محمدباقر قالیباف نوبت دوم سخنانش را با پرسش دوباره از پزشکیان آغاز کرد و خواست او درباره سیاست خارجی موردنظر دولت احتمالی خود توضیح دهد.

آقای قالیباف با اشاره به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران گفت که با رفع تحریم از مواردی مانند بیمه و کشتی‌رانی ایران، «ما هم آن را برمی‌گردانیم.»

او گفت که درباره میزان روابط ایران با کشورهای «نوظهور» حوزه اورآسیا، در داخل دچار «اختلاف میان‌دستگاهی هستیم.»

آقای قالیباف دوباره با اشاره به نقشه کریدور هوایی پروازهای منطقه گفت که ایران را «دور زده‌اند» و از درآمد عظیمی که ظرف یک‌ ساعت قابل حل است، محروم کرده‌اند.

خطوط هوایی طبق قوانین جهانی بر اساس وزن هواپیما و مسافت پرواز در حریم هوایی طبق ضریبی به کشورهای مسیر پروازی، پول پرداخت می‌کنند.

در روزهای گذشته نامزدها با شرکت در برنامه‌های تلویزیونی و نشست‌های تبلیغاتی کارزارهای انتخاباتی خود را ادامه دادند.

محمد جواد ظریف در چند روز گذشته به شهرهای مختلف سفر کرده و در حمایت از مسعود پزشکیان سخنرانی می‌کند.

مصطفی پورمحمدی، در مصاحبه‌ای که امروز منتشر شد از سابقه‌اش در دستگاه قضائی و نقش خود در اعدام‌های گسترده، به‌خصوص اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ دفاع کرد.

همایش انتخاباتی سعید جلیلی عصر امروز میدان امام حسین تهران برگزار شد.

علیرضا زاکانی امروز در برنامه‌ای با عنوان «اجتماع تلاشگران عرصه تولید و کارآفرینی» گفت: «مردم به هر کسی که رای دهند قابل قبول است.»

وعده‌های اقتصادی قاضی‌زاده هاشمی در روزهای گذشته بسیار واکنش‌برانگیز بوده است.

حسین بهمن آبادی، نماینده محمد باقر قالیباف به شبکه المیادین گفت: «نامزدهای اصولگرا در نهایت توافق خواهند کرد و این توافق بعد از مناظرات انجام خواهد گرفت.»

علیرضا زاکانی گفت «حصار سیاه‌نمایی» علیه ایران باید شکسته شود. او گفت ایرانیان خارج از کشور می‌توانند در این خصوص نقش مهمی بازی کنند.

آقای زاکانی کلیاتی درباره جایگاه ایران در منطقه و ارزش‌های مبنایی جمهوری اسلامی مطرح کرد.

سعید جلیلی گفت یک اشکال در سیاست خارجی «این است که شما فقط بر دو سه کشوری تمرکز کنید که بیشترین اختلاف را با شما دارند. باید تمام دنیا را ببینید.»

آقای جلیلی گفت باید از اشتراکات با دیگر کشورها و همین طور از اختلاف دیگر کشورها با هم استفاده کرد.

او گفت اختلاف روسیه با اروپا باعث رشد صادرات صیفی‌جات ایران به روسیه شده است.

سعید جلیلی گفت هر سفارتخانه‌ ایران باید به یک پایگاه ارزآوری تبدیل شود.

آقای جلیلی نمونه‌هایی از صادرات به کشورهای آمریکای لاتین را به عنوان سابقه خود در افزایش تجارت ایران بیان کرد.

مصطفی پورمحمدی سخنانش را با ضرورت افزایش مشارکت مردم آغاز کرد و گفت نظرسنجی‌ها افزایشی را نشان نمی‌دهند و حس‌وحالی در فضای انتخاباتی دیده نمی‌شود. او انتخابات را «ناموس سیاسی» کشور خواند و به تلاش‌هایش درباره تسهیل تصویب قانون انتخابات که هنوز بلاتکلیف مانده، اشاره کرد.

