در زمینه هسته ای دستاورد ملموس جمهوری اسلامی همانا نیروگاه بوشهر می باشد که البته قبل از انقلاب 57 نیز 80 درصد کار ساختمانی آن تمام شده بود. در سال ۱۳۷۴ قراردادی میان ایران و روسیه برای تکمیل آن به امضاء رسید و تکمیل نیروگاه تا شهریور ۱۳۹۰ یعنی 15 سال طول کشید. برای اطلاع هر چه بهتر در باره سیاست فاجعه بار هسته ای جمهوری اسلامی که ربع قرن است کشور را گرفتار کرده است اینبار در باره راکتور بوشهر که وارد فاز یازدهمین سال بهره برداری شده است قصد دارم دو موضوع را شفافیت ببخشم. قبل از آن، جهت یادآوری نکته ای را هر چند به تکرار به عرض خوانندگان می رسانم:

ـ ایران نیاری به تولید انرژی از طریق هسته ای نداشت و ندارد. ساخت نیروگاه بوشهر با واقعیتهای ایران خوانایی نداشت. بجای بهینه کردن استفاده از منابع نفت و گاز که در ایران به میزان بسیار بالایی به هدر می روند و بجای سرمایه گذاری در انرژی های تجدید پذیر خصوصا در زمینه انرژی خورشیدی، جمهوری اسلامی میلیاردها ثروت ایران را در راه سیاست هسته ای ـ با اهداف دیگری که داشته و دارد ـ در 25 سال اخیر به باد داده است. البته این سیاست را در مقالات بسیاری توضیح داده ام. حال به موضوع نیروگاه هسته ای بوشهر بازگردیم:

1 ـ موضوع اول در باره سوخت نیروگاه بوشهر است. می دانیم که سوخت نیروگاه بوشهر از اورانیوم غنی شده با غنای زیر 5 درصد تشکیل شده است. بر فرض که بپذیریم که ساخت نیروگاه هسته ای بوشهر لازم بوده و انرژی هسته ای می تواند در پاکت انرژیهای مختلف ایران قرار گیرد، هموطنان باید بدانند که در این نیروگاه که 10 سال از بهره برداریش می گذرد تاکنون حتی از یک گرم اورانیوم غنی شده در ایران استفاده نشده است. این نیروگاه هر سال بطور متوسط حدود 22 تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد که این سوخت از روسیه وارد می شود. از سوی دیگر جمهوری اسلامی بیش از 15 سال است که اورانیم غنی می کند و سیاست ویرانگر غنی سازی را با وجود صدها میلیارد هزینه به اقتصاد کشور پیش برده است اما تنها جایی که ما به اورانیوم غنی شده نیاز داریم یعنی در نیروگاه بوشهر، اجازه نداریم از تولید داخلی استفاده کنیم! بر اساس گزارش سازمان انرژی اتمی از ابتدای راه اندازی نیروگاه بوشهر تاکنون در هفت سیکل سوخت نیروگاه سالانه تعویض شده است. با اینکه اطلاعی از قرارداد با روسیه موجود نیست اما طبق نوشته مطبوعات رسمی ایران تامین کننده سوخت نیروگاه اتمی بوشهر بر اساس قرارداد این نیروگاه، تا 10 سال روسیه است. اما اکنون بیش از 10 سال از بهره برداری نیروگاه بوشهر گذشته است. چرا مسئولان در باره این موضوع کوچکترین سخنی نمی گویند؟ چرا از اورانیوم غنی شده در داخل کشور استفاده نمی شود؟ از مسئولان، یعنی از مسئول اصلی آقای خامنه ای باید پرسید چرا و برای چه هدفی 20 سال است که به توسعه غنی سازی اورانیوم در ایران دست زده و می زند؟ دردناکترین بخش این موضوع این است که روسیه در مذاکرات برجامی از حق غنی سازی ایران دفاع می کند اما اجازه نمی دهد که ایران در تنها جایی که به اورانیوم غنی شده نیاز دارد از آن استفاده کند. اما آیا ماجرای سوخت روسی به مدت 10 سال حقیقت دارد یا نه؟ برای پاسخ به این موضوع به مصاحبه آقای فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و نماینده مردم کازرون در مجلس شورای اسلامی دقت کنیم. او در مصاحبه با خانه ملت در 27 دیماه سال 1400 گفت:

