سایت انقلاب اسلامی در هجرت: این سند وزارت امور خارجه امریکا بتاریخ کمتر از یک سال پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، گواه سه واقعیت اساسی است:
– همه اسناد بر این متفق القول هستند که شاه از شخصیتهای قوی می ترسید و با زمان، افرادی که از خود شخصیت مستقل نشان می دادند را از پستهای دولتی حذف می کرد.
– شاه در مقابل قدرت امریکا ضعف مطلق نشان می داد. در این سند، مشاهده می شود که شاه مملکت اجازه تغییر نخست وزیر را از سفیر امریکا در ایران درخواست می کند…!
– وجود فساد گسترده در ایران و استفاده از آن، از جمله توسط شاه، برای حذف افراد درون نظام، از جمله نخست وزیر حکومت کودتا، زاهدی. وجود فساد گسترده و استفاده از پرونده های فساد برای حذف افراد درون رژیم از امرهای واقع مستمر رژیمهای استبدادی است و در رژیم ولایت فقیه نیز بطور روزمره مشاهده می شود.
سند وزارت امور خارجه امریکا
۱۵ ژوئن ۱۹۵۴
بحران سیاسی قریب الوقوع در ایران
۱- شاه به طور جدی به فکر جایگزینی زاهدی است.
– حمایت شاه از دولت کنونی اتفاقی و موردی بوده است.
اختلافات مکرر در ماه های گذشته بین شاه و نخست وزیر زاهدی بر سر مسائل نظامی و نظارت.
– شاه به طور مشخص از یک نخست وزیر قوی می ترسد:
– شاه در ۲۷ می از سفیر هندرسون پرسید که آیا:
۱- ایالات متحده و بریتانیا از تغییر در نخست وزیری استقبال خواهند کرد؟ و ۲- آیا چنین تغییری حل و فصل نفت را آسان‌تر می‌کند؟
– هندرسون به ایشان اطمینان داد که زاهدی اعتماد آمریکا را دارد و تغییر نخست وزیر در حال حاضر برای مذاکرات نفتی بسیار زیان‌بار خواهد بود.
– شاه به هندرسون اطلاع داد که زاهدی را بخاطر حل و فصل نفت، حفظ خواهد کرد.
– واکنش شاه به حمایت آمریکا از زاهدی ممکن است به ضرر زاهدی بگردد. قصد او برای برکناری زاهدی در نهایت، ممکن است از این طریق تقویت شده باشد.
۲- شاه بارها پیشنهاد برکناری زاهدی را داده است و معمولاً علیرغم تضمین هایی که به هندرسون داده بود، رژیم زاهدی را به فساد فاحش متهم می کند.
– فساد در ایران گسترده است؛ با این حال، بعنوان وسیله ای مناسب برای حذف کردن از آن استفاده می شود
– سوابق گذشته زاهدی کاملاً پاک نیست و بی صداقتی قابل ملاحظه ای در دولت وی وجود دارد.
۳- فتنه های مستقل علیه زاهدی– اکثر آنها در ارتباط با مجلس و برخی مدعی هستند از حمایت شاه برخوردار هستند.
– گروهی از توطئه گران تحت فرماندهی ژنرال بازنشسته ارفع، شامل باتمانگلیچ رئیس ستاد ارتش، برخی از زیردستان سابق وی که مدتها در دسیسه های ضد زاهدی فعال بودند، و پسر کاشانی که اکنون معاون مجلس است، می باشد. دكتر مظفر بقايي و حزب كوچك چپ گراي كارگري او با هم همكاري نزديك دارند.
– سناتور منوچهر اقبال عضو جریان توطئه گر ارفع است. اخیرا گزارش شده (قابل خواندن نیست) برای درخواست از شاهزاده اشرف و غیره. بنا بر گزارش ها، او اولین گزینه شاه برای نخست وزیری بوده است و بیش از سایر کاندیدها خواسته های شاه را برآورده می کند.
-گروه اصلاح طلب- روشنفکر- حمایت از ستوان سجادی از گروه رزم آرا با سخنرانی ضد فساد مجلس. تصور میشود که حسین مکی سخنرانی ها را می نویسد.
– وقفه کنونی مذاکرات نفت، جنبش مقاومت ملی را – که اکنون متشکل از حزب ایران و دیگر عناصر سابق حامی مصدق است – تشویق کرده است تا برای الله یار صالح، سفیر سابق آمریکا و یکی از اعضای کابینه، فعالیت کند. حزب توده فعالانه از گروه روشنفکر و مبارزات جنبش مقاومت حمایت می کند. با این حال، هر جا که بتواند به دولت زاهدی آسیب برساند، کوشش خواهد کرد.
۴- زاهدی مدعی آگاهی از دسیسه ها است. می گوید اوضاع را کنترل می کند.
– اما حملات شاه به موضوع فساد، زاهدی را در حالت تدافعی قرار داد و او پذیرفت که پناهی، رئیس سازمان برنامه هفت ساله، را قربانی کند.
– زاهدی به پلیس مخفی دستور داده است تا تلاش های مضاعف برای ردیابی دسیسه های ضد دولتی انجام دهد.
– گزارش شده است [ ] او دو چک ۱۰۰۰ دلاری را برای دو نفر از اعضای مجلس فرستاده که از آنها عکس گرفته و پس داده اند.
د- ژنرال بختیار، فرماندار نظامی تهران، تردید دارد که دولت تا زمان حل و فصل مسئله نفت دوام بیاورد.
۵- حذف زاهدی احتمالاً مانع از هرگونه توافق قرارداد نفت در خطوط پیشنهادی فعلی خواهد شد. ممکن است منجر به شکست کامل مذاکرات شود.
اسناد آزاد شده وزارت خارجه امریکا
