۱۴۰۲.۱۰.۰۶- نوشتۀ لور استفان (Laure Stephan – بیروت، مکاتبات) و کلوتیلد مرافکو (Clothilde Mraffko – اورشلیم، مکاتبات)، منتشر شده ۵ دی ۱۴۰۲ در روزنامه فرانسوی لوموند
سازمان های جامعه مدنی در چندین کشور خاورمیانه پس از محکوم کردن حمله اسرائیل به غزه، بودجه اروپا را از دست داده اند. اینکار رهبران این سازمان ها که در برابر رژیم های خودکامه می جنگند را تضعیف می کند و آنها، این سانسور را محکوم می کنند.
وکیل مصری عزة سليمان، حدود ده سال است که توانسته است روی حمایت آلمان حساب کند: حمایت مالی از فعالیت های مرکز کمک های حقوقی به زنان مصری (Cewla) که او تأسیس کرد، حمایت سیاسی در زمانی که او مانند دیگر چهره های جامعه مدنی، قربانی سرکوب در قاهره شد. اما این رابطۀ اعتماد در هیاهوی جنگ غزه، از بین رفت.
در ماه نوامبر، عزة سلیمان پس از اینکه با بیش از ۲۰۰ سازمان عربی، متنی افشا کنندۀ “نسل کشی علیه جمعیت فلسطینی نوار غزه”، و تشویق کنندۀ تحریم علیه اسرائیل، دولت اشغالگر و آپارتاید را امضا کرد، متوجه شد که آلمان بودجه در نظر گرفته شده برای پروژۀ حمایت از زنان قربانی قاچاق انسانی را قطع می کند.
این تحریم باعث اعتراض جامعه مدنی مصر شد که سانسور را محکوم کردند. آیا مقامات آلمانی می خواهند ما را تنبیه کنند؟ به ما بیاموزند که حق گفتن چه چیزی را داریم؟ این وکیل با عصبانیت می گوید “این یک رسوایی است!”. با تماس لوموند، وزارت خارجه آلمان اشاره دارد که به دلیل «اعلامیه های عمومی سازمان Cewla و بنیانگذار آن،» ناسازگار با خط برلین، از جمله «دعوت برای تحریم اقتصادی اسرائیل» تصمیم گرفته است که کمک را قطع کند.
ارزیابی مجدد مواضع سیاسی:
این تصمیم بخشی از یک چارچوب گسترده تر است. از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر که منجر به کشته شدن ۱۱۴۰ نفر در اسرائیل شد، حین اینکه ۲۴۰ نفر به گروگان گرفته شدند، آلمان پروژه های تأمین مالی شده “در منطقه” را مورد بررسی قرار داده است. این وزارتخانه در پاسخ کتبی خود تصریح کرد: این بررسی شامل ارزیابی مجدد مواضع و اظهارات سیاسی شرکای ما در رابطه با حملات تروریستی حماس و اسرائیل است.
به طور خلاصه: مدافعان حقوق بشر عرب در صورت عدم انطباق با خط سیاسی این کمک کننده در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین، بودجه خود را از دست خواهند داد. با این حال، حمایت بی قید و شرط واشنگتن و اکثریت رهبران اروپایی از دولت یهود، خشم جهان عرب را برمی انگیزد. این حمایت با توجه به قتل عام غیرنظامیان ناشی از حمله اسرائیل به غزه، غیرقابل تحمل تلقی می شود: بنا به گفته مقامات بهداشتی محلی در غزه، ۲۰۰۰۰ نفر کشته شده اند که دو سوم آنها زن و کودک هستند.
سایر دولت های اروپایی خواهان بازنگری در مشارکت خود با سازمان های جامعه مدنی در خاورمیانه هستند. و سازمان های غیر دولتی فلسطینی تحت بیشترین فشار هستند. در پایان نوامبر، اتحادیه اروپا یک بند «ضد تحریک» نفرت و خشونت را به همه قراردادهای جدید امضا شده با بازیگران فلسطینی تعمیم داد، که تا آن زمان تنها به بخشی از پروژه های تأمین شده توسط بروکسل مربوط می شد. ذینفعان این برنامه ها، به فرمولی بسیار مبهم اشاره می کنند که احتمالاً برای مجبور کردن آنها به بی صدا کردن کارشان در محکوم کردن اشغال اسرائیل، بکار می رود.
سوئد به نوبه خود قصد دارد از شرکای فلسطینی خود بخواهد که حماس را محکوم کنند. سوئیس پایان همکاری خود را با سه سازمان غیردولتی فلسطینی اعلام کرد و اعلامیه های آنها پس از ۷ اکتبر را مغایر با منشور رفتار خود دانست. راجی صورانی (Raji Sourani)، وکیل مدافع مرکز حقوق بشر فلسطین، یکی از سَمَن (NGO] های تحریم شده توسط بِرْن در میکروفون تلویزیون رادیو سوئیس از غزه، گفت: “من مطمئن هستم که هیچ قانونی وجود ندارد، بلکه بیشتر به انگیزه های سیاسی مربوط می شوند.”
بی عدالتی اصلی:
با تماس لوموند، وزارت امور خارجه فدرال سوئیس هیچ موضع خاصی را مشخص نکرد. به گفتۀ یک منبع دیپلماتیک، سازمان های غیردولتی در لیست سیاه متهم هستند که حمله حماس را «کمرنگ» کرده اند. به گفته یک منبع انجمن، هر سه مورد ممیزی سوئیس در تابستان ۲۰۲۳، مورد بررسی قرار گرفتند، و هیچ خلافی شناسایی نشد.
