در جریان انتخابات ریاستجمهوری نابههنگام ۱۴۰۳، اصلاحطلبان و بدنه دولت «حسن روحانی»، «مصرف نمادهای» جنبشهای اجتماعی سالهای پیش را در دستور کار قرار دادند تا به قدرت برسند.
***
اعتراض خانواده میرحسین موسوی
استفاده از نمادهای جنبش سبز در جریان کمپین انتخاباتی مسعود پزشکیان، محدود به موارد بالا نبود. این نامزد انتخابات پیش رو از یکی از شعارهای مهم ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی نیز استفاده کرد: «هر فرد یک ستاد.»
این اقدامات ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان باعث شد که خانواده میرحسین موسوی بارها اعتراض خود نشان دهند.
«محمد فاضلیکیا»، همسر «نرگس موسوی» و داماد میرحسین، پس از تجمع هواداران پزشکیان در ورزشگاه شیرودی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «مسوولیت حضور در انتخابات با فرض هر نتیجهای با عاملین آن است.» او اضافه کرد: «اخلاق و انصاف حکم میکند استفاده ابزاری از نام میرحسین موسوی متوقف شود.»
درحالی تجمع ۳تیر۱۴۰۳ هواداران مسعود پزشکیان در ورزشگاه شیرودی زیر سایه جنبش سبز و شخص میرحسین موسوی برگزار میشد، که اصلاحطلبان یک بار با وعده «رفع حصر» در سال ۱۳۹۲ و بار دوم در سال ۱۳۹۶، برای دولت حسن روحانی از مردم طلب رای و حمایت کرده بودند. البته در آن دو دوره از انتخابات، شخص حسن روحانی نیز وعده رفع حصر را داده بود، اما امسال مسعود پزشکیان بدون هیچ اشارهای به حصر چهارده ساله میرحسین موسوی و «زهرا رهنورد»، از نام آنان، شعارهای کمپین آنان و … استفاده میکند.
پیشتر نیز هواداران مسعود پزشکیان، «شایعه» حمایت میرحسین موسوی از رهبران در حصر جنبش سبز را منتشر کرده بودند. نرگس موسوی، دختر میرحسین موسوی در رابطه با این شایعه در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام ضمن انتشار پوستر «دروغ ممنوع»، نوشته بود: «همچنان دروغ ممنوع.»
وبسایت «کلمه» نیز در اطلاعیهای تاکید کرده بود: «باتوجه به انتشار اخبار و نقل قولهایی در برخی منابع و محافل، هرگونه اعلام موضعی از سوی زهرا رهنورد و میرحسین موسوی درباره انتخابات، تنها درصورتی معتبر است که در کلمه منتشر شود. سال گذشته نیز در حوالی انتخابات مجلس، اخباری منتشر شده بود که همان زمان در یادداشتی تکذیب شد.»
تا این لحظه، کمپین انتخاباتی مسعود پزشکیان به این اعتراضات واکنشی نشان نداده است.
مانور اصلاح طلبان برای مصادره «زن، زندگی، آزادی»
از اولین روزهای تشکیل ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان، اعضای ستاد او از شعارها و ترانههای اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» استفاده کردند.
شعار اصلی ستاد پزشکیان «برای یک زندگی معمولی…» بود که روی پوسترهای او نیز چاپ شد. ستادهای این نامزد انتخابات پیش رو، بارها از ترانه «برای…»، اثر «شروین حاجیپور» نیز استفاده کردند.
حاجیپور در مهر۱۴۰۱ پس از جانباختن «مهسا (ژینا) امینی» در بازداشت گشت ارشاد و در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران، ترانه اعتراضی «برای…» را براساس توییتهای اعتراضی کاربران فارسیزبان با مطلع «برای…» ساخت.
