در رابطه با حضور هواپیماهای روسی باید گفت که تصمیم در این باره، در سال گذشته و به هنگام دیدار سید علی خامنه ای و ولادمیر پوتین در تهران گرفته شده است. همان زمانی که شایع شده بود به هنگام گفتگوها مترجم ایرانی مسلط به زبان روسی را از جلسه خارج کردند و تنها سید علی خامنه ای و پوتین و مترجمی از اهالی روسیه باقی مانده بود و مذاکرات در نهایت خفا صورت گرفت .
بعد از آن ملاقات بود که هر دو «رهبر» سخن از دستاوردهای راهبردی دو کشور راندند که البته آن زمان به خوبی از محتوای آن خبری درز نکرد.
سال گذشته بعد از حضور سردار سلیمانی در روسیه، او مدعی شد بزودی تغییر و تحولاتی در جنگ سوریه بوجود خواهد آمد و بعد از چندی نیروهای هوایی و تعدادی از هواپیماها و هلیکوپترهای روسیه در لاذقیه مستقر شدند و جنگ تغییراتی را بخود دید. در آن زمان نیروهای بشار اسد که همواره از سوی ایران و حزب الله لبنان حمایت می شدند، در شرایط بدی قرار گرفته بودند. اگرحضور نیروهای هوایی روسیه و مشاوران آنها نبود، بعید نبود که بشار اسد سرنگون شود.
آن روزها مسائل مانند امروز روشن نبودند و کسی نمی دانست که رفتن و برگشتن سردار قاسم سلیمانی به روسیه برای توافق بر سر امری بوده که این روزها افشا شده است. آن زمان، هیچ کسی بجز خامنه ای و مافیای نظامی در جریان ماوقع نبود. زیرا اگر قرارداد علنی می شد، باید برای تصویب به مجلس تقدیم می شد.
اما این روزها که اختلافات تشدید شده و مردم و برخی از «نمایندگان» بر ضد روسیه و حضورش در ایران موضع گرفته اند، خبرگزاری ایلنا گزارش می دهد که پایگاه خبری «راشاتودی» روسیه، با پخش بخش هایی از اظهارات حسین دهقان، وزیر دفاع ایران، گفته است: «ایران به نیروی هوایی روسیه اجازه داده تا هر زمان که مسکو لازم می داند، از پایگاه هوایی همدان استفاده کند».
این خبر راشاتودی تکرار سخنان روز شنبۀ سردار دهقان، دربارۀ دورۀ زمانی استفادۀ روس ها از پایگاه نوژه بود، اما بخش مهم تر خبر راشاتودی، آن بود که یک توافق نامه دو جانبه بین ایران و روسیه امضاء شده است و زمان آن سال گذشته است. علاء الدین بروجردی هم روز شنبه گفته بود که این همکاری از سال گذشته آغاز شده و استفادۀ روس ها از پایگاه هوایی ایران، پیش از این سابقه داشته است.
راشاتودی در این باره گفته است: «در پاییز سال گذشته، مسکو کمپین هوایی اش را در پی اجلاس نمایندگان ایران و روسیه و عراق و سوریه آغاز کرد. یک هسته اطلاعاتی در بغداد برای هماهنگی این عملیات برضد تروریست های داعش احداث شد. پیش از توسعۀ همکاری ها، مسکو و تهران توافق نامه های نظامی را با هم امضاء کردند که بر آن اساس به روس ها اجازه می داد در همدان مستقر شوند». …
از آن تاریخ، وضعیت جنگ داخلی سوریه تا حدی تغییر کرد و نیروهای بشار اسد و سپاه ایران و حزب الله لبنان با حمایت نیروهای هوایی روسیه به نزدیکی های حلب رسیده و بخش هایی از آنرا محاصره کردند.
عملیات نظامی روسیه ادامه یافت و نیروهای بشار اسد بخش هایی از سوریه را بدست آوردند. اما استقرار در پایگاه هوایی سوریه، به دلیل احتمال حمله نیروهای مخالف بشار اسد، با نا امنی همراه بود و هست. از اینرو، روسیه و ایران بعد از ملاقات های خرداد ماه سال ۱۳۹۵، به این نتیجه رسیدند که برای ادامۀ حملات نیروی هوایی روسیه به نیروهای داعش در عراق و سوریه، اجازۀ استقرار هواپیماهای نظامی روسیه در پایگاه هوایی همدان داده شود.
