ترجمه مقاله اشپیگل شماره ۲ بتاریخ ۴ تا ۱۱ ماه ژانویه ۲۰۲۰
لیبی: در جنگ داخلی کشور لیبی، غرب خلاء بزرگی بجا گذارده که هم اکنون قدرتهای دیگر آنرا پُر میکنند. جلوتر از همه، روسیه و ترکیه.
نویسندگان مقاله:
Mirco Keilberth, Dominik Peters, Maximilian Popp
افراد ارتش سوریه آزاد (FSA) در سوریه علیه دیکتاتور بشار الا سد و کردها می جنگیدند. حالا بار دیگر در لیبی برای جنگیدن به خدمت گمارده میشوند – ظاهراً با گرفتن ماموریت از طرف رئیس جمهور ترکیه، رجب طالب اردوغان. یک ویدئو نشان میدهد که افراد این ارتش در شهر پایتخت لیبی تریپولیس در حرکت هستند.
افسران لیبی امر فوق را برای مجله اشپیگل تایید کردند. آنها میگویند که سرنشینان چندین هواپیما که از ترکیه به لیبی وارد شدند، از جنگ جویان ارتش سوریه آزاد هستند. دیده بان حقوق بشر در سوریه نیز گزارش کرده است که در شمال سوریه میلیشیای جانبدار دولت ترکیه یک دفتر عضو گیری برای ماموریت در لیبی افتتاح کرده است. ترکیه به سربازان اجیر و مزد گیر Söldner خویش تا ماهی ۲۰۰۰ دلار پول پرداخت میکند تا آنان حکومت لیبی به نخست وزیری فیاض سراج را در جنگ علیه سردار جنگجو، خلیفه هفتار، پشتیبانی کنند.
رویارویی و برخورد در لیبی در این اثنا بشکل جنگی نیابتی بین الملّلی گسترش یافته است: با وجود آنکه سازمان ملل متحد سراج رئیس حکومت لیبی را بطور مشروع و قانونی قبول دارد، این حکومت غیر از ترکیه، از طرف قطر نیز پشتیبانی میشود. ولی کشورهایی همچون روسیه، مصر، اردن، عمارات متحده عربی و عربستان سعودی از سردار هفتر در جنگ علیه حکومت لیبی پشتیبانی میکنند.
در کنار هفتر نیز سربازان اجیر و مزد گیر از کشورهای همسایه آفریقایی وجود دارند که در خدمت هفتر به جنگ گمارده شده اند. هفتر که در شهر بزرگ بن قاضی در شرق لیبی، مستقر است، هر روز بیشتر به قسمت غرب لیبی، یعنی بخش نفت خیز آن کشور، نزدیک میشود. از ماه آپریل سال گذشته ارتش ملی لیبی (LNA) که تحت فرمان هفتر قرار دارد، پایتخت کشور لیبی، تریپولیس را محاصره کرده است. شاهدان عینی اینطور محاسبه میکنند که جنگ تعیین کننده جهت تصرف پایتخت مستقیماً در پیش است.
صدها هزار پناهنده در سالهای گذشته از طریق کشور لیبی به ایتالیا و مالتا مهاجرت کردند. با این وجود اروپائیان- و همچنین آمریکائیان- کشور لیبی را پس از سقوط دیکتاتوری ممرو القدافی در سال ۲۰۱۱ بحال خود رها کردند و رفتند. آنها تنها کاری که کردند و میکنند این است که به گروهها و دسته های مسلح میلیشیای مستقر در آنجا پول میدادند و میدهند تا مانع از آمدن مهاجران از طریق دریای مدیترانه به اروپا شوند. بخصوص دو قدرت استعمارگر قدیمی لیبی، یعنی ایتالیا و فرانسه، قادر نیستند استراتژی مشترکی را در مورد لیبی بکار برند. حاکمان در روم محکم پشت سراج را گرفته اند. در حالیکه رئیس جمهور فرانسه، امانوئل ماکرون برعکس با هفتر همکاری میکند. غرب در لیبی خلاء ای را ایجاد کرده که در حال حاضر دیگر نیروهای خارجی، جلوتر از همه روسیه و ترکیه، آنرا پر میکنند.
