دوشنبه – ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ معلوم نیست چرا نظام جمهوری اسلامی ایران نمی تواند حق ایران از هیرمند تحت استیلای گروه طالبان بگیرد و معلوم نیست این آسان گیری بر طالبان افغانستان تا کی ادامه دارد. پیامد این رفتار مداراجویانه با گروه حاکم برافغانستان از دست دادن‌هامون است که به گفته مدیران محیط زیست سیستان و بلوچستان از مرز کم آبی عبورکرده و خشک شده است.

روزنامه جمهوری اسلامی امروز نوشته است : مقامهای استان با انتقاد از عدم تامین حقابه ایران ازسوی طالبان تاکید کرده‌اند: به دلیل نبود آب از طریق هیرمند درحال حاضر تمام پهنه تالاب بین المللی‌هامون کاملا خشک شده و هیچ گونه آبی در آن وجود ندارد به همین دلیل در حوزه سیستان و این تالاب شرایط خوب نیست. همه مردم و مسئولان کشور شاهد از بین رفتن حیات در منطقه‌ای که روزگاری زندگی بخش مردم سیستان و بلوچستان بوده هستند. خشک شدن بستر تالاب بین المللی‌هامون موجب شده تا مردم سیستان با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی مواجه شوند و برخی از آنان به مناطق دیگر استان و کشور مهاجرت کنند. دریاچه و تالاب بین المللی‌هامون یکی از مهمترین ذخیره گاه‌های زیستی ایران به شمار می‌رود و روزگاری یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری و جا‌های دیدنی سیستان وبلوچستان به شمار میرفته،اما دهه‌های اخیر،روز‌های تلخی را تجربه کرده وبه گفته کارشناسان صددرصد تالاب دچارخشکسالی شده است. براساس معاهده آبی سال 1351 که بین 2 کشور ایران و افغانستان به امضا رسید مقرر شد، حدود 26 مترمکعب آب در ثانیه به ایران منتقل شود، اما این انتقال آب هرگز همراه با برنامه و به صورت منظم نبوده و اکنون با ساخت بند کمال خان جلوی اندک آبی که بر اثر سیلاب‌های غیر قابل کنترل این کشور به سمت تالاب بین المللی‌هامون روانه می‌شد نیز گرفته شده است. افغانستان در فروردین 1400 اقدام به افتتاح سد کمال‌خان در ولایت نیمروز کرد که این موضوع به خشکی تالاب بین المللی‌هامون بیش از گذشته دامن زده و با ساخت این سد انحرافی این حق هم از هامون گرفته شددر این معاهده آمده که نباید هیچ مانعی در مسیر رودخانه هیرمند ایجاد شود، اما دولت افغانستان در فروردین 1400 اقدام به افتتاح سد کمال‌خان در ولایت نیمروز در نزدیکی مرز ایران و در مسیر رودخانه هیرمند کرده که این موضوع به خشکی تالاب بین المللی‌هامون بیش از گذشته دامن زده چرا که حقابه‌هامون از هیرمند معمولا سالانه از طریق سیلاب‌ها تامین می‌شد، اما با ساخت این سد انحرافی این حق هم از هامون گرفته شد. افغانستان با احداث سد‌های متعدد بر روی رودخانه‌های منتهی به ایران مانع ورود سیلاب به کشور شده از این رو مشکلات زیادی را برای مردم منطقه سیستان و کسانی که معیشت آنان به آب بستگی داشته به وجود آورده همچنین سدسازی‌های این کشور تاثیر زیادی در شیوع ریزگرد‌ها در تالاب بین المللی‌هامون در سیستان دارد به طوریکه این تالاب اکنون به طور کلی خشک و منشا ریزگرد‌ها شده است. به گفته کشاورزان سیستانی چندین سال است که زابل بارش خوبی به خود ندیده و مردم این منطقه بیشتر در فصل زمستان شاهد بارش اندک باران هستند این درحالیست که در گذشته در فصل بهار به ویژه فروردین بارش‌های خوبی در سیستان می‌بارید، اما چندین سال است که این شرایط تغییر کرده و برخی از کشاورزان این منطقه به شهر‌های دیگر مهاجرت کرده‌اند چرا که تنها راه درآمدی آنان همین کشاورزی بوده است. سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان گفت: با تکمیل بند کمال خان تاکنون هیچ آبی وارد منطقه سیستان و تالاب بین المللی‌هامون نشده و چشم امید مردم به نزولات آسمانی است.محمد رضا علیمرادی در گفتگو با ایرنا اظهارداشت: تقریبا 2 سال پیش یک انحراف آبی در افغانستان رخ داد که آب از هیرمند به منطقه گودزره در افغانستان هدایت شد، اما آبی به تالاب هامون نرسید؛ در واقع ایران حقابه خود را در این مدت دریافت نکرده است. وی در پاسخ به آخرین وضعیت مطالباتی که با کشور همسایه افغانستان در باره حق آبه ایران انجام شده است گفت:تاکنون چند نشست با مسئولان افغانستان در تهران انجام شده، مقامات این کشور قول مساعد داده‌اند اگر وضعیت بارش‌ها بهتر شود حقابه هیرمند پابرجاست و این کشور آمادگی هر گونه همکاری را با ایران دارد. معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست سیستان و بلوچستان هم گفت: بیش از 2 دهه خشکسالی را در استان تجربه کرده ایم. آبگیر‌های تالاب بین المللی‌هامون نیز از سال 1400 تاکنون به دلیل شرایط خشکسالی و مدیریتی که روی مسیر‌های ورودی آب از کشور همسایه به سمت تالاب انجام گرفته پر نشده است. مهدی کدخدایی اظهارداشت: توفان‌ها سبب ایجاد گرد و غبار می‌شود و با توجه به باد‌های 120 روزه‌ای که در سیستان رخ می‌دهد شرایط بسیار سخت و بحرانی در این منطقه رقم خورده است. وی با بیان اینکه اکنون تقریبا صد در صد بستر تالاب بین المللی‌هامون درگیر خشکسالی شده است تصریح کرد: اگر امسال آب وارده این تالاب نشود شرایط بدتاز این هم خواهد شد. نماینده زابل در مجلس هم در این ارتباط، گفت: احداث بند کمال خان در نقطه صفر مرزی ایران و افغانستان، بزرگترین مانع در جاری شدن آب در رودخانه هیرمند است.حبیب‌الله دهمرده با اشاره به اینکه بند کمال خان در 80 کیلومتری مرز ایران با افغانستان ساخته شده است، افزود: از زمان تاسیس این بند تا کنون آبی در رودخانه هیرمند رها نشده و زمین رودخانه کاملا خشک است. وی با بیان اینکه در هیچ زمانی رودخانه هیرمند تا این اندازه خشک نبوده است، ادامه داد: این رودخانه در برخی مواقع سه تا چهار میلیارد مترمکعب و در بعضی اوقات تا 20 میلیارد مترمکعب آورده داشته که هم‌اینک به صفر رسیده است. نماینده زابل در مجلس با بیان اینکه مسئولان مدتهاست که درحال پیگیری برای رهاسازی آب در هیرمند هستند، گفت: رودخانه هیرمند در نقطه صفر مرزی به دوشاخه تبدیل می‌شود که یک شاخه به نام رودخانه سیستان وارد ایران شده و به دریاچه‌هامون می‌ریزد.منبع : ساعت 24