در هزار مایلی شرق غزه، یک هواپیمای ترابری نظامی آمریکا بستههای بزرگ امدادی را بارگیری میکند. خدمه این هواپیما با نور خورشید صبحگاهی به چشم انداز بیابانی اطراف پایگاه هوایی العدید در قطر نگاه میکنند.
آنها ۸۰ جعبه را داخل هواپیما قرار میدهند. در بالای هر یک از بستهها یک چتر نجات قرار دارد.
ارسال کمکهای غذایی به غزه اکنون یک عملیات پیچیده، پرخطر و چند ملیتی است.
نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا، اولین پروازهای کمک رسانی خود را این هفته انجام داد. فرانسه، آلمان، اردن، مصر و امارات هم در عملیاتهایی مشابه شرکت داشتند.
این هجدهمین ماموریتی است که توسط نیروهای آمریکایی انجام شد. این نیروها باید یک سفر رفت و برگشت شش ساعته از دوحه داشته باشند تا در منطقه کوچک و محاصره شده جنگی ۴۰ هزار وعده غذایی آماده بریزند.
ارسال کمکها از راه هوا به نسبت سایر روشهای کمک رسانی گرانتر و ناکارآمدتر است، ضمن آن که کنترل آن هم دشوارتر است.
گمان میرود که طی هفته گذشته ۱۲ نفر به هنگام تلاش برای گرفتن بستههای کمکی که به دریا افتاده بود، غرق شدند. براساس گزارشها، ۶ نفر دیگر هم در ازدحام جمعیت برای رسیدن به این کمکها زیر دست و پا جان خود را از دست دادند.
سرگرد بون، فرمانده این ماموریت که زیر پرچم بزرگ آمریکا در ورودی کابین هواپیما ایستاده است، میگوید: «ما از همه اخبار آگاه هستیم و تلاش میکنیم تلفات را محدود کنیم. ما به معنای واقعی کلمه هر کاری از دستمان برمیآید، انجام میدهیم. ما از چترهای نجاتی استفاده میکنیم که با سرعت کمتری فرود میآیند تا به مردم غزه فرصت بیشتری برای دیدن چتر نجات داده شود و در سر راه این بستههای کمکی قرار نگیرند.»
این فرمانده همچنین گفت که آنها مسیر ریختن این بستههای کمکی را با دقت ترسیم کردند و هدفشان این بود که کمکها را در فضاهای امنتر و بازتر در امتداد سواحل غزه به زمین بریزنند، اما بستهها را روی دریا رها کردند تا اگر چتر نجات جعبهها درست کار نکرد، آنها جای برخورد با ساختمانها یا افراد، در آب بیفتند.
هیچ یک از این کارها ساده نیست.
صدای یک هواپیمای باری سنگین نظامی تا کیلومترها در اطراف شنیده میشود، و این یعنی که جمعیت به سرعت جمع میشوند تا مسیر این هواپیما را دنبال کنند.
استیصال بسیاری را به متحمل شدن خطرهای بزرگ برای دسترسی به کمکها وامیدارد.
گزارشها حاکی از آن است که حماس با افزایش تلفات غیرنظامیان، خواستار توقف ارسال کمکهای هوایی شده و آنها را «بی فایده و خطر واقعی برای جان غیرنظامیان گرسنه» خوانده است.
خطرات ناشی از عدم وجود توزیع سازمان یافته کمکها پس از رسیدن به زمین رو به افزایش است.
همانطور که بر فراز غزه ارتفاعمان را کم میکنیم، دریچه هواپیما باز میشود و حومه ویران شده مرکز نوار غزه را میبینیم.
جادههای زیر پای ما در امتداد ساحل مملو از مردم و وسایل نقلیهای است که با شتاب در جهت هواپیما حرکت میکنند و انگار که با هواپیما مسابقه میدهند.
چترهای نجات را نگاه کردیم که پرشتاب به بیرون هواپیما سر خوردند و ظرف چند ثانیه چون لکههای کوچکی در آسمان دیده میشدند. بسیاری از این چترهای نجات حامل بستههای کمکی روی آب شناور شدند اما دو بسته دیگر به دلیل عمل نکردن چتر نجات مستقیما به داخل دریا سقوط کردند.
