جمعه ۱۴۰۲.۱۱.۱۳- یک اقتصاددان گفت: تعیین دستمزد پایین تر از نرخ تورم حتی برای کارگرانِ صنایع کوچک و متوسط هم اشتباه است. دولت می تواند با دادنِ امتیازات، به تولیدکنندگان صنایع خرد و متوسط کمک کند و مانع افزایش هزینه های تولید شود. پس راه حل، حمایت از تولید کنندگان کوچک استT نه کاهشِ دستمزدِ کارگران به پایین تر از نرخ تورم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، به روزهای آخر سال نزدیک می شویم و اعضای شورایعالی کار بزودی مذاکراتِ خود را برای تعیین دستمزد ۱۴۰۳ کارگران آغاز می‌کنند. دولت و مجلس روی افزایشِ ۲۰درصدیِ حقوق کارمندان و بازنشستگان به توافق رسیده‌‍اند و آنطور که از اظهارنظرها پیداست، پیش‌بینی می‌شود گروه دولتی امسال نیز همچون سال گذشته رقمِ افزایشِ دستمزدِ کارمندان خود را مبنای مذاکره قرار دهد.
سال گذشته دولت حقوق کارگران را در حالیکه تورم بیش از ۴۰ درصد ثبت شده بود، ۲۷ درصد افزایش داد. امسال نیز بیمِ آن می رود چنانچه دولت روی همان رقمِ افزایشِ دستمزدِ کمتر از نرخ تورم تأکید کند، چه آینده ای در انتظار کارگران است؟
مرتضی افقه (استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز) در پاسخ به این سؤال گفت: حتی اگر افزایش های اخیر را هم کنار بگذاریم، باز هم تورمِ متراکم شدۀ این سال ها اوضاع معیشتِ کارگران را بد کرده و دستمزد از تورم عقب مانده و کفاف هزینه های زندگی را نمی دهد.
افقه در موردِ لزومِ تعیین دستمزدِ متناسب با نرخ تورم بیان کرد: تعیین حداقل دستمزد، متغیر حساسی است که شرایطِ هر دو طرف، یعنی نیروی کار و کارفرما را باید در آن لحاظ کرد. در ابتدا باید تأکید کنم که امتیازِ افزایشِ حقوق کارگران، صرفاً متوجه کارگران نیست و تولید و سودِ تولیدکننده نیز از آن منتفع خواهد شد. معمولاً افزایش دستمزد را خیلی ها از منظرِ کاهش فقر نگاه می کنند، در حالیکه افزایشِ حقوق کارگران در کنارِ اینکه ضرورتی برای تأمین نیازِ نیروی کار است، سبب بالا بردنِ قدرتِ خرید می شود و این خود به نفعِ تولید کننده است، چراکه محصولاتی که تولید می‌کند به فروش می رسد. ضمن اینکه افزایش حقوق، انگیزۀ نیروی کار و بهره وری را بالا می برد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: از طرفی باید توجه داشت که افزایشِ دستمزد، در صنایع خرد و متوسط روی بالا رفتنِ هزینه ها تأثیر می گذارد. اتفاقا همین بنگاه های خرد و متوسط از سیاست های اقتصادی کلان و بی تدبیری ها آسیب دیده اند. در مقابل، افزایش دستمزد روی هزینۀ تولیدِ صنایع بزرگ تأثیر چندانی ندارد. با توجه به این موضوع می توان پیشنهاد داد که دستمزد برای صنایع بزرگی مثل صنایع فولاد، پتروشیمی و… بیش از نرخ تورم افزایش پیدا کند. در این صنایع میزان تولید و سود بالاست و تعداد کارکنان نیز نسبت به سرمایه کمتر است، پس افزایش دستمزدِ بالاتر تأثیری روی هزینه های تولیدِ این بنگاه‌ها نمی گذارد.
افقه ادامه داد: در مقابل، برای صنایع کوچک و متوسط می توان دستمزد را به اندازۀ نرخ تورم افزایش داد. تعیین دستمزد پایین تر از نرخ تورم حتی برای کارگرانِ صنایع کوچک و متوسط هم اشتباه است. دولت می تواند با دادنِ امتیازات، به تولیدکنندگان صنایع خرد و متوسط کمک کند و مانع افزایش هزینه های تولید شود. پس راه حل، حمایت از تولیدکنندگان کوچک است، نه کاهشِ دستمزدِ کارگران به پایین تر از نرخ تورم.
استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز گفت: دولت خیلی روی تولید تأکید ندارد و چون افزایش دستمزد منجر به افزایشِ هزینه هایش می شود، بیشتر به منافع خود نگاه می کند و در مذاکراتِ سه جانبه بیشتر طرفِ گروه کارفرمایی را می گیرد و بر کاهش حداقل دستمزد تأکید دارد. اما در اینجا باید مسئولیتِ دولت نسبت به کاهش فقر و تأثیرِ سیاست هایش بر افزایش فقر را گوشزد کنیم.
افقه در ادامه در خصوص وعدۀ دولت برای کاهش نرخ تورم گفت: دولت وعده های بسیاری داده و چون عملی نشده، در بازار اعتنایی به وعده ها نمی شود. باید دید این افزایش ها تا کی ادامه خواهد داشت. آیا مقطعی است یا ادامه دار خواهد بود؟ برای پاسخ به این سؤال باید دلایلِ این افزایش ها را بررسی کرد. من ۴ دلیل برای این افزایش ها می بینم؛ دو دلیلِ اول سنتی و علتش نزدیک شدن به ماه رمضان و ایام عید است که به شکل سنتی همواره در این دوره ها قیمت کالاهای مصرفی افزایش پیدا می کند.
استاد اقتصاد دانشگاه چمران ادامه داد: البته مهمترین دلیلی که باعث افزایش پیش از موعدِ قیمت ها شده، افزایش تنش در منطقه است؛ مشخص نیست این تنش ها تا کی ادامه داشته باشد. در کنارِ این دلیلِ اصلی، انتخابات آمریکا و پیش تازیِ ترامپ در حزب جمهوری خواه نیز در افزایش نرخ ارز بی تأثیر نبوده است. به هر حال تجربۀ ریاست جمهوری ترامپ خیلی ها را نگران کرده و احتمال اینکه با روی کار آمدنش تحریم ها بیشتر و تنگنا افزایش پیدا کند، بسیار است. در این وضعیت، احتمالاً عده ای به دنبال خروج سرمایه شان از کشور هستند و این باعث افزایش نرخ ارز و به دنبالِ آن سبب استمرارِ افزایش نرخ تورم می شود.
افقه در پایان گفت: از آنجا که مشخص نیست این تنش ها تا کی ادامه داشته باشد و همچنین انتخاباتِ آمریکا تا به نتیجه رسیدن زمان می برد، من فکر نمی کنم افزایش قیمت ها مقطعی باشد.