آقای پورمحمدی با اشاره به ردصلاحیت شدن آقایان لاریجانی، جهانگیری و حسینی گفت که این مساله «دغدغه» جامعه شده است. او گفت که نباید قوانین و تایید صلاحیت‌ها «شناور» باشد.

او درباره خودش و سایر نامزدها گفت که هیچکدام از آنها «نماینده جریان سیاسی مشخصی» نیستند و هر کدام «برنامه خودشان را دارند.»

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با اشاره به رسیدن «شکایت‌های مردمی» به او درباره ضرورت دفاع از کارنامه دولت ابراهیم رئیسی به مصداق‌هایی از جمله «بهبود جایگاه ایران در منطقه» اشاره کرد و بر «مدیریت روابط با افغانستان و حکومت طالبان» تاکید کرد.

آقای قاضی‌زاده هاشمی اصلاح‌طلبان را متهم کرد که هر بار در قدرت بودند ایران را به آستانه جنگ بردند و امنیت ملی را تضعیف کردند.

او با ستایش حمله پهپادی و موشکی به اسرائیل در قالب عملیات «وعده صادق» گفت که در دوره ابراهیم رئیسی «سایه جنگ از سر ایران دور شد.»

او سپس به موضوع روابط ایران و کشورهای منطقه از جمله قطع رابطه بحرین و جیبوتی با ایران اشاره کرد.

این دو کشور در پی حمله به سفارت و کنسولگری عربستان سعودی در تهران و مشهد، روابط خود را با ایران قطع کرده بودند.

آقای قاضی‌زاده هاشمی آزادی اسدالله اسدی و حمید نوری را هم به عنوان دستاوردهای دولت ابراهیم رئیسی در سیاست خارجی ستود.

مسعود پزشکیان با ارجاع به آموزه‌های اسلامی گفت باید «به عموم مردم توجه کنیم.»

آقای پزشکیان گفت اصولگرایان به دنبال آن هستند که به هر حال برجام را اجرایی کنند.

او گفت مزیت‌های اقتصادی ایران بخش نفت و گاز، گردشگری و همچنین موقعیت جغرافیایی است که ایران می‌تواند از آن برای تجارت استفاده کند.

آقای پزشکیان سیاست ابراهیم رئیسی برای مصالحه با همسایگان و همچنین شرکت در مذاکرات احیای برجام را ستود.

او ابراز امیدواری کرد که ایران سهم خود را از بازارهای جهانی از طریق گفتگو با همسایگان و وحدت در داخل احیا کند.

محمدباقر قالیباف در توضیح رویکرد خود در سیاست خارجی گفت به «ایجاد اجماع» نیاز دارد.

آقای قالیباف گفت ایران هم‌اکنون در سیاست خارجی «ده‌ها پرونده باز» دارد و «اولویت اول ما این است که پرونده بازی نداشته باشیم.»

او گفت: «هر توافقی که انتفاع اقتصادی داشته باشد به طور گام به گام اجرا می‌کنیم.»

آقای قالیباف به برنامه‌های تبلیغاتی مسعود پزشکیان انتقاد کرد و او و مشاورانش را متهم کرد با جهت‌گیری خود باعث چنددستگی در میان مردم و گروه‌های درون حاکمیت می‌شوند.

مناظره تلویزیونی چهارم نامزدهای مورد تایید شورای نگهبان آغاز شد.

در آغاز برنامه مناظره سرود جمهوری اسلامی ایران پخش شد و شش نامزد به احترام آن ایستادند.

پس از آن هم قرآن خوانده شد.

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی مانند مناظره‌های قبلی پیراهنی سیاه پوشیده است.