“کشور سازنده، نیروگاه بوشهر روسیه است و طبق قرار داد برای تامین سوخت نیروگاه بوشهر تحت قرارداد این کشور هستیم و این قرار داد نیز تمدید شد،روسیه موظف است درزمان مقرر سوخت را تامین کند و سوخت مصرف کننده را از راکتور خارج کند.“

البته واضح نمی گوید قرارداد تمدید شد یعنی چه؟ آیا معنی آن اینست که 10 سال دیگر خرید سوخت از روسیه را تمدید کرده اند؟ جالب تر اینکه عباسی تاکید کرد:

“ما توان تامین سوخت نیروگاه بوشهر از نظر تکتولوژی را داریم اما صنایع بزرگ معمولاً “لایسنس” می خواهند و “لایسنس” ما ایرانی است و اگر روس ها راضی شوند که ما سوخت را مشترک تولید کنیم اتفاق خوبی است، ما نمونه کامل سوخت مورد نیاز در بوشهر را هشت سال پیش در داخل کشور تولید کرده بودیم همانطور که سوخت راکتور تهران و اراک را هم تولید کردیم و یک نمونه از مجتمع سوخت بوشهر را نیز تولید کرده بودیم و اگر روس ها استاندارد مارا قبول کنند می توانیم آن را مورد استفاده قرار دهیم. “

اما تا امروز روسیه به ایران لایسنس نداده است یعنی 10 سال بعد از تولید سوخت از سوی ایران روسیه حاضر نشده است به ایران اجازه دهد که از سوخت خود استفاده کند. او در همان مصاحبه اضافه می کند:

“ا این توان و تجربه را به دست آوردیم که می توانیم از سوخت های خود در راکتور های تولید داخل استفاده کنیم اما چون نیروگاه بوشهر ساخت روسیه است استفاده از سوخت داخلی باید با مجوز آنها انجام شود.“

مفهوم این سخنان این است که ایران هرگز اجازه استفاده از اورانیوم غنی شده داخلی را نخواهد داشت و ایران زمانی می تواند از اورانیوم غنی شده خود بعنوان سوخت هسته ای استفاده کند که خود، راکتور هسته ای بسازد! اوج فلاکت سیاست هسته ای آقای خامنه ای و اوج سو استفاده دولت روسیه را در این ماجرا می بینیم!

2 ـ موضع دوم در باره میزان تولید برق راکتور بوشهر است. طبق آمار رژیم، از زمان آغاز ساخت نیروگاه و نیز بهره‌برداری یعنی از مهرماه 1392 تا پایان اسفندماه 1401 این نیروگاه به میزان 58010 میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده که میزان 52834 میلیون کیلووات ساعت آن را تحویل شبکه برق سراسری کشور داده است. اما این نیروگاه 1024 مگاواتی است یعنی تولید اسمی برق آن در سال 8970 گیگاوات ساعت است و اگر زمان بارگیری سوخت و حفاظت و تعمیرات نیروگاه را در نظر بگیریم8200 گیگاوات ساعت باید تولید برق در سال داشته باشد. در صورتیکه به طور متوسط بوشهر سالانه6000 گیگاوات ساعت تولید برق داشته است یعنی 30 درصد کمتر از میزانی که باید برق تولید کند. بعنوان مثال طبق آمار رژیم در سال 1401 تولید برق 5900 گیگاوات ساعت بوده است. سئوال اساسی اینجاست که چرا این نیروگاه با همه هزینه هایی که داشته هنوز با کمتر از 70 درصد توان خود کار می کند و حتی قادر نیست 1 و نیم درصد برق ایران را تولید کند. خواننده محترم باید توجه کند که قیمت برق هسته ای بستگی بسیار به میزان استفاده ای که از نیروگاه می شود دارد زیرا ساخت نیروگاه یکی از هزینه های اساسی برق هسته ای است. در مورد نیروگاه بوشهر نه تنها هزینه ساخت آن بسیار بالا بوده و بلکه مدت ساخت آن نیز بسیار طولانی بوده است.

نتیجه اینکه نه تنها ایران به غنی سازی نیازی نداشته و ندارد بلکه تنها نیروگاهش نیز مقرون به صرفه نیست. اگر دادخواهی را به زمینه “جنایت عمدی اقتصادی” نیز گسترش دهیم در کنار رسیدگی به جنایات و سرکوبگری ها مرتکب شده توسط جمهوری اسلامی دادخواهی در قبال فاجعه سیاست هسته ای مسلما یکی از موارد مهم و اساسی است که می باید تلاش در باره آن را با جدیت ادامه داد.