هشت سازمان غیردولتی دیگرِ فلسطینی و اسرائیلی، پس از حملات حماس، قبل از انطباق با آنها مورد بررسی قرار گرفتند، از جمله پزشکان برای حقوق بشر اسرائیل، یک سازمان حمایت پزشکی که پروژه هایی را در غزه انجام می دهد. لی کاسپی، یکی از مدیران سازمان غیردولتی است که احتمال می دهد فشار سیاسی در سوئیس باعث تأخیر در تأمین مالی یا توقف کامل آن شود: «ما هنوز نمی دانیم که آیا بودجه ما در سال ۲۰۲۴ تمدید می شود، یاخیر».
در پایان نوامبر، عفو بین الملل و حدود صد سازمان، این فشار را به عنوان مانعی برای آزادی بیان و عقیده، محکوم کردند. این دستورات در خاورمیانه به عنوان بازتابی از سیاست های جناح راست در اروپا خوانده می شود. رویکرد برلین به دلیل احساس گناه نسبت به کشتار یهودیان در آلمان، مغرضانه تلقی می شود. سخت تر شدن کمک کنندگان، شکاف بین دو ساحل مدیترانه در درک منازعه اسرائیل و فلسطین را افزایش می دهد: در میان فعالان حقوق بشر عرب، سلب مالکیتی که فلسطینی ها در طول تشکیل کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸ متحمل شدند، به عنوان بی عدالتی اصلی تلقی می شود.
شرایط تحمیل شده بر سازمان های غیر دولتی، خطر تضعیف جوامع مدنی را که به شدت به منابع مالی غرب وابسته هستند، ایجاد می کند. اما آنها با سکوت در برابر کشتار غزه، اعتبار خود را در صحنه از دست خواهند داد. ودیح الاسمر، رئیس شبکه حقوق بشر اروپا، اظهار تأسف می کند: «فعالان در یک عذابی گرفتار شده اند. در جهان عرب، به دلیل بی عملی غربی ها، از آنها انتقاد می شود که گویی از طرف آنها کار می کنند. در اروپا، مواضع آنها به دقت مورد بررسی قرار می گیرد: سکوت یا محکوم کردن بمباران غزه، به منزلۀ اتهام حمایت از حماس یا یهودی ستیزی است. اگر او اعتراف کند که “ممکن است لغزش هایی” در ارتباطات “برخی از سازمان های غیردولتی” از ۷ اکتبر وجود داشته باشد، “انگیزه کمک کنندگان برای به حاشیه راندن مسئله فلسطین” را از بین می برد.
از دید فعالان، ارزش مشارکت ها و وضعیت جهانی بودن حقوق بشر نیز زیر سؤال رفته است. محمد لطفی، مدیر کمیسیون حقوق و آزادی های مصر، گفت: «ساکنان منطقه در جنگ غزه شاهد هستند که از لحاظ رعایت قوانین بین المللی استثنا وجود دارد». وقتی از حقوق بشر صحبت می کنیم، برای دولت های ما راحت تر خواهد بود که ما را بی اعتبار کنند.» ما همیشه آگاه بوده ایم که کمک کنندگان می توانند از حقوق بشر به نام منافع سیاسی خود سوء استفاده کنند. ودیح الاسمر گزارش می کند: “اما آنچه در حال وقوع است، بی سابقه است. بسیاری که شوکه شده اند، از خود می پرسند، “آیا ما واقعاً در شراکت با کمک کنندگان بودیم، یا رابطه یک مشتری را با آنها داشتیم؟”
“انسان های پست”:
در حال حاضر، برخی از صداها به اعتراض برخاسته است. در مصر، بزرگترین سازمان غیردولتی حقوق بشر، ابتکار مصر برای حقوق شخصی، به دلیل موضع آلمان در قبال غزه، هرگونه همکاری با سفارت آلمان را متوقف کرده است. در اردن، حقوقدان هدیل عبدالعزیز جایزه ای را که در ماه مارس طی مراسمی در کاخ سفید، جایزه بین المللی زنان شجاع، از مقامات آمریکایی دریافت کرده بود، پس داد: “حرفه من دفاع از عدالت برای آسیب پذیرترین افراد است. در غزه، والدین اجساد فرزندان مرده خود را تکه تکه می گیرند، خانواده ها گرسنه و تشنه هستند. آمریکا مانع هرگونه تلاش برای آتش بس می شود! این فعال حقوق بشر در حالی که صدایش از احساسات می جوشد، توضیح می دهد که من از ارتباط با مقامات آنها خودداری می کنم.
در ماه اکتبر، او با ۹ نفر دیگر از برندگان جایزه حقوق بشر فرانسه- آلمان، از مصر، سرزمین های فلسطین، لبنان و کویت، نامه ای با سفرای کشورهای متبوع خود در برلین و پاریس امضا کرد: “ما فقط می توانیم فکر کنیم که شما انسان های غزه را انسان هایی پست می دانید. و شاید این تصور به همه جمعیت های عرب سرایت کند.”
به گفته تعدادی از فعالان حقوق بشر، بحث ها در سطح منطقه برای توسعه مُدل های دیگر فعالیت، تشدید می شود. اما، به دنبال سخت گیری اروپا، بسیاری پیش بینی می کنند که کار دشوارتری با رژیم های اقتدارگرا که با عجله استدلال می کنند که «درس های» غرب در زمینه حقوق بشر در جنگ غزه، دود شده است، در پیش دارند.