مصطفی پورمحمدی که نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران است در گفت‌وگویی جنجالی که به تازگی از او منتشر شده، ماجرای دیدار اعضای گروه معروف به «هیئت مرگ» را در تابستان ۱۳۶۷ با آیت‌الله منتظری، اینطور تعریف کرده: «وقتی قرار شد همین هیئت نزد آقای منتظری (قائم‌مقام وقت رهبری) برویم، آنجا ایستاده بودیم، آقای منتظری رو به یکی از جماعت ما کرد و گفت: «اگر این پورمحمدی را بچه خوبی نمی‌دانستم، اینجا راهتان نمی‌دادم… اما (اعدام‌ها) پروژه جمهوری اسلامی بود».

فایل صدای مکالمات آن جلسه چند سال پیش منتشر شد. یکی از نکاتی که در این فایل جلب توجه می‌کرد، این بود که هیچ یک از اعضای هیئت، حاضر نشده بودند از حکم آیت الله روح‌الله خمینی، رهبر وقت مبنی بر اعدام زندانیان «بر سر موضع» دفاع کنند.

آقای پورمحمدی در آن جلسه به آقای منتظری گفته بود: «ما که عرضه نداشتیم جلوی حکم را بگیریم، تلاشمون این بود که جلوی تندروی را بگیریم». او در مصاحبه تازه هم این ادعا را تکرار کرده است.

جالب است که هنوز هم در جمهوری اسلامی، خیلی مقام‌ها نه می‌خواهند مسئولیت سیاست‌ها را بپذیرند و نه حاضرند با خواسته‌های رهبر و «پروژه‌های جمهوری اسلامی» مخالفت کند.

وقتی آیت‌الله علی خامنه‌ای مدتی پس از پایان اعتراضات جنبش «زن، زندگی، آزادی» دستور برخورد با زنان بدون حجاب را صادر کرد، هیچ مقامی زبان به انتقاد باز نکرد. اما حالا که پای انتخابات در میان است، نه طرح حجاب‌بان مترو مدعی‌ای دارد، نه طرح «نور» مدافعی! اکنون همه از لزوم برخورد محترمانه با زنان حرف می‌زنند و مخالف خشونتند. فیلترینگ اینترنت هم پدر و مادر ندارد، ظاهرا از زیر بته به عمل آمده است.

در مناظره اقتصادی، همه نامزدها از «تحریم‌های ظالمانه» می‌نالیدند و حداکثر، رقیبشان سعید جلیلی را سرزنش می‌کردند که در دوره حضور او در شورای‌عالی امنیت ملی، خوب مذاکره نکرد و چند قطعنامه شورای امنیت علیه ایران صادر شد. هیچ کس نمی‌گوید که تعیین کننده اصلی سیاست خارجی و هسته‌ای حکومت کیست. و هیچ کس هم، دست کم در مقام نامزد انتخابات، حاضر نیست که از «پروژه» نظام واقعا دفاع کند.

دفتر حسن روحانی برای سومین بار نامه‌ای به صدا و سیما نوشته و خواهان فرصتی برای پاسخگویی به اتهام‌های مطرح‌شده در مناظره‌ها شده است.

دفتر آقای روحانی خطاب به کمیسیون بررسی تبلیغات انتخاباتی نوشته است که «آیا نام بردن و نمایش عکس، انتساب ادعاهای خلاف واقع به رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم، کاربرد عباراتی چون دوران سیاه و اسفناک برای دولت تدبیر و امید، دروغ و تهمت‌ درباره منتسبین ایشان و… از نظر آن کمیسیون مصداق توهین و هتک ‌حرمت نیست؟»

در سه مناظره پیشین نامزدهای اصولگرا، به ویژه علیرضا زاکانی، به تندی از حسن روحانی و سیاست‌هایش انتقاد کرده‌اند.

تلویزیون ایران می‌گوید به افرادی که در مناظره‌ها مورد اتهام یا توهین قرار بگیرند فرصت پاسخگویی می‌دهد.