با استقرار هواپیماهای جنگی روسیه در پایگاه هوایی نوژه و حملۀ آنها به نیروهای مستقر داعش در عراق و سوریه، رژیم ولایت مطلقه فقیه، ایران را نیز میدان جنگ کرده است. بنابراین، خود ادعای خویش را که اگر در سوریه نجنگیم، باید در کرمانشاه و همدان بجنگیم را تکذیب کرده است.
برنامه گذاری برای حضور مداوم هواپیماهای روسیه در ایران از همان خرداد ماه ۹۵ بعد از ملاقات وزرای دفاع ایران، روسیه و سوریه در تهران انجام گرفته است. بنابر بیانیۀ شورای عالی امنیت کشور، علی شمخانی با عنوان مقام عالی هماهنگ کنندۀ اقدامات سیاسی، نظامی و امنیتی ایران با سوریه و روسیه، مسئولیت برنامه گذاری جنگ در سوریه را به عهده گرفته است. این امر، رقبای او در سپاه را به کارشکنی برانگیخت.
٭ اما سخنان کیوان خسروی بسیاری از مسائل را روشن می کند:
کیوان خسروی، سخنگوی «شورای عالی امنیت ملی»، این همکاری ها را دارای ابعاد راهبری دانسته و تأکید می کند که بدون مشارکت جدی کشورهای مشارکت کننده و تبادل ظرفیت ها و امکانات، نمی تواند نتایج مطلوبی در پی داشته باشد.
او اضافه می کند: «از آغاز این همکاری ها، با جلسات، دیدارها و رفت و آمدهای متعددی که در سطوح عالیِ سیاسی، امنیتی، و فرماندهان نظامی این کشورها انجام شده است، تشریک مساعی دقیق و مناسبی با توجه به منافع مشترکی که در این همکاری ها وجود دارد، میان سه کشور (جمهوری اسلامی ایران، روسیه و سوریه) انجام شده است.
در این چارچوب، ظرفیت های نظامی، اطلاعاتی، فرماندهی، آموزشی و سرزمینی کشورهای عضو در اختیار این همکاری ها قرار گرفته است که این تبادل ظرفیت به تناسب پیشرفت در میدان های عملیاتی انجام و متناسب با موفقیت ها در طول همکاری ها تصمیم گیری می شود».
به راستی از این اعتراف، بهتر و روشن تر نمی شود. بنابراین بر خلاف نظر مقامات دروغگو، پایگاه در اختیار روسیه قرار داده شده است و فروکاستن آن به سوخت گیری هواپیماهای جنگی روسیه در پایگاه نوژه، ناشی از نادان و ابله پنداشتن مردم ایران است. اما روحانی، «رئیس جمهوری» آیا خواب بوده و «وزیر» دفاع تحت امر او و شورای عالی امنیت ملی که رئیس آن است، آیا هیچ اطلاعی به او نداده اند؟ از توجیه توجیه کنندگان خیانت رژیم در خارج از کشور، اینطور مستفاد می شود که او اطلاع داشته و با نقض قانون اساسی و در اختیار روسیه قرار دادن پایگاه نوژه موافقت کرده است. اگر نه، آنها شتابان خود را برای گفتنِ توجیهِ دروغ، به بی بی سی نمی رساندند.
قرار دادن فرودگاه نوژه در اختیار روسیه را نخست روس ها لو دادند و رژیم ولایت فقیه را در تنگنا قراردادند؛ در واقع، اعتبارش را بردند. در اواخر مرداد ماه ۱۳۹۵، روسیه برای اینکه خود را توجیه کند، در بیانیه ای، از استقرار هواپیماهای جنگی خود در پایگاه نوژه پرده برداشت:
«این هواپیماها با حملات خود تاکنون ۵ انبار عمدۀ سلاح را در نزدیکی شهر حلب در سوریه نابود کرده اند که برای تأمین سلاح به گروه تروریستی داعش مورد استفاده قرار می گرفتند».
