دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا، که روز سه شنبه نخستین روز کامل کاری خود در کاخ‌سفید را گذراند همچنان سخت مشغول امضای فرمانهای اجرایی است که بسیاری از آنها را در خلال رقابت انتخاباتی خود با کامالا هریس، بارها به هوادارانش وعده داده بود. همزمان برخی از این فرمان‌ها چون لغو حق شهروندی برای نوزادان متولد در خاک آمریکا، با واکنش سریع نهادهای حقوق بشری و مدنی و همچنین دولت‌های ایالتی روبرو شده است. رهبران جهان هم در اظهاراتی مختلف به آغاز دور دوم حضور آقای ترامپ در کاخ سفید واکنش نشان داده و حتی به اظهارات ۲۴ ساعت گذشته او پاسخ داده‌اند.
مهمترین واکنش روز سه شنبه ۲۱ ژانویه – به فرمان اجرایی لغو حق شهروندی خودکار به نوزادان متولد خاک آمریکا، از سوی ائتلافی متشکل از ۱۸ ایالت آمریکا بود که مدعی شدند این فرمان رئیس جمهور جدید آمریکا مغایر قانون اساسی این کشور است.
فرمان اجرایی که روز گذشته آقای ترامپ در همان ساعت نخست ورود به کاخ‌سفید امضاء کرد درصدد است حق شهروندی را از نوزدانی که والدین آنها به طور غیرقانونی در آمریکا هستند و یا ویزای موقت دارند سلب کند.
اما شکایتی که ۱۸ ایالت دموکرات آمریکا به این فرمان اجرایی کرده‌اند بر مبنای متمم ۱۴ قانون اساسی ایالات متحده است که می‌گوید: «تمام کسانی که در ایالات متحده متولد و یا به تابعیت آمریکا درآمده‌اند و شامل قوانین قضایی آن می‌گردند، شهروند ایالت متحده و ایالتی هستند که در آنجا اقامت دارند».
با این حال، در فرمان اجرایی آقای ترامپ دلیل آورده شده که قرائت فعلی از قانون اساسی ناکامل است و آنجا که در نص قانون آمده «شامل قوانین قضایی آن می‌گردند» ناظر بر این است که این افراد باید فرزندان شهروند آمریکایی یا مقیم قانونی و دایمی این کشور باشند.
در صورتی که دادگاه فرمان اجرایی آقای ترامپ را مغایر قانون اساسی بداند او باید برای پیگیری مجدد این فرمان آن را به کنگره ببرد و پیشنهاد تغییر قانون اساسی را طرح کند که در آن صورت باید به رای دو سوم نمایندگان کنگره برسد.
اکثر کارشناسان قانون اساسی و حقوق می‌گویند آقای ترامپ تنها با استناد به صدور یک فرمان اجرایی نمی‌تواند حق شهروندی را از متولدین خاک آمریکا سلب کند.
نیویورک، کالیفرنیا، کانتیکت، کلرادو، دلاوار، هاوایی، مین، مریلند، ماساچوست، میشیگان، مینه‌سوتا، نوادا، نیوجرسی، نیومکزیکو، کارولینای شمالی، رود آیلند، ورمونت و ویسکانسن ایالاتی هستند که در قالب یک ائتلاف شکایت خود را علیه این فرمان اجرایی آقای ترامپ تقدیم دادگاه کرده‌اند.
با این حال، امضای این فرمان اجرایی که ممکن است هرگز به ثمر ننشیند، روز گذشته با کف و سوت بسیار بلند هواداران آقای ترامپ که برای مراسم تحلیف آن حضور پیدا کرده بودند همراه شد و بسیاری از رای‌دهندگان جمهوری‌خواه و محافظه‌کار از آن به گرمی استقبال کردند.
ترامپ در روز دوم چه گفت و واکنشها چه بود؟
آقای ترامپ که از همان شب گذشته و به محض ورود به کاخ‌سفید دوربین‌ها روی میز کار او را مملو از فرمانهای اجرایی آماده امضاء نشان دادند، در روز دوم – سه‌شنبه ۲۱ ژانویه – هم چند سند دیگر را امضا کرد و از طرح‌های بزرگ خود سخن گفت که برخی از خبرسازترین آنها عبارتند از:
سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری دولت برای ایجاد زیرساخت‌های مرتبط با فناوری هوش مصنوعی
وزارت امنیت داخلی آمریکا برخلاف پروتکل‌های دولت جو بایدن، مسیر قانونی برای یورش به مدارس و کلیساها با هدف دستگیری مهاجران غیرقانونی را پیش گرفت
انریکه تاریو، رهبر سابق گروه افراطی راست‌گرای پسران مغرور – پراید بویز – که در پی یورش ششم ژانویه به کنگره آمریکا محاکمه و زندانی شده بود پس از صدور فرمان عفو آقای ترامپ برای حدود ۱۵۰۰ نفر از محکومان آن یورش، امروز از زندان آزاد شد
بسیاری از دیگر چهره‌های برجسته یورش ششم ژانویه ۲۰۲۱ به کنگره هم امروز از مورد عفو قرار گرفتن توسط آقای ترامپ خبر دادند و از آن ابراز خرسندی کردند.
نخست وزیر گرینلند که آقای ترامپ شب گذشته و پس از ورود به کاخ سفید یک بار دیگر از تمایل خود برای انضمام آن به آمریکا سخن گفت، در کنفرانس خبری مشترکی با نخست وزیر دانمارک گفت: «ما گرین‌لندی هستیم و تمایلی به آمریکایی شدن نداریم. تمایلی به دانمارکی شدن هم نداریم. سرنوشت گرینلند را مردم آن تعیین می‌کنند».
منبع: بی بی سی