رئیس جمهور روسیه، ولادیمر پوتین، هنوز بطور رسمی نیروهای نظامی به لیبی گسیل نکرده است. ولی سربازان مزد گیر گروه واگنر که یک شرکت خصوصی امنیتی روسی است و بطور تنگاتنگ با حاکمان در مسکو ارتباط دارد، جانبدار ارتش ملی لیبی تحت فرمان هفتر در جنگ علیه حکومت مرکزی شرکت دارند.
از قرار حتی محموله های نظامی، اسلحه و مهمات، از روسیه به سردار هفتر تحویل داده میشود. اگر پوتین به هفتر برای پیروز شدن در جنگ کمک کند، پس از اسد در سوریه، یک رئیس دولت دیگری، آنهم در یک کشور کلیدی مثل لیبی، وابسته به پوتین خواهد شد. در اینصورت مسکو از ان پس تعیین خواهد کرد که چه تعداد پناهنده مهاجر بسوی اروپا روان شوند.
رئیس جمهور ترکیه نیز بدنبال دستیابی به منافع استراتژی جغرافیائی خویش است. لیبی تا چندی پیش از شروع جنگ جهانی اول جز قلمرو حاکمیت عثمانیان بود. اردوغان کشور لیبی را تا امروز نیز بمثابه قلمرو نفوذ خود میداند. سراج، رئیس حکومت لیبی نیز همانند اردوغان به اخوان و المسلمین نزدیک است.
تازه ترین تعرض ترکیه بیش از همه برای حاکمان در قاهره زنگ خطر را به صدا در آورده است. چرا که اخوان و المسلمین دشمن دولت مصر تلقی میگردد. به همین دلیل هم مستبد حاکم در مصر، عبدوالفتاح السیسی، روز اول سال جدید مسیحی جامعه کشورهای عربی Arabisch Liga را در قاهره فراخواند.
اردوغان از این امر هیچ نگرانی ندارد. شرکتهای ترکی در لیبی قراردادهای اقتصادی میلیارد دلاری را با کشور لیبی منعقد کرده اند. علاوه بر این در ماه نوا مبر 2019 اردوغان و سراج با هم در مورد استخراج منابع گاز در نزدیکی کشور یونان و قبرس به توافق رسیدند. هر گاه هفتر موفق شود قدرت را در لیبی بطور کامل در دست گیرد، این قرارداد بطور کامل از میان خواهد رفت.
هم اکنون با وجود تحریم بین و الملّل فروش سلاح جنگی به لیبی، ترکیه سلاح نظامی به رژیم سراج تحویل میدهد. سربازان لیبی در بیمارستانهای ترکیه مداوا میشوند. در حال حاضر نیز آنکارا خود را آماده میکند، نظامیان خویش را به لیبی، کشوری که در آن جنگ داخلی جریان دارد، بفرستد. شب پنجشنبه پارلمان ترکیه یک چنین عمل نظامی را به تصویب رساند.
بزودی در لیبی جنگ جویان ترکیه و روسیه ای بر علیه یکدیگر در میدان جنگ حضور پیدا خواهند کرد، با وجود آنکه این دو کشور دوست و نزدیک بهم هستند. آلمان ها تلاش میکنند، یک راه حلّ سیاسی برای برخوردها در لیبی پیدا کنند. حکومت فدرال آلمان نمایندگان جبهه های متخاصم را در ماه ژانویه به برلین دعوت کرده است. از هم اکنون اینطور بنظر میآید که برای موفقیت کوششهای آلمان زمان دیر شده باشد. کشور لیبی در حال و وضعیت سوریه دوّم گشتن قرار گرفته است.