پس از لو رفتن ماجرا، با توجه به این واقعیت که مسئولیت دادن پایگاه برخلاف قانون اساسی، بر دوش خامنه ای است، برخی از «نمایندگان» بنا بر اصل ۱۴۶، به حضور روس ها در پایگاه هوایی همدان اعتراض کردند. مانند همیشه، علی لاریجانی، دست نشاندۀ خامنه ای، منکر داده شدن پایگاه شد. او در پاسخ به تذکر فلاحت پیشه، گفت:
«اخطار شما ناظر به اصل ۱۴۶ قانون اساسی است که طبق آن استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور ممنوع است که بر این اساس پایگاهی در اختیار هیچ کسی قرار ندادیم. اینکه ما با روسیه به عنوان متحد در مسائل منطقه، بخصوص در سوریه همکاری داریم، به معنای این نیست که پایگاهی به روسیه از نظر نظامی داده ایم. لذا اگر کسی این موضوع را در رسانه ها مطرح کرده، تکذیب می شود».
اما دهقان، «وزیر» دفاع در حکومت حسن روحانی، گفت موضوع به مجلس مربوط نیست و افزود: «تا هر وقت لازم باشد، اجازۀ استفاده از پایگاه نوژه را خواهیم داد. این موضوع ربطی به مجلس ندارد. این کار تصمیم نظام در جهت مقابله با داعش و تروریست ها در سوریه بوده است. شورای عالی امنیت ملی در این رابطه مصوبه ای داشته است.»
این سخنان «وزیر» آنقدر سخیف بود که به اجبار سردار طلایی نیک که زمانی «نماینده» کبودر آهنگ، نزدیک پایگاه نوژه بود، به میدان آمد و سخنان دهقان را اینسان توجیه کرد: منظور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح این است که اینگونه پشتیبانی های عملیاتی، نیاز به مصوبۀ مجلس ندارد و توسط مراجع مسئول در چارچوب قوانین و مقررات، هماهنگی و اجرا می شود.
اما «نماینده» اسلام آباد غرب به نمایندگی از دیگر نمایندگان گفت: «طبق قانون اساسی نمایندگان مجلس حق اظهار نظر در تمام امور داخلی و خارجی کشور را دارند. به ایشان در این خصوص تذکر داده ایم و دوباره این تذکر مطرح خواهد شد، چرا که وزیر دفاع حتماً باید شأن و جایگاه مجلس را حفظ کند».
● اما، شهروز برزگر، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم، ضمن تکذیب خبر حضور جنگنده های روسی در ایران، از ارائۀ گزارش وزارتخانه های اطلاعات و کشور در این مورد در هفتۀ آینده به کمیسیون متبوعش خبر داد و در مورد حضور جنگنده های روسی در ایران گفت: ما هنوز از وجود جنگنده های روس در ایران اطمینان حاصل نکرده ایم و حضور یا عدم‌حضور آنها در همدان تاکنون برای ما محرز نشده است. البته حضور جنگنده های روس در ایران بلامانع است، چراکه به این طریق می توانیم مواضع داعش را در عراق و سوریه به راحتی از بین ببریم.
دادن پایگاه هوایی به روس ها و پاسخ «وزیر» به نمایندگان معترض، منجر به فشار بیشتر بر حکومت و مدعی ولایت مطلقه و شورای عالی امنیت ملی شد. ولی باز هم خامنه ای که هم بمثابۀ «رهبر»، و هم بعنوان فرمانده کل قوا، مسئول اول است، وارد میدان نشد تا مبادا نعلین هایش خیس شود. در عوض، «وزیر» دفاع بار دیگر برای ماست مالی کردن، به میدان آمد:
«… سردار حسین دهقان در ابتدای نشست خبری خود گفت: ما به هیچ عنوان پایگاهی در اختیار روس ها نگذاشتیم و طرح این موضوع، نوعی مغلطه است، بلکه ما تسهیلاتی برای عملیات مورد توافق طرفین علیه داعش در سوریه، در اختیار آنها قرار دادیم. تا هر زمان که لازم باشد، به روس ها اجازۀ استفاده از پایگاه هوایی نوژه را خواهیم داد و ممکن است هواپیما های آنها در آنجا مسلح شوند، و یا تغییرات جزئی هم صورت بگیرد. داعش امروز نفس های آخر را می کشد و در آینده، نتیجه اقدام ایران و روسیه در سوریه را خواهید دید.
