ساعت 24- روزی نیست که خبرهایی از فساد در اقتصاد میانی به ویژه درباره فساد در کالاهای دو قیمتی در رسانهها نخوانیم و نشنویم. این فساد دنبالهدار در داستان پتروشیمیها شهروندان ایرانی را با این پرسش روبهرو کرده که چرا هیچ دولتی نمیتواند در اینباره یک راهحل قطعی دهد و در هر دولت با هر گرایش سیاسی این اخبار فسادآلود منتشر میشود؟
واقعیت این است که در ایران آنها که باید اژدهای فساد را بکشند تا در هر دوره با پنهانکاری و یافتن راههای تازه به جان و روح ایرانیان نیش نزند با اینکه میدانند برای کشتن فساد باید سر اژدها را به زمین کوبید، اما دم آن را هدف قرار میدهند و اژدها بار دیگر خود را تیمار میکند و نیرومندتر از قبل به پا میخیزد. آیا معنای گزاره بالا این است که مدیران دولتهای گوناگون و دیگر نهادهای مسوول از سر عمد این کار را میکنند و اجازه میدهند اژدهای فساد و رانت زنده بماند؟ گروهی هر چند اندک به این نتیجه رسیدهاند که این احتمال را نباید معادل صفر و هیچ فرض کرد و شاید در میان مدیران باشند کسانی که از این رانت و فساد منفعتی دارند. بیشتر کارشناسان میگویند سیاستگذاری اقتصادی کلان که به دلیل استمرار یک دیدگاه خاص است عامل اصلی فساد در هر بخش از فعالیتها از جمله فساد در پتروشیمیهاست، به این معنا که دولتهای ایران پس از جنگ به قیمتگذاری دستوری و دولتی به مثابه یک اکسیر و چراغ جادو نگاه میکنند و میگویند تنظیم بازار از سوی دولت و با قیمتگذاری دستوری را نباید به هیچ عنوان رها کرد. دولتهای ایران و سیاستمداران ایرانی به بخش خصوصی باور ندارند و بوروکراسی و بوروکراتها را بر بخش خصوصی ترجیح میدهند. دیدگاه یادشده در عمل به دوقیمتی شدن ارز، پول، آهن، فولاد، قند و شکر، روغننباتی، گندم و… منجر شده و به مرور مار کوچک و فساد را اژدهایی درنده کرده است که آتش برخاسته از دهان آن همه را میسوزاند و خاکستری از تباهی برجای میگذارد. نابرابری شگفتانگیز درآمدی در ایران ریشه در همین جا دارد، قاچاق بزرگ سوخت از ایران به خارج از کشور ریشه در همین سیاستگذاری دارد، قفل شدن صادرات به دلیل دونرخی و چندنرخی بودن ارز است که راه رشد را بسته است، رسوب میلیونها تن کالای اساسی مورد نیاز شهروندان به دلیل وجود همین اژدهاست و… اگر ارادهای برای مبارزه با اژدهای فساد وجود دارد باید سر اژدها که همان دادن اختیار بازار به دولت است هدف قرار گیرد. بازی با دم اژدها او را نمیکشد، بلکه به نشاط میآورد و هر روز بزرگ و بزرگتر میشود.