بنا بر اعلام فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، ۱۲۲ روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای در سال ۲۰۲۴ جان خود را از دست دادند. در میان این جان‌باختگان ۱۴ زن دیده می‌شوند. در این سال ۵۱۶ روزنامه‌نگار هم زندانی شدند.
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران روز ۳۱ دسامبر (۱۱ دی‌ماه) با انتشار گزارشی اعلام کرد که در سال ۲۰۲۴ میلادی در سراسر جهان در مجموع ۱۲۲ روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای از جمله ۱۴ زن کشته شدند. به این ترتیب، سال ۲۰۲۴ یکی از مرگبارترین سالها برای روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه بوده است.
این نهاد بین‌المللی سه هفته پیشتر و در گزارش روز ۱۰ دسامبر خود، شمار روزنامه‌نگاران جان‌باخته در سال ۲۰۲۴ را ۱۰۴ نفر اعلام کرده بود. از آن تاریخ تا پایان دسامبر ۱۸ روزنامه‌نگار دیگر نیز کشته شدند که در میان آنها ۹ روزنامه‌نگار در مناطق فلسطینی و دو نفر از اهالی رسانه در سوریه به چشم می‌خورند.
کشته شدن روزنامه‌نگاران؛ سهم بزرگ جنگ در غزه
بر اساس برآوردهای فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، شمار قابل‌توجهی از روزنامه‌نگاران در جریان جنگ در غزه و لبنان کشته شدند. بنا بر این آمار، ۵۸ درصد از کل روزنامه‌نگاران جان‌باخته در سال ۲۰۲۴ شامل ۶۴ فلسطینی، ۶ لبنانی و یک سوری در جریان این درگیری‌ها جان خود را از دست دادند.
طبق این گزارش، از زمان حمله روز ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳ گروه حماس به اسرائیل که به آغاز جنگ در غزه انجامید تا کنون در مجموع ۱۴۷ روزنامه‌نگار فلسطینی کشته شده‌اند که این منطقه را به یکی از خطرناک‌ترین مناطق در “تاریخ روزنامه‌نگاری مدرن” تبدیل کرده است.
۲۲ روزنامه‌نگار جان‌باخته در آسیا و اقیانوسیه
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران می‌گوید که در سال ۲۰۲۴ در مجموع ۲۲ روزنامه‌نگار در آسیا و اقیانوسیه کشته شدند؛ در میان آنها می‌توان به قتل هفت روزنامه‌نگار در پاکستان و پنج نفر از اهالی رسانه در بنگلادش اشاره کرد.
همچنین در این سال ۱۰ نفر در قاره آفریقا، ۹ نفر در آمریکا و ۴ نفر در اروپا به دلیل فعالیت‌های رسانه‌ای خود جان باختند.
چین، اسرائیل و میانمار؛ “بزرگ‌ترین زندان‌های روزنامه‌نگاران”
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران از چین با ۱۳۵ روزنامه‌نگار، اسرائیل با ۵۹ روزنامه‌نگار و میانمار با ۴۴ روزنامه‌نگار زندانی، به عنوان بزرگ‌ترین زندان‌های روزنامه‌نگاران در جهان یاد کرد.
طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۴ در مجموع ۵۱۶ روزنامه‌نگار زندانی شدند که این رقم نسبت به سال‌های اخیر به طرز چشم‌گیری افزایش یافته است. در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب ۳۷۵ و ۴۲۷ روزنامه‌نگار زندانی شده بودند.
منطقه آسیا و اقیانوسیه به تنهایی دارای ۲۵۴ روزنامه‌نگار محبوس در زندان است که بالاتر از اروپا با ۱۴۲، خاورمیانه و جهان عرب با ۱۰۲، آفریقا با ۱۷ و آمریکای لاتین با یک روزنامه‌نگار زندانی قرار می‌گیرد. بیشترین آمار روزنامه‌نگاران زندانی اروپا مربوط به روسیه و بلاروس است.
وضعیت روزنامه‌نگاران در ایران
در این گزارش فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، اشاره‌ای به وضعیت اهالی رسانه در جمهوری اسلامی نشده است. بسیاری از نهادهای معتبر جهانی در سال‌های اخیر از ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین زندان‌ها برای روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه یاد کرده‌اند.
از جمله آنها سازمان گزارشگران بدون مرز اردیبهشت‌ماه سال جاری همزمان با روز آزادی رسانه‌ها با انتشار گزارشی اعلام کرد که ایران از میان ۱۸۰ کشور با رتبه ۱۷۶ همچنان در قعر جدول آزادی رسانه‌ها قرار دارد.
از جمله جدیدترین موارد فشار بر روزنامه‌نگاران در جمهوری اسلامی، رضا ولی‌زاده، روزنامه‌نگار ایرانی-آمریکایی و خبرنگار پیشین رادیو فردست که بر اساس حکمی از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شد.
محمد حسین آقاسی، وکیل دادگستری با اعلام این خبر در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «ده سال حبس، منع اقامت در استان تهران و استان‌های همجوار، منع خروج از کشور، عضویت در احزاب و…به مدت دو سال، مجازات عبدالرضا ولی‌زاده به جرم اشتغال در رادیو فردا است.»
این خبرنگار که اسفند سال گذشته برای دیدار با خانواده‌اش به ایران بازگشته بود، مهر ماه سال جاری بازداشت شد.
بنا بر برخی گزارش‌ها، او از زمان ورود به ایران تا زمان بازداشت تحت نظر نهادهای امنیتی و بازجویی‌های مستمر بود.
افزون بر این، چچیلیا سالا، خبرنگار ۲۹ ساله ایتالیایی که به ایران سفر کرده بود، روز ۱۹ دسامبر هنگام تهیه گزارش در تهران بازداشت و به مدت یک هفته در سلول انفرادی نگه داشته شد.
او که همچنان در بازداشت به‌سر می‌برد، با ویزای رسمی خبرنگاری وارد ایران شده بود و گزارش‌هایی درباره تحولات اخیر ایران پس از سقوط رژیم بشار اسد در سوریه منتشر کرده بود.
اداره کل رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی روز دوشنبه، ۱۰ دی‌ماه با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که بازداشت چچیلیا سالا، خبرنگار ایتالیایی در تهران، به اتهام “نقض قوانین جمهوری اسلامی” صورت گرفته است.
طبق آمارهای موجود در صفحه فارسی فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، علاوه بر رضا ولی‌زاده در حال حاضر پنج روزنامه‌نگار دیگر شامل ویدا ربانی، روح‌اله نخعی، سعیده شفیعی، مصطفی نعمتی و ژینا مدرس‌گرجی در زندان‌های جمهوری اسلامی به‌سر می‌برند.
منبع:دویچه وله