علیرضا رئیسی؛ معاون بهداشت وزارت بهداشت در یادداشتی، ضمن گرامیداشت روز جهانی بهداشت محیط، بر لزوم تدوین سند سازگاری سلامت در برابر تغییر اقلیم در راستای توسعه فعالیت‌های بهداشت محیط در سطح کشور تأکید کرد که متن آن به‌شرح زیر است:

جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی آن در منطقه خاورمیانه، شرایط آب‌وهوایی خشک و نیمه‌خشک (80 درصد) و ساختار اقتصادی با درآمد متوسط در برابر تغییر اقلیم بسیار آسیب‌پذیر است. کشورمان با یک‌سوم میانگین بارندگی جهانی، 3برابر میانگین جهانی تبخیر، 3برابر میانگین سرانه جهانی بیابان، یک‌سوم متوسط سرانه جهانی جنگل، 7.5 میلیون هکتار نقاط داغ بیابانی، نرخ بالای فرسایش خاک و فراوانی بالای رویدادهای شدید آب‌وهوایی مثل سیل، خشکسالی و آتش‌‌سوزی جنگل‌‌ها در برابر تغییرات اقلیم بسیار آسیب‌‌پذیر است.

دمای کشور در 50 سال گذشته، افزایش یافه است و میانگین سالیانه بارش کاهش یافته است. تغییرات اقلیمی به ‌طور مستقیم با تغییر الگوی آب‌وهوا (گرمای شدید، سیل، طوفان و خشکسالی) و به‌‌طور غیرمستقیم با تغییر کیفیت آب، هوا و غذا بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد.

استرس گرمایی موجب بیماری‌هایی چون بی‌‌حالی، اسهال، حساسیت پوستی، سکته مغزی و مرگ می‌شود. آلودگی هوا موجب افزایش مرگ ناشی از عفونت‌‌های تنفسی، سرطان ریه و بیماری‌های قلبی ـ عروقی می‌شود. همچنین، تغییرات اقلیمی منجر به افزایش بیماری‌های عفونی منتقله از طریق آب، غذا و ناقلین و بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی کرد که حدود 5 میلیون مرگ اضافی بر اثر تغییرات آب‌وهوایی بین سال‌های 2030 تا 2050 میلادی در جهان رخ خواهد داد. بنا به گزارش این سازمان، تغییرات اقلیمی بزرگترین تهدید سلامت عمومی است و می‌تواند دستاوردهای نظام سلامت در 40 سال اخیر کشور را تضعیف نماید، اهمیت موضوع فوق سبب شده است فدراسیون بین‌المللی بهداشت محیط، شعار  “ایجاد جوامع تاب‌آور از طریق کاهش خطر بلایا و تغییر اقلیم و سازگاری با آن‌ها” را برای روز جهانی بهداشت محیط (26 سپتامبر سال 2024 مصادف با پنجم مهرماه امسال) انتخاب نماید. ازآنجایی که نظام سلامت نقش بسیار مهم و حیاتی در تدارک خدمات سلامت مورد نیاز افراد آسیب‌دیده از آب‌وهوای نامطلوب و خطرات ناشی از تغییر اقلیم دارد، باید از سازگاری و تاب‌آوری بالایی نسبت به اثرات تغییر اقلیم برخوردار باشد.

ضمن تبریک این روز به کلیه دست‌اندرکاران حوزه بهداشت محیط کشور اعم از بازرسین پرتلاش، کارشناسان صف و ستاد، دانشجویان، اعضای محترم هیئت علمی دانشگاه‌ها و مدیران این بخش و فعالان بهداشت محیط در بخش خصوصی، درخواست دارم که با توجه به شعار روز جهانی بهداشت محیط و تعهدات بین‌المللی کشور درخصوص تاب‌آوری نظام سلامت در برابر تغییر اقلیم و همچنین لزوم تدوین سند سازگاری سلامت در برابر تغییر اقلیم مطابق بند ت ماده 22 قانون برنامه هفتم توسعه کشور، فعالیت‌های بهداشت محیط در کشور در این راستا توسعه یابد.

ازاین‌رو شایسته است با جلب مشارکت همه‌جانبه سازمان‌ها، تشکل‌ها، ذی‌نفعان و صاحب‌نظران در راستای شعار این روز، در راستای اطلاع‌رسانی شعار به کلیه ذی‌نفعان از جمله مدیران صنایع و اصناف، برگزاری سمینار با حضور مسئولین ذی‌ربط برای گرامیداشت روز جهانی بهداشت محیط، تقدیر شایسته از کارشناسان بهداشت محیط صف و ستاد که تلاش‌های شبانه‌روزی آن‌ها منجر به بهبود شاخص‌های بهداشت محیط در کشور شده است، و انجام اقدامات تبلیغاتی با هماهنگی واحدهای روابط عمومی از جمله تهیه بنر، بیل‌بورد، مصاحبه با رسانه‌های جمعی و درج مطلب در روزنامه‌های محلی و کثیرالانتشار، اقدام شود.