یکی از طوطیان مقلد و سخنگو که ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را بر عهده دارد، بروجردی (همانی که دستش در جریان اختلاس ۳ هزار میلیاردی رو شده بود و فرزندانش با ده ها میلیارد سرمایه ای که معلوم نیست از کجا آمده، در حال پورشه سواری و دریافت رانت های مختلف هستند) به میدان آمد و مانند همیشه برای دفاع از عملکرد خامنه ای، گفت که روس ها برای سوخت گیری، ازاین پایگاه استفاده نموده اند. او سخنان پیشین خود را از یاد برد و این دروغ را ساخت و گفت.
٭ دو قرارداد، و نه یک قرارداد:
بنابر قول بروجردی، «رئیس» کمیسیون امنیت داخلی و سیاست خارجی، دو توافق بعمل آمده اند و هردو نیازمند تصویب مجلس می بوده اند: یکی دادن پایگاه نظامی به روسیه در پی قرارداد میان ٣ کشور روسیه و ایران و سوریه، و دیگری قرارداد ۴ جانبه میان ایران و روسیه و سوریه و عراق. در بارۀ دومی، هیچ اطلاعی درز نکرده است.
از سویی دیگر برخی ها به کمک آمده و از آن دفاع کردند، روزنامۀ جوان، با اینکه در رأس سپاه به نظر می رسد از این قضیه خشنود نیستند، در مقالۀ «روسیه هراسی، با هدفِ غش در آغوش آمریکا» برای تقابل با اصلاح طلبان و حمایت از ولی مطلقه، منتقدان داخلی استقرار هواپیماهای روسی در همدان را به شدت مورد حمله قرار داده و اینچنین نوشت:
«…. پایان ماه عسل تهران- واشنگتن دقیقاً همان موضوعی است که علت اصلی نگرانی طیف غرب گرای داخلی از ارتقای همکاری ها میان ایران و روسیه، بویژه در بحث استفاده از پایگاه هوایی همدان است.»
این روزنامه در ادامۀ این مقاله نوشته است: «جو سازی و پروپاگاندای رسانه ای- مجازی جریان غرب گرای داخلی بر سر استفادۀ روسیه از حریم هوایی کشورمان، نه منافع ملی و دفاع از حریم هوایی و تمامیت کشور و حتی قانون اساسی است، بلکه منافع حزبی و جناحی است که حاضرند برای حراست از آن، منافع عامۀ جامعه را با خطر روبرو سازند.
اما باید توجه کرد بر اساس نظر سردار جبهه ندیده که در بالا آمد، همۀ تصمیمات اصلی کشور که نه، حتی تصمیمات خرد را هم باید سید علی خامنه ای، فرمان به انجام بدهد .
قضایای حضور هواپیماها، محرمانه در حال اجرا بود که گویا اختلافاتی در درون پیش آمد، و روسیه متوجۀ وخامت اوضاع آن کشور در میان مردم و برخی نمایندگان گردید، و برای اینکه نشان دهد که از او درخواست شده، به اجبار آن را لو داد، و پای خامنه ای را در قضیه گیر انداخت.
وقتی همه چیز تقریباً لو رفت، حال زمان انحراف افکار عمومی رسیده بود. همان روز افشای حضور هواپیماهای روسی، وزارت اطلاعات با ارائۀ گزارشی، از درگیری در کرمانشاه با گروه داعش می خواست چنین مطرح نماید که استفاده از هواپیماهای روسی برای حمله به داعش، بسیار لازم و ضروری است.
سخنرانی اجباری آقای سید علی خامنه ای که در جمع امامان جماعت برخی مساجد تهران، حضور یافت، و بدون اینکه از جریان هواپیماهای روسی سخن براند، توپ خبر رسانه ها را به میدان فتنه انداخت و بار دیگر از فتنه و فتنه گران سخن راند و نشان داد که نشریات و رسانۀ ملی و وابستگان، بجای بحث در مورد روسیه و حضور هواپیماهای آنها، باید به این سمت لم بدهند. با سخنرانی سید علی خامنه ای، بسیاری از رسانه های وابسته، مسئلۀ هواپیماها را به اخبار دورتر برده، و فتنه را در اولویت خبری قرار دادند.
