در ژرفای اندیشه شهروندان ایرانی چه می‌گذرد؛ آن‌ها به چه می‌اندیشند؟ چه مسائلی برای آن‌ها اهمیت دارد؟ دیدگاه آن‌ها در مورد نهادهای حاکمیتی واقعا چیست؟ شهرونداننسبت به همسایه‌های خود و نیز درباره همکاران خود و همچنین به قوم و خویش خود چه داوری‌ای دارند؟ نهادهای حاکمیتی مثل نهاد رسمی آموزش‌وپرورش، نهادهای تبلیغاتی کشور، نهاد پلیس، نهاد روحانیت و دیگر نهادها نزد شهروندان چه جایگاهی دارند؟
اینها گوشه‌ای از پرسش‌هایی است که نبود اطلاعات دقیق و بهنگام و روزآمد از آن‌ها، جامعه را با غبار روبه‌رو کرده و شهروندان هیچ اطلاع دقیقی درباره‌شان ندارند. واقعیت تلخ این است که سیاست داخلی در ایران به‌گونه‌ای آرایش یافته است که نهادهای حاکمیتی دانستن پرسش‌های یادشده در بالا را برای شهروندان لازم نمی‌دانند و تصور می‌کنند اگر شهروندان اطلاعات کافی از این دست مسائل داشته باشند وضعیت تعادلی موجود ممکن است به هم بخورد.
درحالی که شهروندان کشورهای نیرومند اقتصادی- سیاسی در غرب با داشتن موسسه‌های نظرسنجی خصوصی در هر دوره و با وقوع هر رخداد بزرگ می‌توانند نبض جامعه را نسبت به امروز و فردا در اختیار داشته باشند و نهادهای حاکمیتی سیگنال‌های اقشار گوناگون را نسبت به هر پدیده‌ای ردیابی می‌کنند. در ایران فقدان این نهادها مشهود است. به نظر می‌رسد اگر اطلاعات در این‌باره تهیه و به صورت روزآمد در اختیار باشد راه‌های باز دیده خواهد شد و نقاط کور نیز شناسایی می‌شوند.
در صورتی که نهادهای حاکمیتی در ایران بارها و بارها از اینکه شهروندان ایرانی بهترین انسان‌های روی زمین هستند سخن می‌گویند اما واقعیت‌های موجود چیز دیگری می‌گوید. مصطفی معین استاد بازنشسته دانشگاه تهران و وزیر علوم در دولت اصلاحات با اشاره به نتایج «پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان» گفت: در این پیمایش متاسفانه مشخص شده که بی‌اعتمادی در سطح عمومی ۸۱درصد است، یعنی ۸۱درصد از افراد جامعه نسبت به یکدیگر اعتماد ندارند.
این بی‌اعتمادی سبب می‌شود بهره‌وری در جامعه به‌شدت پایین بیاید، انسجام اجتماعی و همبستگی ملی شکل نگیرد در حالی‌که اقتدار ملی در گرو همبستگی است. یکی دیگر از نتایج این پیمایش بی‌اعتمادی به رسانه‌ها بود، حدود ۶۰ الی ۷۰درصد جامعه به‌صورت زیاد و خیلی زیاد به رسانه‌ها و از جمله صداوسیما بی‌اعتماد بودند. همین حدود، یعنی ۶۰ الی ۷۰درصد به نهادهای حاکمیتی بی‌اعتمادی وجود دارد البته وضعیت مجلس از دولت بدتر بود.
آیا نهادهای حاکمیتی این اعداد ارائه شده از سوی یک چهره سیاسی شناخته‌شده را قبول دارند؟ اگر قبول ندارند پس چه اعدادی را قابل قبول می‌دانند؟ اگر این اعداد قابل قبول است که ۶۰ الی ۷۰درصد به نهادهای حاکمیتی بی‌اعتمادی وجود دارد پس اداره جامعه بر‌اساس چه شرایطی ممکن خواهد شد. باید اجازه داد نهادهای نظرسنجی در کشور راه‌اندازی شوند. منبع : ساعت 24