رایان دی کمپ، سخنگوی نیروی هوایی آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا ارسال هوایی کمکها بهترین رویکرد برای بحران گرسنگی در غزه است، گفت: « این روشی بی نقص نیست. میدانیم که بیش از دو میلیون نفر در آن جا به غذا نیاز دارند، غیرنظامیان بی گناهی که خواستار این درگیری نیستند و ما وعدههای غذایی برای دهها هزار نفر از آنها را به زمین میفرستیم.»
«آیا این مثل قطرهای در اقیانوس است؟ شاید تا حدی همین طور باشد. اما اگر شما خانوادهای باشید که کمی از این کمک را به دست میآورد، این میتواند زندگیتان را نجات دهد.»
در غزه یک خبرنگار همکار بیبیسی شاهد افتادن چترهای نجات آمریکایی است. او یازده مورد پرتاب کمک هوایی را در آن روز شمارش کرد. بنا به گزارشها برخی از ساکنان شمال غزه روزهای خود را به تماشای آسمان برای رسیدن هواپیماهای کمکرسان میگذرانند.
احمد تفش یکی از ساکنان شهر غزه گفت: «امروز صبح دو بار تلاش کردیم اما بی نتیجه بود. اگر حداقل بتوانیم یک قوطی لوبیا یا حمص برای خوردن گیر بیاوریم. امیدواریم امروز چیزی برای خوردن پیدا کنیم. گرسنگی همه مردم را درگیر کرده است. آنها دیگر انرژی ندارند.»
یک ارزیابی جهانی که اخیرا نسبت به قحطی قریب الوقوع در غزه هشدار داد باعث شد تا دادگاه عالی سازمان ملل به اسرائیل دستور بدهد تا «مانع» ارسال کمکها به غزه نشود.
سرگرد بون گفت: «اگر مردم گرسنه هستند و ما به آنها غذا میدهیم، این بهترین کاری است که می توانیم در حال حاضر انجام دهیم. من میدانم افراد دیگری سعی دارند که روشهایی دیگر را امتحان کنند که زمانبر است. تیم من ظرف ۳۶ ساعت پس از اطلاع دادن این جا حاضر است و تمام تلاش خود را برای رساندن غذا به افرادی که نیاز دارند، انجام میدهد.»
اسرائیل ارزیابی انجام شده در مورد وقوع قحطی و همچنین حکم دادگاه سازمان ملل را رد کرده و گفته است که ادعاها مبنی برجلوگیری از ارسال کمکها «کاملا بی اساس» است و حماس را به سرقت کمکها متهم کرده است.
اما کمک های بشردوستانه به غزه یکی از موضوعاتی است که در حال حاضر بین آمریکا و اسرائیل بر سر این جنگ اختلاف ایجاد کرده است.
آمریکا در حال ساخت یک اسکله موقت در غزه است تا کمکهای بیشتری را به سرعت ارسال کند. شلوغ ترین بندر اسرائیل که در ۴۸ کیلومتری شهر غزه واقع شده برای انتقال کمکها به این منطقه باز نشده است.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل را به شدت تحت فشار قرار داده است تا دسترسی به کاروانهای زمینی را افزایش دهد. این راهی است گفته میشود هنوز بهترین شیوه برای دریافت سریع مقادیر زیادی کمک است.
صحنههای مرگ کودکان بیمار و دچار سوءتغذیه در بیمارستانهای غزه، بر کارزارهای انتخاباتی در آمریکا اثر دارند، اما جو بایدن تاکنون حاضر نشده کمک نظامی آمریکا به اسرائیل را به عنوان اهرم فشاری برای سرعت بخشیدن به کمکرسانی استفاده کند.
پروازهای کمک در میان کشورهای عربی و غربی در حال افزایش است. این اقدام پرخطر و ناکارآمد، تنها مقدار کمی غذا را به دست جمعیتی مستاصل میرساند.
این منظرهای تماشایی از آخرین تیر ترکش برای کمکرسانی است.
دو سوال ساده به کار سنجش ارزش آن میآید: این کمکها چه قدر در غزه فشار بر مردم را کاهش میدهد و در بیرون غزه چه قدر از فشار بر دولتها میکاهد؟