«تقریبا ۲۰۰ کشور جهان در جریان مذاکرات اقلیمی سازمان ملل در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، بعد از کشیده شدن مذاکرات به وقت اضافی، موفق شده‌اند به توافق دست یابند.»

این چند ساعت بعد از آن است که اجلاس به دلیل خروج خشمگین برخی از آسیب‌پذیرترین کشورها از محل مذاکرات، در آستانه فروپاشی قرار گرفته بود.

براساس توافق تازه تا سال ۲۰۳۵ سالانه ۳۰۰ میلیارد دلار در اختیار کشورهای درحال توسعه قرار می‌گیرد.

این درحالی است که کشورهای فقیرتر خواستار یک تریلیون و ۳۰۰ میلیارد دلار کمک برای مقابله با تغییر اقلیم شده بودند.

این توافق در پی دو هفته مذاکرات سخت که یک ماراتن توصیف می‌شود به دست آمد.

درحالی که مذاکرات به صبح یکشنبه کشیده شده بود مختار بابایف، رئیس این مذاکرات موسوم به کاپ، اعلام کرد که متن نهایی بالاخره تصویب شده است.

با اعلام این خبر حاضران از جا پریدند، هورا کشیدند و کف زدند.

این ساعاتی پس از آن بود که نمایندگان ائتلاف جزیره‌–کشورهای کوچک (اِی‌اواس‌آی‌اس) که به دلیل پستی جغرافیایی در معرض خطر رفتن زیر آب قرار دارند، در حرکتی اعتراضی سالن را ترک کردند.

خبرنگاران بی‌بی‌سی در محل می‌گویند که علیرغم همه مشکلات در فرآیند مذاکرات، این یک پیروزی برای کشورهای درحال توسعه است که به اینجا آمدند تا خواستار تعهد تازه و قابل توجه کشورهای توسعه یافته برای کمک به تامین هزینه‌های مقابله با تغییر اقلیم شوند.

جورجینا رانارد، گزارشگر اقلیمی ما در باکو، می‌گوید که بسیاری از کشورها بر این نکته تاکید می‌کنند که این کمک کافی نیست اما این واقعیت که کشورها به مذاکره ادامه دادند تا توافق جوش بخورد یک دستاورد قابل توجه است.

این توافق همچنین موید موافقتنامه مهم سال گذشته است که بر عبور از سوخت‌های فسیلی (زغال، نفت و گاز) تاکید می‌کرد.

بسیاری کشورها نگران بودند که این موضوع در متن نهایی از قلم بیافتد.

هرچند گذر از سوخت‌های فسیلی در سند نهایی مورد بحث قرار گرفته اما صریحا به عبارت «سوخت‌های فسیلی» اشاره نمی‌شود.

به علاوه متن سند به وضوح تشریح می‌کند که «سوخت‌های انتقالی می‌توانند در تسهیل دوره گذار نقش داشته باشند و به اطمینان از امنیت انرژی کمک کنند.»

گاز یکی از سوخت‌هایی است که همواره از آن به عنوان یک سوخت انتقالی یاد شده است.

این بدون شک باعث این نگرانی خواهد شد که برخی کشورها ممکن است از آن به عنوان بهانه‌ای برای ادامه استخراج و سوزاندن گاز بیشتر استفاده کنند.

ساعاتی پیشتر این مذاکرات با تنش همراه شده بود و خبرنگاران حتی احتمال می‌دادند که با بن‌بست مواجه شود.

بعضی از کشورهای در حال توسعه که از مذاکرات مربوط به پیش‌نویس توافقنامه این نشست خارج شده‌‌ بودند، گفتند پولی که کشورهای ثروتمند برای کمک به آنها برای مقابله با گرمایش جهانی پیشنهاد داده‌اند، بسیار کم است.

کشورهای فقیرتر گفتند که مبلغ ۳۰۰ میلیارد دلار هم با آنچه آنها برای مقابله با گرمایش زمین نیاز دارند فاصله زیادی دارد و برای حدود ۵۰۰ میلیارد دلار فشار می‌آوردند.

توافقی بسیار پایین‌تر از حد انتظار کشورهای درحال توسعه

توافق به معنای واقعی در دقیقه نود حاصل شد.

درست در زمانی که تصور می‌شد اجلاس امسال تغییرات اقلیمی بی‌فرجام شود.

ولی توافق با اکراه و انتقاد شدید کشورهای رو به توسعه توام بود.

هدف کشورهای رو به توسعه دریافت سالانه هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار کمک برای مبارزه با عوارض تغییر اقلیم از کشورهای توسعه یافته بود.

آنها فقط توانستند برای سالی ۳۰۰ میلیارد دلار از آن کشورها تعهد بگیرند، آن‌هم تا سال ۲۰۳۵.

اجلاس اقلیمی در باکو با جنجال و امیدهای اندک آغاز شد.

توافق امشب کمکی به بالا بردن امیدها نمی‌کند.

درحال حاضر میزان غلظت کربن در اتمسفر، افزایش دمای زمین و رخدادهای شدید آب‌وهوایی رکورد می‌شکنند.

نشانه‌های خطر همه جا برای حیات بشریت و زمین دیده می‌شود. ولی منافع و دعواهای داخلی بین کشورها همچنان حرف اول را می‌زند.

مبلغ پیش‌نویس قبلی که در روز جمعه ارائه شد سالانه ۲۵۰ میلیارد دلار را تا سال ۲۰۳۵ متعهد می‌شد که بیش از دو برابر هدف قبلی ۱۰۰ میلیارد دلاری تعیین شده در ۱۵ سال پیش بود، اما بسیار کمتر از سالانه ۱ تریلیون دلاری است که کارشناسان می‌گویند لازم است.

متن پیش‌نویس روز جمعه ظاهرا کشورهای در حال توسعه را تشویق می‌کرد که خود نیز برای مقابله با گرمایش زمین پول بدهند این در حالی است که طبق توافقنامه پاریس در سال ۲۰۱۵، تنها کشورهای ثروتمند باید پول بدهند. قبلاً گفته شده بود که این خط قرمز اصلی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است.

این نشست قرار بود یک روز پیش به پایان برسد، اما تمدید شد. مساله بودجه، اصلی‌ترین مانع در دستیابی به توافق بوده است.

اتحادیه اروپا خواستار بررسی سالانه تلاش‌های جهانی برای حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی شده است، اما عربستان سعودی با این امر مخالف بود.

در آخرین تلاش‌ها برای رسیدن به توافق، مختار بابایف، وزیر محیط زیست جمهوری آذربایجان و رئیس این نشست از کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس کاپ ۲۹ خواسته است تا «شکاف باقی مانده» را پر کنند.

او گفت: «چشم‌های دنیا به ما معطوف است، اما زمان به نفع ما نیست و از شما می‌خواهم که اکنون تعامل خود را با یکدیگر افزایش دهید.»

او در سخنرانی افتتاحیه اجلاس هم گفته بود جهان در صورتی که به تغییر اقلیمی واکنشی جدی‌تر نشان ندهد، رو به ویرانی خواهد رفت.

نقل از بی‌بی‌سی فارسی