردن اورانیوم از سوی ایران در دراز مدت است و دیگری برنامۀ موشکی و دخالت‌های منطقه‌ای ایران».
مهران مصطفوی در بارۀ داروی لازم برای نجات این بیمار تاکید می کند که برجام هر چند توافقی ١۵٠ برگی بود، اما همانند هر متنی، روحی نیز داشت که در نظر آمریکا و رئیس جمهوری وقت آن، باراک اوباما، در سوق دادن ایران به ادغام منطقه‌ای» و به عبارت دیگر عادی سازی مناسبات در منطقه و با جهان تبلور می‌یافت. این روح برجام، بگفتۀ او «از همان روزهای اول از میان رفت، زیرا آقای خامنه‌ای شخصی نبود که چنین برخوردی با برجام داشته باشد. او نه موافق این بود که برجام به عادی سازی روابط ایران با غرب بینجامد و نه اینکه این توافق در داخل به بازشدن فضای کشور منجر شود».
از همین رو خواست و یا امید حسن روحانی به اینکه «برجام بتواند اقتصاد ایران را به اقتصاد جهان پیوند زند و از این راه اقتصاد فاجعه بار ایران را نجات دهد، از همان ابتدا رو به شکست داشت».
https://www.youtube.com/watch?v=-yAsbHcMpEI
او یادآوری می‌کند که «آقای خامنه‌ای مجبور به پذیرش برجام شد، زیرا کشور در آن ایام در وضعیت اقتصادی وخیمی بود و رژیم چاره‌ای جز پذیرش برجام نداشت. تنها چیزی که آقای خامنه‌ای از برجام می‌خواست این بود که فشار تحریم‌ها بر ایران کاهش یابد و در جستجوی آن نبود که روابط سالمی با غرب و آمریکا برقرار سازد».
مهران مصطفوی تاکید می‌کند که «ایران اینک در بن بست قرار گرفته است، زیرا این کشور از یکسو به شماری از تعهدات خود در برجام پشت کرده و از سوی دیگر فراتر از این نمیتواند برود، زیرا در این صورت بسوی ساخت بمب گام بر می‌دارد که در حال حاضر در شرایطی نیست که تحمل نتایج آن برای این کشور ممکن باشد».
مهران مصطفوی مشکلات حیات بخشیدن به برجام را در داخل ایران می‌بیند و می‌گوید «مشکل اساسی ساختار نظام جمهوری اسلامی و خواست‌های سیاسی آقای خامنه‌ایست که تصمیم گیرندۀ اصلی در این نظام است و بر همۀ امور حاکمیت کامل دارد».
او می‌گوید «ایران به غنی سازی نیاز ندارد، نیازمند رآکتور آب سنگین نیست. برنامۀ هسته‌ای ایران ابزاری در دست آقای خامنه‌ای برای تثبیت رژیم است. در چنین صورتی راه حلی واقعی برای برنامۀ هسته‌ای ایران وجود ندارد». او تاکید می کند که «آقای خامنه‌ای مایل به خروج ایران از بحران نیست، زیرا این رژیم بقای خود را در ایجاد و حفظ بحران می‌جوید».
مشروح این گفتگو را با بکار انداختن ابزار رایانه‌ای گوش کنید…