بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، روزانه تا سه هزار افغان که برخی از آن‌ها حتی متولد ایران هستند به وطنشان باز می‌گردند.

عبد‌الغنی قاضی‌زاده، مسئول ثبت‌نام افغان‌های اخراج شده برای ورود به افغانستان در شهر مرزی اسلام قلعه گفت: «پناهجویان با شکنجه سهمگین روحی و روانی روبرو می‌شوند.»

بسیاری از افغان‌های بازگشته یا به صورت غیرقانونی وارد ایران شده بودند و یا مهلت ویزایشان به سر رسیده است. نزدیک به ۹۰ درصد از آن‌ها از ایران اخراج شدند و بقیه نیز به صورت داوطلبانه بازگشته‌اند.

به گفته آقای قاضی‌زاده، نرخ اخراج‌ها «در شش ماهه اخیر» افزایش یافته است.

او گفت: «به آن‌ها هشدار دادند که باید ظرف یک هفته از ایران خارج شوند. در غیر این صورت افراد بالای ۱۸ سال باید ۱۰۰ میلیون تومان (معادل دو هزار و ۳۷۵ دلار) در بانک سپرده‌گذاری کنند. دلیل بازگشت داوطلبانه مردم به افغانستان همین است.»

رجعت‌‌کنندگان را مقام‌های طالبان ثبت‌نام و ماموران سازمان بین المللی مهاجرت معاینه می‌کنند و اگر همراه خانواده بازگشته باشند ۲۰۰۰ افغانی (۲۹ دلار) دریافت می‌کنند. آن‌ها که تنها بازگشته‌اند پولی نمی‌گیرند.

خصومت فزاینده

رمضان عزیزی ۳۶ ساله که همراه با همسر و سه فرزندش در قرارگاه مرزی اسلام قلعه منتظر ثبت‌نام و بازگشت به افغانستان است، گفت که در سال ۲۰۲۳ با برداخت هزار و ۲۲۰ دلار به قاچاقچی به ایران رفتند اما درگیر خصومت فزاینده ایرانیان با افغان‌ها شدند. او مدعی است که ایرانیان افغان‌ها را دلیل افزایش نرخ بی‌کاری و قیمت‌ها و همچنین جرم و جنایت می‌دانند.

آقای عزیزی که به عنوان کارگر ساختمان در ایران فعالیت می‌کرد، گفت: «صاحبخانه چون خانه را به ما اجاره داده بود، مجبور به پرداخت جریمه شد. آن‌ها وسایل ما را از پنجره به بیرون انداختند. مقامات به گفتند که وسایلمان را جمع کنیم و ما هم این کار را کردیم. بعد هم ما را به یک اردوگاه نظامی منتقل کردند تا فرآیند اخراجمان طی شود.»

او گفت که خانواده‌اش همراه با دو تا سه هزار افغان دیگر شش روز را در فضای تنگ آن اردوگاه نظامی سپری کردند.

آقای عزیزی افزود: «مستاصل شده بودیم. نه آبی و نه غذایی.»

باتوم‌های آهنین

اشک‌های فاضله قادری ۲۶ ساله با یادآوری مشقت‌هایی که همراه با همسرش در اردوگاه نظامی در کرج تحمل کردند، جاری شد. او گفت: «نگهبانان برای شش یا هفت روز ما را با باتوم‌های فلزی به باد کتک گرفتند. برایشان مرد و زن هیچ فرقی نمی‌کرد.»

خانم قادری افزود: «دیدم که یک مرد افغان در این ضرب و شتم‌‌ها جان سپرد و آن‌ها با فحش به او می‌گفتند که به خانه برگردد.»

او همچنین گفت که چند استخوان‌ همسرش نیز در جریان همین خشونت‌ها شکسته است.

فاضله قادری و شوهرش چهار سال پیش با پرداخت پول به قاچاقچی به ایران رفتند و به عنوان کارگر مزرعه در قزوین مشغول به کار شدند. زندگی جدیدشان خوب پیش می‌رفت تا این که خانم قادری به دلیل حساسیت شدید برای ۱۲ روز در بیمارستان بستری شد و نیاز به عمل جراحی داشت.

او گفت: «ما ۱۲۰۰ دلار برای جراحی به پزشک پرداخت کردیم و آن‌ها گفتند که روز بعد عمل انجام می‌شود. وقتی بازگشتیم، ماموران امنیتی ما را بازداشت کردند. آپارتمان سه خوابه ما پر از وسایل بود و هیچ کدام را نتواستیم با خودمان بیاوریم. ۵۰ میلیون تومان هم به صاحبخانه پیش‌پرداخت داده بودیم که آن را هم مثل پیش‌پرداخت پزشک نتوانستیم پس بگیریم.»

آن‌ها اکنون هیچ پولی برای بازگشت به خانه‌شان در ولایت «تخار» در شمال شرق افغانستان ندارند.

عبدالبصیر، کارگر روزمزد ۲۹ ساله گفت که اگرچه پاسپورت و ویزای معتبر داشته، اما در محل کار بازداشت و از ایران اخراج شده است.

او گفت: «همانطور که پاسپورت همراهم بود برای ۱۰ روز به اردوگاه نظامی در کرج منتقل شدم. کدام دولتی چنین کاری می‌کند؟»

او افزود که با دستان و پاهای بسته همراه با ۷۰ تا ۸۰ نفر دیگر ایستاده در اتوبوسی به اردوگاه منتقل شده است و زمانی که به آنجا رسید، آن‌قدر کتک خورده بود که نمی‌توانست روی پای خود بایستد.

عبدالبصیر گفت که برخی دست و پایشان شکسته بود و برخی هم شاید مرده بودند. زنان، کودکان و افراد مسن هم آنجا حضور داشتند.

او گفت: «افرادی را که [ماموران] می‌بردند، دیگر نمی‌دیدیم.»

عبدالبصیر همچنین ادعا کرد که مقامات امنیتی پاسپورت‌های افغان و مجوز‌های اقامت معتبر را پاره می‌کردند.

آقای قاضی‌زاده گفت که نزدیک به ۷۰ درصد از پناهجویان بدون مدارک ایرانی بازگردانده می‌شوند.

امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان روز پنجشنبه از تهران خواست تا در برخورد با پناهجویان افغان «که به توسعه ایران کمک کردند» با صعه صدر و شکیبایی برخورد کنند.

مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران در نشست مطبوعاتی گفت که ایران در حال بازگرداندن مهاجران غیرقانونی «به شیوه‌ای محترمانه» است.

ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس جمهوری اسلامی ایران نیز اوایل ماه جاری اعلام کرد که پلیس قصد دارد «بیش از دو میلیون مهاجر غیرقانونی را به زودی اخراج کند.»

به گزارش خبرگزاری ایرنا، افغان‌ها بیش از ۹۰ درصد از اتباع خارجی مقیم ایران را تشکیل می‌دهند و بیشتر آن‌ها بدون مدارک هویتی وارد کشور می‌شوند.

بنابر تصاویر منشر شده در شبکه‌های اجتماعی برخی نانوایی‌های ایران از فروش نان به اتباع افغانستان خودداری می‌کنند.

فاضله قادری گفت که دو ماه است که قادر به خرید نان نبوده است. او گفت: «برای آن‌ها افغان به اندازه یک سگ هم ارزش ندارد.»