اضافه کردن طرح قضیۀ دستگیری جاسوس انگلیسی که همراه گروه مذاکره کننده بوده است، به نظیر مسائل مربوط به دری اصفهانی، تاجر ایرانی که مشاور رئیس بانک مرکزی بود، نیز برای تحت پوشش قرار دادن حضور هواپیماها، حداقل از سوی نیروهای افراطی و امنیتیِ وابسته به رهبری، بود.
خبر حضور و درگیری قایق های تند روی سپاه در خلیج فارس و به قول خودشان کنترل ناوهای امریکایی از سوی قایق های سپاه نیز از آن دست اخباری بود که مرتب از سوی صدا و سیما منتشر می شد؛ تا قدرت ایران را به رخ جهانیان و امریکا بکشاند.
خبر پرتاب موشک های زلزال از سوی نیروهای یمن و نابودی نیروهای عربستان، از جمله اخبار انحرافی این روزها بوده است که می بایست برای دور کردن ذهن مردم از وجود هواپیماهای روسی در ایران منتشر سازند و البته همان روزها هم اعلام کردند که مأموریت هواپیماها به اتمام رسیده و آنها بازگشتند.
خبرهای فوق، برای انحراف افکار عمومی بکار گرفته شد، اما سخنان برخی مسئولان در رابطه با هواپیماهای روسیه، دم خروس دروغ گویی آنان را به نمایش در آورد و نشان داد که می خواستند سر مردم را کلاه بگذارند که از تخصص های نظام ولایت مطلقه است.
شاید گفته های وزیر دفاع مبنی بر بی معرفتی روس ها نیز از همین باب باشد، زیرا حسین دهقان که تا دو روز گذشته همچون شعبان بی مخ، نمایندگان را با چوب تهدید رانده بود، بیان فرمودند که روس ها خودنمایی کرده بودند و بی معرفتی؛ و البته نه از این بابت که در اجرای عملیات بی معرفتی کرده باشند، بلکه از این بابت که اخبار حضور محرمانۀ خود را و توافق میان خود و ایران را لو داده بودند.
سردار دهقان از نمایندگان مجلس نیز به دلیل توجه به حوزۀ دفاعی و بیانیه تقدیر آمیز آن ها، تشکر کرد.
وی در عین حال تصریح کرد: ما نه پایگاهی به روس ها دادیم، نه قرار است آنها در ایران بمانند، بلکه این کمکی بود که ما امکان نشست و برخاست و سوخت گیری را به آنها دادیم و در واقع این یک همکاری عملیاتی بود.
وزیر دفاع نحوۀ اعلام خبر این حضور از سوی روس ها را نوعی خودنمایی و بی معرفتی از طرف آنها عنوان کرد.
حسین دهقان که به نظر می رسد به شدت تحت فشار استیضاح قرار گرفته باشد، برای دلجویی از نمایندگان طی نامه ای، اینچنین نوشتند:
…آنچه من گفتم به هیچ عنوان، تضعیفِ شأن و جایگاه مجلس یا نمایندگان نبوده است، بلکه منظور این بود که اتخاذ چنین تصمیمی، نیاز به تصویب مجلس ندارد.
٭ آیا حضور روس ها در ایران پایان یافته است:
از قرار، روسیه میخ خود را در خاک ایران (همدان) کوبیده است و احتمالاً قصد ندارد به این زودی ها از ایران خارج شود. زیرا برای استقرار هواپیماهای نظامی خود در پایگاه نوژه، توافقاتی انجام گرفته اند و روسیه بدون بدست آوردن امتیازهای مورد نظرش، حاضر به ترک ایران نمی شود. سردار دهقانِ ساده لوح هم، به این نتیجه رسیده است. او می داند پایگاه گرفتن از رژیم برای حمله به مخالفان بشار اسد در سوریه، به این دلیل نیست که دل روسیه به حال مردم سوریه می سوزد. یا برای این آمده است که نفوذ رژیم ولایت فقیه را در سوریه و عراق تحکیم کند؛ روسیه تنها به منافع خود میاندیشد.