ویدیو این ترانه تنها در صفحه شخصی او در اینستاگرام در طی سه روز، باوجود محدودیتهای فیلترینگ، نزدیک به ۴۰ میلیون بازدید را به ثبت رساند. این ترانه در همان روزهای نخست انتشار، با استقبال عمومی روبهرو، و به یکی از نمادهای اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» تبدیل شد. او برای این اثر خود، برنده بهترین ترانه تاثیرگذار در تغییرات اجتماعی در شصت و پنجمین دور از جوایز «گرمی» شد.
شروین حاجیپور پس از انتشار گسترده ترانه «برای…» در مهر۱۴۰۱ بازداشت و بهاتهام «تبلیغ علیه نظام» به هشت ماه حبس و بابت اتهام «تحریک مردم به اغتشاشات به قصد برهم زدن امنیت کشور»، به سه سال حبس محکوم شد.
استفاده ستادهای مسعود پزشکیان از این ترانه خشم کاربران شبکههای اجتماعی را در پی داشت.
همچنین وکیل شروین حاجیپور، خواننده معترض که برای خواندن آهنگ «برای» به حبس و مجازاتهای تکمیلی محکوم شد، در نامهای به رییس قوهقضاییه، از پخش این آهنگ در ستادهای انتخاباتی اعلام «شگفتی» کرد.
«مجید کاوه»، وکیل آقای حاجیپور، ۲تیر در نامهای به «غلامحسین محسنی اژهای»، با اشاره به محکومیتهای موکلش بهدلیل خواندن این ترانه نوشت: «چگونه ممکن است یک آهنگ در مهرماه ۱۴۰۱ فعالیت تبلیغی علیه نظام و اغواکننده مردم برای جنگ و کشتار باشد، اما ۲۱ ماه بعد همین آهنگ ترغیبکننده مردم به حضور حداکثری در پای صندوق رای.»
آقای کاوه در این نامه با بیان اینکه موکلش بهدلیل تولید این قطعه «تحت پیگرد قضایی قرار گرفته»، گفت که ستادهای انتخاباتی برخی کاندیداهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری نهتنها آهنگ «برای» را پخش میکنند، بلکه «این آهنگ نیز شعار انتخاباتی کاندیدای انتخابات هم شده است.»
مجید کاوه در ادامه با درخواست «نقض حکم محکومیت» و «صدور حکم برائت» برای شروین حاجیزاده ،به رییس قوهقضاییه یادآور شد که پرونده این خواننده معترض در دادگاه تجدیدنظر درحالی بلاتکلیف مانده که «پرونده مزبور بدون هیچ شک و ابهامی مشمول فرمان عفو بهمنماه ۱۴۰۱» است.
در تجمع ۳تیر ورزشگاه شیرودی، همچنین از یکی دیگر از سرودهای اعتراضات پاییز و زمستان ۱۴۰۳ نیز استفاده شد؛ سرود «سفر چرا بمان و پس بگیر… .» همخوانی این سرود در جریان اعتراضات توسط دانشجویان دانشگاه شریف بازتاب فراوانی یافت.
در ورزشگاه شیرودی، «علی شریفی زارچی»، استاد اخراجی دانشگاه شریف و رییس کمیته علمی المپیاد جهانی کامپیوتر با اشاره به این سرود از شهروندان خواست تا در انتخابات پیش رو به پزشکیان رای بدهند تا «ایران را پس بگیرند.»
کمپین مسعود پزشکیان درحالی از نمادهای اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» استفاده میکند که هیچکدام از خواستهای آن جنبش اجتماعی ازجمله حق انتخاب آزادانه نوع پوشش را به رسمیت نمیشناسد و شخص پزشکیان در سومین مناظره انتخاباتی خود نیز گفته بود: «اگر اشکالی هست، دختران و زنان ایران را ما تربیت کردیم؛ بهجای نقد خودمان به آنها میتازیم.» این سخنان پزشکیان با خشم افکار عمومی مواجه شد. او همچنین ادامه تاکید کرده بود: «باید آموزش دختران را از مدرسه و مهدکودک شروع کنیم.»