به گفته دبیر ستاد انتخابات صدا و سیما قرار است عباس آخوندی و جواد ساداتی‌نژاد فایلی ویدیویی برای دفاع از خود بفرستند که پخش شود.

به گفته محمدصالح مفتاح درخواست حسن روحانی و محمود احمدی‌نژاد پذیرفته نشده، چرا که «نامه اعتراضشان کلی است و به طور مشخص ذکر نکردند توقعشان از صداوسیما چیست.»

احمدرضا حائری، زندانی سیاسی و فعال حقوق بشر در یادداشتی از تحریم انتخابات دفاع کرده و اصلاح‌طلبان را به نقد کشیده است.

آقای حائری مشارکت پایین در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی را به عنوان یک «نه باشکوه» توصیف کرده است.

او در نامه‌ای که نسخه‌ای از آن به بی‌بی‌سی فارسی رسیده است از اصلاح‌طلبان و هواداران مسعود پزشکیان که شعارشان «برای ایران» است، خواست که «با مردم ستمدیده و آگاه ایران صادق باشند.»

این زندانی سیاسی که در زندان قزل‌حصار در نزدیکی کرج زندانی است خطاب به اصلاح‌طلبان گفته است که دعوت آنها برای مشارکت مردم در انتخابات، به معنی مشروعیت دادن دوباره به «غاصبان آزادی» است.

آقای حائری نوشته که «مردم خود می‌دانند که قدرت حاکمه در جمهوری اسلامی رای مردم را فقط به عنوان زینت المجالس حاکمیت استبداد دینی‌ می‌خواهند و رئیس‌جمهور در ساختار تحت امر ایشان تنها نقش تدارکاتچی برای اجرای اوامر را دارد.»

احمدرضا حائری طی سال‌های اخیر بارها در ایران زندانی شده است و آخرین بار اردیبهشت سال گذشته به زندان افتاد.

این فعال سیاسی می‌گوید که مردم ایران از سال ۷۶ تا سال ۹۶ از ترس و استیصال برای ایجاد تغییر پای صندوق رای می‌رفتند،‌ حضوری که به ارزیابی او هیچ دستاورد پایداری برای آنها نداشت است.

او در نامه خود از تجربه و مشاهداتش از شکنجه در زندان‌های جمهوری اسلامی نوشته و به سرنوشت لایحه پیوستن جمهوری اسلامی به «کنوانسیون منع شکنجه» که در دوران اصلاحات در مجلس ششم تصویب شده بود اشاره کرد و افزود که این سرنوشت این لایحه نشان می‌دهد که مشی اصلاح‌طلبی دستاوردی نداشته و حتی نتوانست مانع از شکنجه زندانیان سیاسی شود.

مصطفی پورمحمدی، یکی از شش نامزد مورد تایید شورای نگهبان، در مصاحبه‌ای از سابقه‌اش در دستگاه قضائی و نقش خود در اعدام‌های گسترده، به‌خصوص اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ دفاع کرد.

آقای پورمحمدی در مصاحبه‌ای با میلاد دخانچی گفت که انتخاب او برای عضویت در هیئت مسئول اعدام‌ها برای جلوگیری از تندروی بود.

او همچنین مدعی شده است که بسیاری با حکم او عفو شدند.

مصطفی پورمحمدی گفت فهرستی از عفوشدگان موردنظرش را پیش آیت‌الله حسینعلی منتظری می‌برده است.

آقای منتظری در جلسه‌ای با آقای پورمحمدی و دیگران به آنها گفته بود که تاریخ از آنان به عنوان «بزرگترین جنایتکاران» یاد خواهد کرد.

سخنگوی ستاد انتخابات کشور در ایران می‌گوید: «کانادا اعلام کرد مجوز انتخابات در این کشور از ناحیه دولت مربوطه صادر نشده است و بنابراین انتخابات ریاست جمهوری در این کشور برگزار نخواهد شد.»