همین دیروز خبر مذاکرات محرمانۀ ۱۲ ساعتۀ وزرای خارجۀ امریکا و روسیه و رسیدن آنها به توافق هایی، منتشر شد. سؤال این است، زیان ایران از این توافق ها کدام است؟ ببینیم که آیا سخنان «سردار» دهقان پاسخ این پرسش را در اختیار قرار می دهند. او، در پاسخ به این سؤال که چرا این خبر را طرف مقابل اعلام کرد و ما خودمان اول آن را منتشر نکردیم، می‌گوید: طبیعتاً روس ها علاقه مندند نشان دهند که یک ابرقدرت و کشور اثرگذار هستند و در تمامی روندهای امنیتی منطقه و در سطح جهان حضور دارند. از طرفی علاقه دارند در صحنۀ عملیات در سوریه خود را به عنوان یک عامل مؤثر مطرح کنند، تا بتوانند سهم خود را در آینده و در مقابل آمریکا، تأمین کنند. البته نوعی خودنمایی و بی معرفتی پشت اعلام این خبر بوده است.
«سردار» دهقان به راحتی از اینکه روسیه در پی بدست آوردن امتیاز از امریکایی ها، در سوریه است، سخن می راند. اما لازم نمی بیند توضیح بدهد چرا ایران باید خرج آنرا بپردازد؟ چرا ایران باید پایگاه در اختیار روسیه بگذارد؟ آیا رژیم ولایت مطلقه فقیه، بدون اطلاع و تصویب مردم ایران، همه ساله، میلیاردها دلار خرج نگاه داشتن رژیم بشار اسد نمی کند؟ آیا جوانان ایران در سوریه کشته نمی شوند؟ آیا با سیاست بد، رژیم علاوه بر جنگ نظامی، ایران را گرفتار جنگ های اقتصادی و دیپملاتیک و تبلیغاتی نکرده است؟
دهقان همچنین در خصوص اخبار منتشر شده در بارۀ استقرار جنگنده های روسیه در پایگاه هوایی نوژه همدان، اینطور توضیح می دهد: «ما امکان نشست و برخاست به آنها دادیم و هیچ توافق مکتوبی صورت نگرفت، بلکه فقط یک همکاری عملیاتی بوده است».
به دنبال سخنان سراسیمۀ سردار در مورد رفتن هواپیماهای روسی از ایران، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ای که تا آن روز هیچ سر و صدایی از آن نبود، به میدان آمد و گفت: همکاری موقت ایران و روسیه در پایگاه نوژه، عجالتاً پایان یافته است. اما علی لاریجانی سخن او را تکذیب کرد و گفت: پرواز هواپیماهای جنگی روس ها از همدان ادامه دارد.
● همان زمان دروغ ها بر ملا شد، زیرا وزارت دفاع روسیه در بیانیه ای چنین گفت:
«هواپیماهای روس، عملیات حملات هوایی را از پایگاه هوایی همدان به سمت مواضع تروریست ها در سوریه، با موفقیت به پایان رسانده اند. استفاده ها بیشتر از این پایگاه در جمهوری اسلامی ایران از سوی نیروهای هوا فضای روسیه، بر اساس یک توافق مشترک برای مبارزه علیه تروریسم انجام شده و به شرایط غالب بر سوریه بستگی دارد».
بنا به اعلام کونشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه، مأموریت هواپیماهای روسی در استفاده از پایگاه هوایی ایران، برای بمباران مواضع در سوریه تکمیل شده، اما احتمال استفادۀ مجدد از پایگاه همدان در آینده در صورتی‌که شرایط در سوریه ایجاب کند، همچنان باز است.
نتیجه اینکه به نظر نمی رسد، روس ها به این زودی ها دست از ایران بردارند و بدون بدست آوردن امتیازات مهم از ایران خارج شوند. خامنه ای هدف انقلاب که استقلال از روسیه و غرب بود را به وابستگی کشور به دو طرف تبدیل کرده است.