براساس گزارشهای رسیده، ماموران انتظامات ستاد پزشکیان به زنانی که برای کمپین او قصد ورود به ورزشگاه شیرودی را داشتهاند، تذکر حجاب داده و مانع ورود زنان بدون حجاب به ورزشگاه شدهاند.
تلاش برای مصادره «جانباختگان هواپیمایی اوکراینی»
پزشکیان روز ۲تیر۱۴۰۳ در سفر به سنندج، مرکز استان کردستان، بر مزار «آروین مرتب» و «آیدا فرزانه»، از جانباختگان هواپیمای اوکراینی حاضر شد.
این نامزد انتخابات پیشتر در سفر به اصفهان بههمراه «محمدجواد ظریف»، بر مزار دو تن دیگر از جانباختگان این پرواز در آرامستان اصفهان نیز حاضر شده بود.
پرواز پیاس-۷۵۲ هواپیمایی اوکراین اینترنشنال، بامداد چهارشنبه ۱۸دی۱۳۹۸، دقایقی پس از پرواز هدف موشکهای سپاه پاسداران قرار گرفت و همه ۱۷۶ سرنشین آن همراه با یک جنین، کشته شدند.
جمهوری اسلامی دلیل سرنگونی این هواپیمای مسافربری را خطای انسانی عنوان کرده و تاکنون از دادن پاسخ به سوالها و ابهامهای دادخواهان پرونده و کشورهایی که شهروندانشان با شلیک موشکهای سپاه پاسداران کشته شدند، خودداری کرده است.
پیشتر فایل صوتی از محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه دولت سیزدهم منتشر شده بود که در آن برای «علاج» کردن شلیک دو موشک به هواپیمای مسافربری، اعلام آمادگی کرده بود.
در واکنش به این اقدام ستاد انتخاباتی پزشکیان، آرمین مرتب، برادر آروین مرتب، از کشتهشدگان هواپیمای اوکراینی، به حضور مسعود پزشکیان نامزد انتخابات ریاستجمهوری بر مزار برادرش اعتراض کرد و در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بیش از این خاطر ما خانوادههای پرواز را پریشان نکنید و از عزیزان ما برای مقاصد سیاسیتان سواستفاده نکنید.»
«البرز صادقی»، از دیگر اعضای خانوادههای قربانیان هواپیمای اوکراینی، خطاب به پزشکیان نوشت: «شما غلط کردید سر خاک آروین و آیدا رفتید! زهی خیال باطل! مردم ما دیگر آگاه شدهاند و خوب شما و امثال شما را میشناسند و در روز انتخابات فرمایشی بار دیگر به شما نشان خواهند داد که دیگر شما و جمهوری اسلامیتان را نمیخواهند.»
انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز پیاس۷۵۲ نیز در بیانیهای، حضور ظریف بر سر مزار عزیزانشان را «وقیحانه» خواند.
در این بیانیه آمده است: «جواد ظریف یکی از عوامل لاپوشانی جنایت هجدهم دیماه ۱۳۹۸ است و سر زدن هرکدام از عاملین و آمرین جنایت ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ به مزار عزیزان ما، بار دیگر نشان میدهد وقاحت مقامات جمهوری اسلامی مرزی ندارد. جواد ظریف و سایر عوامل سرنگون کردن پرواز پیاس ۷۵۲ از حاجیزاده تا سلامی و از اپراتور تا خامنهای، باید در دادگاهی عادلانه محاکمه شوند. آن روز خواهد رسید.»
ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان تا این لحظه، به این انتقادات پاسخی نداده است.
فارغ از اینکه نتیجه انتخابات ریاستجمهوری ۸تیر۱۴۰۳ پیروزی اصلاحطلبان باشد یا خیر، «مصرف» کردن جنبشهای اجتماعی، فارغ از نسبتشان با شعارها و خواستهای این جناح سیاسی، برای آنها پیامدهای فراوانی خواهد داشت؛ از جمله بیاعتباری و خارج شدن از دایره مرجعیت اجتماعی و سیاسی.
منبع : ایران وایر