آقای اسلامی در خصوص رای‌گیری از ایرانیان خارج از کشور در دو کشور کانادا و آمریکا گفت: «وزارت امور خارجه مسئول برگزاری انتخابات در خارج از کشور است و در آمریکا صندوق رای پیش‌بینی شده تا فرایند اخذ رای از نمایندگی‌های سفارت ایران انجام شود و رای‌گیری هم به صورت حضوری خواهد بود.»

محسن اسلامی تعداد کل مراکز رای‌گیری برای ایرانیان خارج از کشور را ۳۳۴ شعبه اعلام کرد.

امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، می‌گوید فردی که به ریاست جمهوری می‌رسد باید سابقه «مدیر اجرایی قوی» داشته باشد.

آقای حاجی‌زاده منظورش را روشن نکرده است که چه کسی را مصداق مدیر اجرایی قوی به حساب می‌آورد، اما تاکید کرده است که مقام ریاست جمهوری جای «آزمون و خطا نیست.»

مطابق قوانین ایران نظامیان اجازه مداخله در سیاست را ندارند، اما فرماندهان سپاه از طرف دست کم دو رئیس جمهور سابق متهم شده‌اند که از منابعشان برای فعالیت سیاسی استفاده می‌کنند.

جبهه پایداری با صدور بیانیه‌ای سعید جلیلی را به عنوان «نامزد اصلح» این حزب معرفی کرد.

در این بیانیه گفته شده است که جبهه پایداری پس از بررسی‌های گسترده سعید جلیلی را «نامزد اصلح برای مسئولیت خطیر چهاردهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران می‌داند.»

جبهه پایداری همچنین در این بیانیه با مقایسه سیاست‌های دولت حسن روحانی و ابراهیم رئیسی گفت: «دولت سیزدهم، دولتی بود که پس از نزدیک به یک دهه استقرار، گفتمانی که تمام زندگی مردم و شرایط کشور را به غرب وابسته کرده بود و با این استدلال موجب آسیب‌پذیری جدی در اقتصاد، تولید، اشتغال و معیشت مردم در دهه نود شد، توانست بسیاری از آسیب‌ها را جبران کند.»

این بیانیه در نهایت می‌گوید «جبهه پایداری به تصمیم نهایی ملت ایران با همه وجود احترام خواهد نهاد.»

انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام، جمعه ۸ تیر برگزار می‌شود و تبلیغات و همایش‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست‌ جمهوری ایران تا هشت صبح روز پنج‌شنبه ادامه خواهد داشت.

سعید جلیلی؛ از ناکامی هسته‌ای تا دولت در سایه

پس از اعتراض عباس آخوندی، وزیر پیشین مسکن و شهرسازی، ستاد انتخابات صدا و سیما به او «۳۰ تا ۴۵ ثانیه» فرصت داد که در ویدئویی ضبط شده به علیرضا زاکانی،‌ شهردار تهران و کاندیدای ریاست جمهوری پاسخ دهد.

در نامه ستاد انتخابات صدا و سیما تاکید شده است که این ویدئو پس از «تایید» پخش خواهد شد.

علیرضا زاکانی در مناظره تلویزیونی دوم، دوره هشت ساله ریاست جمهوری حسن روحانی را دورانی «سیاه» خوانده بود که کشور را «به باد» داد.

او همچنین معضل وخیم مسکن در ایران را به سیاست‌های عباس آخوندی نسبت داد.

اظهارات آقای زاکانی با اعتراض شدید حسن روحانی و آقای آخوندی روبه‌رو شد. آقای آخوندی در نامه ای به رئیس سازمان صدا و سیما نوشت که در مناظره ۳۱ خرداد ماه (مناظره دوم) «آقای زاکانی دو بار مطالب نادرستی را به اینجانب نسبت داده است.»

صدا و سیمای جمهوری اسلامی پیشتر اعلام کرده که به افرادی که نامشان در مناظره‌ها مطرح می‌شود،‌ فرصت پاسخگویی می‌دهد.